Οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ μελετούν πολύ προσεκτικά τα μακροοικονομικά στοιχεία που αφορούν τον πληθωρισμό και βάση αυτών κάθε φορά ανακοινώνουν τη νομισματική πολιτική και μας προετοιμάζουν για τις κινήσεις τους στις αμέσως επόμενες συνεδριάσεις της Fed.
Κατά πού κλίνει λοιπόν η ζυγαριά για τη συνεδρίαση της Fed την Τετάρτη 1 Μαΐου;
Οι μακροοικονομικές ανακοινώσεις της προηγούμενης εβδομάδας αποκάλυψαν τις πρώτες «ρωγμές» στην οικονομία των ΗΠΑ, ενώ την ίδια στιγμή κανένα από τα στοιχεία που αφορούσαν τον πληθωρισμό δεν ήταν καλό.
Την απογοήτευση των στοιχείων της Πέμπτης όσον αφορά την πρώτη μέτρηση για τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ των ΗΠΑ πρώτου τριμήνου - ανέρχεται πλέον στο 1,6% έναντι εκτίμησης για αύξηση 2,5% και έναντι επίδοσης 3,4% το τέταρτο τρίμηνο του 2023-ακολούθησε η ανησυχία από τα στοιχεία για τους δείκτες του Υπουργείου Εμπορίου στους οποίους βασίζεται η Fed για τις εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό.
Σύμφωνα με αυτά, οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν με ρυθμό σημαντικά υψηλότερο από τον ετήσιο στόχο 2% της Κεντρικής Τράπεζας.
Την προηγούμενη Πέμπτη το Υπουργείο ανέφερε ότι ο δείκτης τιμών προσωπικής κατανάλωσης παρουσίασε το πρώτο τρίμηνο τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση κατά 3,7%, παρά την επιβράδυνση της αύξησης του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος πολύ κάτω από την εκτίμηση της συναίνεσης.
Την Παρασκευή ανακοινώθηκε ότι ο δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών-PCE- το βασικό μέτρο της Fed για τον προσδιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων, ανέβηκε στο 2,7% τον Μάρτιο, επιταχύνοντας από το 2,5% του Φεβρουαρίου, ενώ διατηρήθηκε στο 2,8% αν αφαιρέσουμε τα τρόφιμα και την ενέργεια.
Οι Αμερικάνοι λοιπόν κρατούν τον πήχη των προσωπικών δαπανών υψηλά . Με την ανεργία κάτω του 4%, είναι λογικό οι τιμές να μην πέφτουν.
Η «αχίλλειος πτέρνα» του Αμερικανού Καταναλωτή
Στις δύο ξεχωριστές εκθέσεις της προηγούμενης εβδομάδας υπήρχαν κάποια πολύ σημαντικά σημεία που είναι σημαντικό να τα λάβουν υπόψιν οι ναυτιλλόμενοι των αγορών, με πιο σημαντικό το γεγονός ότι ο Αμερικανός καταναλωτής έχει αρχίσει να ξοδεύει περισσότερα από όσα εισπράττει, κάτι που δεν είναι ούτε βιώσιμο μακροπρόθεσμα, ούτε αποπληθωριστικό.
Τα στοιχεία που δημοσίευσε το Bureau of Economic Analysis την Παρασκευή έδειξαν ότι οι δαπάνες ξεπέρασαν το εισόδημα τον Μάρτιο, όπως και τους τρεις από τους τελευταίους τέσσερις μήνες, ενώ το ποσοστό προσωπικής αποταμίευσης έπεσε στο 3,2%, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2022.
Όπως παρατηρεί και ο JeffCox στο τελευταίο του άρθρο στο CNBC, το γεγονός ότι οι καταναλωτές στις ΗΠΑ χρηματοδοτούν τις αγορές τους βάζοντας «χέρι» στις αποταμιεύσεις τους, δημιουργεί ένα εξαιρετικά επισφαλές σενάριο για την ισορροπία της αμερικανικής οικονομίας στο μεσομακροπρόθεσμο μέλλον.
Αν συνδυάσουμε όλες τις παραπάνω πληροφορίες γίνεται κατανοητό ότι η Fed όχι μόνο μπορεί να αναγκαστεί να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όσο θα ήθελε η ίδια και σαφώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά ίσως χρειαστεί και να τα αυξήσει, απειλώντας το σενάριο για μια ήπια οικονομική προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας.
Πρόκειται για ένα μάλλον ανατριχιαστικό σενάριο, για το οποίο κάποιοι οικονομολόγοι έχουν αρχίσει να μιλούν «ανοικτά».
Για παράδειγμα, ο LaVorgna, ο οποίος ήταν επικεφαλής. οικονομολόγος του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου υπό τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ αναρωτιέται: «Προς το παρόν, η Fed δεν πρόκειται να μειώσει τα επιτόκια και εάν ο πληθωρισμός δεν αρχίσει να μειώνεται σύντομα, τότε θα αναγκαστεί να τα διατηρήσει υψηλότερα για περισσότερο ή ακόμα και να τα αυξήσει. Μια τέτοια εξέλιξη όμως μήπως θα μας δώσει μια «σκληρή» προσγείωση;»
Οι πολλές πηγές του πληθωρισμού
Το πρόβλημα του πληθωρισμού στις ΗΠΑ εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2022 και έχει πολλαπλές πηγές.
Στην αρχή οι τιμές ενισχύθηκαν από το σοκ στην προσφορά λόγω των διακοπών της εφοδιαστικής αλυσίδας κατά την πανδημία της Covid-19.
Οι αξιωματούχοι της Fed εκτιμούσαν εκείνη την περίοδο ότι οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές θα εξαφανιστούν όταν χαλαρώσουν οι περιορισμοί και τα lockdowns. Όμως, κατά την περίοδο της Covid, η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέχισε να ξοδεύει αφειδώς, ρίχνοντας χρήμα στην αγορά για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, εκτινάσσοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 6,2% του ΑΕΠ στα τέλη του 2023. Πρόκειται για το υψηλότερο έλλειμμά από το 2012 -εκτός της περιόδου Covid- που υποδεικνύει μάλλον μια οικονομική πτώση παρά επέκταση.
Επιπλέον, μια εξαιρετικά «σφικτή» αγορά εργασίας, στην οποία οι θέσεις εργασίας ξεπερνούσαν τους διαθέσιμους εργαζομένους σε αναλογία 2 προς 1 - σήμερα είναι περίπου 1,4 προς 1- συνέβαλε επίσης στη διατήρηση των ανοδικών πιέσεων για τους μισθούς.
Σήμερα, με δύο πολέμους να πλήττουν ξανά εφοδιαστικές αλυσίδες αλλά και εμπορικές σχέσεις, ακόμη και με τη μετατόπιση της ζήτησης από τα αγαθά στις υπηρεσίες, ο πληθωρισμός παραμένει αυξημένος και αποδομεί τις προσπάθειες της Fed να επιβραδύνει τη ζήτηση.
Στην αρχή της χρονιάς οι αξιωματούχοι της Fed πίστευαν ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρούσε φέτος, λόγω της υποχώρησης του κόστους στέγασης. Ενώ οι περισσότεροι οικονομολόγοι εξακολουθούν να αναμένουν ότι η αύξηση της προσφοράς των κατοικιών θα μειώσει τις τιμές, έχουν δυστυχώς εμφανιστεί καινούργια μέτωπα.
Για παράδειγμα, ο πληθωρισμός βασικών υπηρεσιών PCE εξαιρουμένης της στέγασης - μια σχετικά νέα πτυχή στην εξίσωση πληθωρισμού με το «παρατσούκλι» supercore - τρέχει με ετήσιο ρυθμό 5,6% τους τελευταίους τρεις μήνες.
Συμπέρασμα
Η ζήτηση παραμένει ισχυρή, παρά τις προσπάθειες της Fed να τη μειώσει, συμβάλλοντας στην ώθηση του πληθωρισμού και σηματοδοτώντας ότι η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να μην έχει τελικά τόση δύναμη όση πιστεύει για να μειώσει τον ρυθμό των αυξήσεων των τιμών.
Ασθενής ανάπτυξη όμως όπως κατέδειξε η πρώτη μέτρηση του ΑΕΠ για το πρώτο τρίμηνο και αυξανόμενος πληθωρισμός είναι ένας κακός συνδυασμός.
Ένας συνδυασμός που φέρνει τη Fed αντιμέτωπη με δύο δύσκολες επιλογές:
-να εγκαταλείψει το σενάριο ήπιας προσγείωσης και να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση ή
-να ανεχτεί πληθωρισμό υψηλότερο από 2%.
Φυσικά, τίποτε από τα παραπάνω δεν πρόκειται να μας πει ξεκάθαρα ο Πάουελ τη Μ.Τετάρτη. Το ερώτημα όμως είναι αν θα αφήσει έστω έναν υπαινιγμό και πώς θα υποδεχθούν αυτόν τον υπαινιγμό η αγορές.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
