Μια μεγάλη απόδοση τιμής στην εθνεγερσία παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη της Κουμπάρη. Για πρώτη φορά, βλέπουμε πάμπολλα έργα τέχνης και όχι απλώς θυμητάρια του αγώνα, να μας παρουσιάζονται με φροντίδα και σεβασμό, δείχνοντάς μας όχι μόνο τον ηρωισμό του ’21 αλλά και τον ιδεολογικό του κόσμο, καθώς επίσης την καθημερινή του ζωή, την ανθρώπινη διάστασή του.
Τέσσερις σημαντικές, ιδιωτικές συλλογές με πολύτιμα έργα, συνδέονται με την Επανάσταση και με το κίνημα του Φιλελληνισμού στην Ευρώπη και την Αμερική. Είναι οι συλλογές των Νικήτα Σταυρινάκη και Ευαγγελίας Σταυρινάκη, του Πέτρου Βέργου, του Απόστολου Αργυριάδη και του Stéphan Adler που δάνεισαν έργα τους για την έκθεση με τίτλο «Το ᾽21 των Συλλεκτών».
Το γεγονός παρουσιάζει εκθέματα τόσο από τον αγώνα του ’21 όσο και από τον φιλελληνισμό, από τον αγώνα δηλαδή των Ευρωπαίων στο πλευρό των Ελλήνων. Και έχει ιδιαίτερη αξία να επιμένουμε σε αυτόν, όχι για να ευχαριστούμε τους Ευρωπαίους, όσο διότι ο φιλελληνισμός αποτελεί μέρος της νεοελληνικής ταυτότητας του νέου Ελληνισμού.
Έγιναν ορισμένα λάθη, έγιναν και παρεκτροπές εξαιτίας του, αλλά επίσης εξαιτίας του η σημερινή Ελλάδα είναι μέρος της Ευρώπης. Κυρίως σε αυτόν οφείλουμε την αποτίναξη του λάθους των βυζαντινών να αγνοούν και να περιφρονούν την Ευρώπη, θεωρώντας τον Ελληνισμό μέρος της Ανατολής.
Η Ελληνική Επανάσταση έγινε μόδα στα ευρωπαϊκά σαλόνια, μια μόδα που ενίσχυσε το κίνημα του φιλελληνισμού και μεταγενέστερα εξελίχθηκε σε ειδικό συλλεκτικό ενδιαφέρον.
Τα αντικείμενα που παρουσιάζονται στην έκθεση είναι αντικείμενα διακοσμητικά ή προορισμένα για καθημερινή χρήση που παράγονταν μαζικά μεταφέροντας στο ευρύτερο ευρωπαϊκό κοινό εικονογραφικά θέματα που δημιούργησαν σε ακριβοθώρητα έργα τους κορυφαίοι καλλιτέχνες της εποχής. Και είναι ακριβώς αυτή η χρηστικότητα που τα καθιστά τόσο οικεία και για το αρχικό αλλά και για το σημερινό τους κοινό.
Η ποικιλία τους είναι εντυπωσιακή: όπλα και αρχειακό υλικό από την επαναστατημένη Ελλάδα αλλά και χρηστικά αντικείμενα (ρολόγια, βεντάλιες, βάζα κ.ά.), έργα τέχνης (πίνακες, χαρακτικά, κ.ά.) και αντικείμενα πολυτελείας με παραστάσεις ηρώων και σκηνών του Αγώνα από τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά σαλόνια του 19ου αιώνα.
Ο επισκέπτης καλείται να αποφασίσει, μελετώντας τα αντικείμενα, κατά πόσο η εικονογράφηση της Επανάστασης στην καθημερινότητα της Δύσης ήταν απλά μια μόδα της εποχής ή κάτι βαθύτερο, το οποίο εξέφρασε την έμπρακτη στήριξη προς τον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία.
Το γεγονός δείχνει και κάτι ακόμη: ότι οι συλλέκτες είναι λαμπροί διασώστες της μνήμης του Γένους, ενισχύοντας τη φωνή της ιστορίας του.
Την επιμέλεια και τον συντονισμό ανέλαβε η Μάρα Βερύκοκου, επιμελήτρια της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής συλλογής του Μουσείου Μπενάκη, ενώ το συντονισμό των συλλεκτών ανέλαβε ο Νικήτας Σταυρινάκης. Τον μουσειογραφικό σχεδιασμό της έκθεσης επιμελήθηκε ο Σπύρος Νάσαινας.
Διάρκεια έκθεσης: έως 12 Σεπτεμβρίου 2021
