Καπνός υψώνεται μετά από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε κτίρια κοντά στα σύνορα της Ράφα με την Αίγυπτο
Το εκκρεμές μεταξύ εκεχειρίας και πλήρους εισβολής στη Ράφα
AP Photo/Ramez Habboub
AP Photo/Ramez Habboub
Καπνός υψώνεται μετά από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε κτίρια κοντά στα σύνορα της Ράφα με την Αίγυπτο

Το εκκρεμές μεταξύ εκεχειρίας και πλήρους εισβολής στη Ράφα

Μία αχνή γραμμή χωρίζει την κατάπαυση του πυρός από τη μαζική προώθηση του ισραηλινού στρατού στο τελευταίο προπύργιο της Χαμάς στη Ράφα. Υπό την ισχυρή διπλωματική πίεση της Ουάσινγκτον και παρόντος του αρχηγού της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, στη Μέση Ανατολή, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται στο Κάιρο ενόσω οι ισραηλινές δυνάμεις διεξάγουν ταυτόχρονα στοχευμένες επιχειρήσεις για την εξουδετέρωση τρομοκρατών και υποδομών της Χαμάς σε ζώνες στα ανατολικά της Ράφα.

Παρά την αισιοδοξία για συμφωνία που εξακολουθεί να προβάλλει δημόσια η αμερικανική πλευρά, άγνωστο είναι αν θα αναδυθεί «λευκός καπνός» από την αιγυπτιακή πρωτεύουσα στις ύστατες ως όλα δείχνουν διαπραγματεύσεις πριν προχωρήσει η κυβέρνηση Νετανιάχου σε μια πλήρους κλίμακας χερσαία εισβολή στα νότια του παλαιστινιακού θύλακα, όπου από την έναρξη του πολέμου έχουν αναζητήσει καταφύγιο άνω του ενός εκατομμυρίου εσωτερικά εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι άμαχοι.

Το πιο ουσιαστικό σημείο εμπλοκής στις διαπραγματεύσεις επικεντρώνεται σε μία φράση που εμφανίζεται τόσο στις προτάσεις που έχουν εγκριθεί από το Ισραήλ, όσο και από τη Χαμάς: Μια πορεία προς «βιώσιμη ηρεμία». 

Στη φράση η Χαμάς «διαβάζει» μόνιμο τερματισμό του πολέμου και πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Η εκεχειρία είναι το «όχημα» για να εξασφαλίσει τη δική της επιβίωση, και όχι του παλαιστινιακού λαού που βρίσκεται στη δίνη ανθρωπιστικής κρίσης. Για την ισραηλινή κυβέρνηση ζητούμενο είναι η απελευθέρωση των ομήρων αλλά η οριστική λήξη του πολέμου δεν είναι προς διπραγματεύση. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επιμείνει, κόντρα σε πιέσεις της Ουάσινγκτον και ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, πως η επιχείρηση στη Ράφα θα διεξαχθεί ανεξαρτήτως εάν συναφθεί εκεχειρία.

Στη Ράφα υπάρχουν τέσσερα τάγματα της Χαμάς και επιπλέον δυνάμεις της τρομοκρατικής οργάνωσης που προσχώρησαν σε αυτά από όλη τη Λωρίδα της Γάζας, κατά τις Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF). Η πόλη διαθέτει ένα δίκτυο οχυρώσεων και τούνελ, εργοστάσια και αποθήκες όπλων και αποτελεί βάση ενός δικτύου με σήραγγες κάτω από τα σύνορα με την Αίγυπτο. Στην πόλη φέρεται να έχει καταφύγει ο αρχηγός της Χαμάς στη Γάζα Γιαχία Σινουάρ, ενορχηστρωτής της σφαγής της 7ης Οκτωβρίου.

Μετά τις αεροπορικές επιδρομές, οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποίησαν χθες και περιορισμένης κλίμακας χερσαίες επιχειρήσεις στη Ράφα, που όπως απεικονίζεται σε δορυφορικές εικόνες φέρουν σημαντικές ομοιότητες με τον τρόπο με τον οποίο διεξήχθη η αρχική φάση της χερσαίας εισβολής στη Γάζα στα τέλη Οκτωβρίου 2023. Η παλαιστινιακή πλευρά του στρατηγικού περάσματος της Ράφα στα σύνορα με την Αίγυπτο τελεί υπό ισραηλινό επιχειρησιακό έλεγχο και παραμένει κλειστή στη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ αντικρουόμενες είναι οι αναφορές ως προς τη ροή βοήθειας μέσω του περάσματος Καρέμ Σαλόμ, μεταξύ νότιας Γάζας και Ισραήλ, το οποίο είχε κλείσει προσωρινά μετά την επίθεση κατά Ισραηλινών στρατιωτών το Σαββατοκύριακο. 

Οι πολιτικές αποφάσεις ως προς την τελική εισβολή επίκεινται εντός των επόμενων ημερών, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Άμυνας που επικαλούνται ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Είτε θα ληφθεί απόφαση να διευρυνθούν οι επιχειρήσεις, είτε να δοθεί στη Χαμάς περισσότερος χρόνος για την επίτευξη συμφωνίας, εάν και εφόσον διαφανεί ότι καταγράφεται πραγματική πρόοδος στο Κάιρο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Η Ουάσινγκτον παραμένει αντίθετη σε ισραηλινή επιχείρηση στη Ράφα. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, επανέλαβε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τις θέσεις του κατά την τελευταία τηλεφωνική τους επικοινωνία, ενώ ως μέσο πίεσης, και υπό το φόβο ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις στη Ράφα, η Ουάσινγκτον έχει «παγώσει» την παράδοση φορτίου με βόμβες στο Ισραήλ.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ζητήσει συνεκτικό σχέδιο για τη διασφάλιση της προστασίας των αμάχων της Ράφα, ούσα ταυτόχρονα αντιμέτωπη με αναβρασμό στα αμερικανικά πανεπιστήμια και διαίρεση στους κόλπους των ίδιων των Δημοκρατικών για τη στάση που ακολουθείται έναντι του Ισραήλ. Τις σχετικές αναφορές στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης για το «πάγωμα» της μεταφοράς του οπλισμού επιβεβαίωσε χθες ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν.

Ενώπιον επιτροπής της Γερουσίας, ο Λόιντ Όστιν επισήμανε ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν λάβει «τελική απόφαση» αναφορικά με το φορτίο όπλων, ενώ αποσαφήνισε ότι δεν αποτελούσε μέρος του συμπληρωματικού πακέτου βοήθειας προς το Ισραήλ που ψηφίστηκε πρόσφατα από το Κογκρέσο και το οποίο συμπεριελάμβανε τη βοήθεια για την Ουκρανία. Ακολούθησε δήλωση του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάθιου Μίλερ, ότι επανεξετάζονται και άλλα πακέτα όπλων προς το Ισραήλ. 

Ο αρχηγός της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, που βρίσκεται εδώ και ημέρες στη Μέση Ανατολή για την προώθηση της εκεχειρίας, είχε χθες συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ο Λευκός Οίκος την ίδια στιγμή επέμενε ότι το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών μπορεί να κλείσει. «Μια προσεκτική αξιολόγηση της θέσης των δύο πλευρών υποδηλώνει ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να κλείσουν το εναπομείναν χάσμα, συνεπώς θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτή τη διαδικασία», δήλωσε στους δημοσιογράφους η Καρίν Ζαν-Πιερ, τονίζοντας ότι ύψιστη προτεραιότητα των ΗΠΑ είναι η απελευθέρωση των ομήρων και η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας για τον άμαχο πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας.

Εντός 48 ωρών μετά την εντολή του ισραηλινού στρατού για την απομάκρυνση 100.000 Παλαιστινίων από τα ανατολικά της Ράφα, περίπου 50.000 άμαχοι αναχώρησαν με κατεύθυνση την Χαν Γιουνίς, τη διευρυμένη ανθρωπιστική ζώνη στο Αλ Μουάσι και στο Ντέιρ αλ-Μπάλαχ, όπως δήλωσε στο CNN ο αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) στη Γάζα Σκοτ Άντερσον. To μεγαλύτερο νοσοκομείο στην ανατολική Ράφα έχει μεταφερθεί σε μια πρόχειρη εγκατάσταση στο κεντρικό τμήμα της πόλης, εν αναμονή πιθανής ισραηλινής εισβολής, ανέφεραν επίσης στο αμερικανικό δίκτυο γιατροί του νοσοκομείου.