Τα «περιστέρια» τελικά επικράτησαν. Βοήθησαν και οι τελευταίες εξελίξεις αλλά όπως και να’ χει, το αποτέλεσμα μετράει. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προχωρήσει, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, στην πρώτη μείωση επιτοκίων στις 6 Ιουνίου, αναγνωρίζοντας τη σταθερή και ουσιαστική υποχώρηση του πληθωρισμού και θέλοντας να προλάβει την περαιτέρω επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Από τον Ιούνιο, το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων θα διαμορφώνεται στο 3,75%, από 4% σήμερα.
Η Κριστίν Λαγκάρντ μίλησε χθες στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ, ξεκαθαρίζοντας ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σύντομα (βλ. Ιούνιο) σε μείωση των επιτοκίων, εκτός και αν προκύψει κάποια μεγάλη αναταραχή. Και φυσικά το μυαλό όλων πηγαίνει στο πολεμικό σκηνικό μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και στις τιμές του πετρελαίου.
Το ερώτημα που απασχολεί πλέον τις αγορές -και για το οποίο θα αναμένουν μία απάντηση από τη Λαγκάρντ στη συνέντευξη Τύπου της 6ης Ιουνίου- είναι αν θα μειώνονται τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης σε κάθε συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής έως το τέλος του 2024. Η ΕΚΤ θα συνεδριάσει για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής συνολικά 5 φορές, συμπεριλαμβανομένου του Ιουνίου. Στις 6 Ιουνίου, στις 18 Ιουλίου, στις 12 Σεπτεμβρίου, στις 17 Οκτωβρίου και στις 12 Δεκεμβρίου.
Επομένως, αν υποθέσουμε ότι θα μειωθούν τα επιτόκια κατά 0,25% σε κάθε συνεδρίαση, τότε στο τέλος του 2024 το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων θα έχει υποχωρήσει στο 2,75%. Στο ίδιο σενάριο, ο ρυθμός μείωσης των επιτοκίων θα επιβραδύνει κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, με αποτέλεσμα στο τέλος του 2025 το βασικό επιτόκιο να διαμορφώνεται στο 2%. Όπου και αναμένεται να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Βασική προϋπόθεση για να μειωθούν τα επιτόκια με τον ρυθμό που προαναφέρθηκε, είναι να παραμείνει υποτονική η οικονομική ανάπτυξη της Ευρωζώνης και να επιδεινωθούν οι συνθήκες στην αγορά εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση, η αύξηση των μισθών θα επιβραδύνει και τα κέρδη των εταιρειών μπορεί να υποχωρήσουν αισθητά και πιθανότατα περισσότερο απ’ ότι προβλέπει σήμερα η ΕΚΤ. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ μπορεί να προχωρήσει σε 3, 4 ή ακόμα και 5 μειώσεις επιτοκίων έως τον Δεκέμβριο και μάλλον θα ακολουθήσει άλλη μία τον Ιανουάριο, ρίχνοντας το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2,50%.
Όλα αυτά, βέβαια, θα εξαρτηθούν από τις οικονομικές συνθήκες. Αναλυτές θεωρούν ότι το μακροπρόθεσμο ουδέτερο επιτόκιο της ΕΚΤ είναι το 2,5%. Αυτό το επίπεδο θα ήταν το ιδανικό για την οικονομία στην περίπτωση που η δημοσιονομική πολιτική λειτουργούσε ομαλά και ο πληθωρισμός έτρεχε με ρυθμό πέριξ του 2%. Όμως η Ευρωζώνη μπαίνει σε μία εποχή λιτότητας και σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής, γεγονός που αναμένεται να αναγκάσει την ΕΚΤ να ρίξει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2% έως τον Ιούνιο του 2025, με στόχο να εξισορροπήσει την κατάσταση και να δώσει ώθηση στην οικονομία.
Επειδή, λοιπόν, «περνάει» η γραμμή του Βερολίνου για σημαντική σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής, το λόμπι της Γερμανίας εκτιμάται ότι δεν θα φέρει μεγάλες αντιρρήσεις στη μείωση των επιτοκίων, όχι όμως στα πολύ χαμηλά επίπεδα που επικρατούσαν την περασμένη δεκαετία όταν το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων έφτασε στο ιστορικό χαμηλό του -0,50%.
Όσο για τις ισορροπίες στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, η πλάστιγγα στη μάχη του Ιουνίου φαίνεται πως γέρνει προς τα «περιστέρια». Στη συνεδρίαση του Ιουνίου, ο δικός μας Γιάννης Στουρνάρας και ο Κύπριος Κωνσταντίνος Ηροδότου, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου. Έτσι τα περιστέρια χάνουν δύο ψήφους. Δικαίωμα ψήφου δεν έχουν επίσης οι κεντρικοί τραπεζίτες της Κροατίας, της Λετονίας και της Ολλανδίας που ανήκουν στο στρατόπεδο των γερακιών.
Σε κάθε περίπτωση και επειδή οι αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική συνήθως είναι ομόφωνες και επομένως δεν χρειάζεται να… μετράμε τα κουκιά, το επικρατέστερο σενάριο είναι ότι το διοικητικό συμβούλιο θα συμφωνήσει στη μείωση των επιτοκίων. Το πόσες μειώσεις θα γίνουν συνολικά και σε ποιο σημείο αυτές θα σταματήσουν είναι κάτι που θα δούμε στην πορεία.
