H Standard and Poor’s στις 23 Απριλίου ευθυγράμμισε τη βαθμολόγηση της Ελλάδας με εκείνη της Fitch, προχωρώντας στην αναβάθμιση -έκπληξη της χώρας μας κατά μια κλίμακα, από ΒΒ- σε ΒΒ. Αναβάθμισε επίσης τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας από σταθερές σε θετικές.
Αν και έκπληξη, στην ουσία δεν πρέπει να αγνοήσουμε ότι η Standard and Poor’s απλά είδε όσα βλέπει η χρηματιστηριακή αγορά μήνες τώρα. Οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας θα αρχίσουν να υποχωρούν καθώς χτίζουμε το τείχος ανοσίας, αλλά η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική που δίνει ζωτικό χώρο στην Ελλάδα προκειμένου να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις και το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα θα παραμένουν.
Δεν θα ήταν υπερβολή η υιοθέτηση της άποψης ότι ο ουσιαστικός ενορχηστρωτής της αναβάθμισης της χώρας μας από την Standard and Poor’s είναι οι θεσμοί της Ευρώπης.
Όποιος έχει αντίθετη άποψη αρκεί να αναλογιστεί τα κάτωθι:
-Τη συμπερίληψη των άνευ επενδυτικής βαθμίδας ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα πανδημίας έκτακτης ανάγκης της ΕΚΤ- γνωστό ως PEPP- αλλά και την αποδοχή τους ως εγγύηση στις πράξεις επαναγοράς της ΕΚΤ.
Έτσι οι τράπεζες διασφάλισαν πρόσβαση σε τακτική χρηματοδότηση από την ΕΚΤ χρησιμοποιώντας ως εγγύηση τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα διατήρησαν την πρόσβαση στις γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ. Ταυτόχρονα οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είναι πιο εκτεθειμένες στην πανδημία, ιδίως στον τουρισμό, έχουν πρόσβαση σε ειδικές στοχευμένες γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III) με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους.
- Τα 40 δισ που θα διανεμηθούν στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, την περίοδο 2021-2027.
-Τα 19,4 δισ ευρώ σε επιχορηγήσεις και τα 12,6 δισ ευρώ σε δάνεια, δηλαδή τα συνολικά 32 δισ ευρώ, που θα λάβει η Ελλάδα από το πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, το περιβόητο Next Generation EU -NGEU. Και υπόψιν ότι σε αυτά δε συμπεριλαμβάνονται τα διαθέσιμα δάνεια μέσω του ταμείου SURE για υποστήριξη απασχόλησης ή το πιστωτικό όριο πανδημίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Συν Αθηνά και χείρα κίνει
Όμως υπάρχει και άλλη μια εξαιρετικά σημαντική λεπτομέρεια. Ποτέ δεν έχουν εισρεύσει στη χώρα μας σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα τόσοι πόροι και μάλιστα κάτω από την κουλτούρα «συν Αθηνά και χείρα κίνει».
Εν ολίγοις, όχι μόνο υπάρχει σχέδιο απορρόφησης των κονδυλίων -καταρτισμένο από τεχνοκράτες και όχι από Υπουργεία- αλλά αυτό το σχέδιο αποτελεί πρότυπο για την Ευρώπη.
Συνολικά λοιπόν, η απόφαση της Standard and Poor’s βασίστηκε:
-Στη σημαντική ρευστότητα στον ισολογισμό της κυβέρνησης
-Στο γεγονός ότι η χώρα μας δανείζεται πλέον με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια που απολαμβάνουν πολύ ισχυρότερες οικονομίες.
-Στο δυνατό business plan ανάκαμψης της χώρας με εξασφαλισμένα κεφάλαια και ικανή ομάδα να το «τρέξει».
-Στην ευνοϊκή δομή του δημόσιου χρέους.
Όσον αφορά το τελευταίο, αν και έχουμε διεξοδικά αναλύσει τη διάρθρωση του – λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε εδώ - επί την ευκαιρία των παρατηρήσεων του διεθνή ο
ίκου υπενθυμίζουμε ότι όσον αφορά τη λήξη αλλά και το μέσο κόστος των τόκων, η Ελλάδα έχει ένα από τα καλύτερα προφίλ χρέους.
-To χρέος μας έχει ρυθμιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ήτοι το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους είναι στα χέρια του Επίσημου Τομέα και όχι των ιδιωτών. Όπως σημειώνει και η Standard and Poor’s, το διαπραγματεύσιμο τμήμα του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης της Ελλάδας αντιπροσωπεύει περίπου το 22% του συνολικού χρέους.
-Τα δάνεια προς τον επίσημο τομέα έχουν σχετικά σταθερό επιτόκιο, κάτι που καθιστά την χώρα μας ιδιαίτερα ανθεκτική έναντι πιθανών μελλοντικών αναταραχών στα επιτόκια.
-Η μεσοσταθμική διάρκεια του χρέους –δηλαδή η μέση σταθμική διάρκεια λήξης των επιμέρους υποχρεώσεων- είναι από τις υψηλότερες στην Ευρωζώνη, ενώ αντίστοιχα η ετήσια δαπάνη εξυπηρέτησής του επιβαρύνεται όπως είπαμε παραπάνω μ’ ένα από τα χαμηλότερα μεσοσταθμικά επιτόκια παρά τη μεγάλη διάρκειά του.
Στην έκθεση της μάλιστα η Standard and Poor’s μας δίνει την παρατήρηση- κλειδί που την οδήγησε στην αναβάθμιση : Υπολόγισε ότι το στα τέλη του 2020 το κόστος εξυπηρέτησης χρέους της Ελλάδας ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1,3%.
Παρά το αρκετά μεγάλο χρέος της χώρα μας λοιπόν, το γεγονός ότι κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο κόστος αναχρηματοδότησης για την πλειονότητα των κρατικών ομολόγων στην κατηγορία «BB», μας χάρισε την αναβάθμιση.
Η συνέχεια της έκθεσης λίγο πολύ είναι μια μακροσκελής ανάλυση που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η δυνατότητα της χώρας μας να δανείζεται από τις αγορές με πολύ χαμηλά επιτόκια, «αντικαθιστώντας» πιο ακριβό χρέος, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι έχουμε στην φαρέτρα μας μια γενναία πίστωση χρόνου τουλάχιστον έως το 2032 - όπου τα επιτόκια των δανείων του επίσημου τομέα είναι πολύ χαμηλά - θα μας βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της πανδημίας, αρκεί να αξιοποιήσουμε με διορατικότητα και σύνεση τις δυνατότητες που μας δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης να αυξήσουμε το ΑΕΠ μας.
Όλα αυτά, συν η εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, δίνουν στον οίκο την οπτική ότι οι δείκτες ακαθάριστου και καθαρού χρέους προς το ΑΕΠ της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας θα μειωθούν και η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία, με ανάπτυξη +4,9% το 2021 και γενικά ισχυρές επιδόσεις κατά την περίοδο 2022-2024.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή φυσικά και υπάρχουν καθοδικοί κίνδυνοι, όπως οι μεταλλάξεις που μπορεί να μας αναγκάσουν σε πισωγυρίσματα όσον αφορά το άνοιγμα της οικονομίας.
Γι’αυτό άλλωστε και η Standard and Poor’s για τις οικονομικές επιδόσεις της Ελλάδας το 2021 υπολογίζει περισσότερο στη στήριξη από την εγχώρια ζήτηση – η οποία υποστηρίζεται και από τη φορολογική πολιτική της κυβέρνησης- και τις εξαγωγές, ενώ όσον αφορά τις τουριστικές εισπράξεις υπολογίζει ότι θα επιστρέψουν στα προ-πανδημίας επίπεδα το 2024-2025.
Αυτό που είναι σημαντικό για τον οίκο είναι ότι το πρόγραμμα PEPP της ΕΚΤ θα συνεχίσει να απορροφά τα οικονομικά σοκ που οφείλονται στην κρίση COVID-19 και σε συνδυασμό με τα κεφάλαια βάσει της συμφωνίας NGEU, η ελληνική οικονομία θα αυξήσει την παραγωγικότητα της ενισχύοντας τα μακροοικονομικά αποτελέσματα και βελτιώνοντας την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
