H απόφαση του Ρώσου Προέδρου για μερική επιστράτευση στη Ρωσία -η πρώτη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο- και οι απειλές προς τη Δύση ακόμα και για χρήση πυρηνικών, αν η Ρωσία «αισθανθεί» με κάποιο τρόπο ότι απειλείται, αποτελούν ένα ακόμη χαστούκι για τις αγορές, έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου για τους διαχειριστές και δυστυχώς έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου για την καθημερινότητα όλων μας.
Mετά τις δηλώσεις του Ρώσου Προέδρου οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου ενισχύθηκαν, με τις πετρελαϊκές τιμές όμως να αποκλιμακώνονται μετά τις ανακοινώσεις από τη Fed.
Τα επενδυτικά καταφύγια του χρυσού και του δολαρίου είχαν επίσης κινητικότητα. Το δολάριο εκτοξεύτηκε σε υψηλό 20 ετών και ο χρυσός σημείωσε επίσης άνοδο, παρά τις έντονες διακυμάνσεις μετά τις εννέα το βράδυ, όταν ο Πάουελ πλην της αναμενόμενης αύξησης των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, δήλωσε ότι στις δύο επόμενες συνεδριάσεις θα αυξήσει τα επιτόκια τουλάχιστον κατά 125 μονάδες βάσης συνολικά.
Κινητικότητα επίσης μετά τις δηλώσεις του Πούτιν έδειξαν και τα επενδυτικά καταφύγια των κυβερνητικών ομολόγων, καθώς η αγορά έδωσε προτεραιότητα στον γεωπολιτικό κίνδυνο από τις αυξήσεις των επιτοκίων, χαρίζοντας μια γενναία αποκλιμάκωση αποδόσεων.
Τι αναμένεται για τη συνέχεια
Οι αγορές των μετοχών αντέδρασαν με σχετική ψυχραιμία στις χθεσινές ανακοινώσεις του Πούτιν. Φοβόμαστε όμως ότι οι χθεσινές εξελίξεις αποτελούν έναν επιβαρυντικό παράγοντα που θα καταστήσει στο τέλος της ημέρας πολύ πιο απότομη την κλίση του πλαγιοκαθοδικού καναλιού που διανύουμε, ειδικά στην Ευρώπη.
Η χθεσινή ομιλία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν αποτελεί στην ουσία μια εξαιρετικά ανησυχητική κλιμάκωση, όχι μόνο για τις πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, αλλά και για την ένταση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.
Το γεγονός ότι ο Πούτιν συνόδευσε την ανακοίνωση περί επιστράτευσης με τη δήλωση ότι η Ρωσία έχει «πολλά όπλα για να απαντήσει» σ' αυτό που αποκάλεσε δυτικές απειλές και «δεν μπλοφάρει», θα πρέπει να το λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψιν.
Στην ουσία, ο Ρώσος Πρόεδρος ενημέρωσε τη Δύση ότι απλά δεν μπορεί να χάσει αυτόν τον πόλεμο.
Το αμέσως επόμενο ερώτημα λοιπόν είναι κατά πόσο θα επηρεάσει η χθεσινή μέρα τις αποφάσεις της Δύσης εφεξής, όσον αφορά την υποστήριξη της Ουκρανίας με στρατιωτικό υλικό, οικονομικούς πόρους, δορυφόρους κ.ο.κ.
Οι μετοχικές αγορές σε αντίθεση με την αγορά των ομολόγων σχεδόν έβαλαν μια άνω τελεία στους προβληματισμούς από τις ανακοινώσεις της Ρωσίας, προσανατολισμένες στις αποφάσεις της Fed.
Eίναι θέμα χρόνου όμως να επαναξιολογήσουν τις χθεσινές εξελίξεις, καθώς εγείρουν πολλά περισσότερα ζητήματα ανησυχίας από το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας αυτόν τον χειμώνα.
Ακόμα όμως και για το τελευταίο, η ανησυχία μετά τις χθεσινές δηλώσεις της Ρωσίας δεν μπορεί παρά να μεγαλώσει, καθώς η όποια καθοδική επίδραση των φόβων της ύφεσης στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου εξαλείφεται από τους φόβους της περιορισμένης προσφοράς, ωθώντας και πάλι τις τιμές προς τα πάνω.
Ήδη τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μέχρι στιγμής διαθέσει 314 δισ. ευρώ ώστε να μετριάσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διαθέσει 178 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις του Bruegel.
Την ίδια στιγμή η ΕΕ παλεύει με τον αυξανόμενο πληθωρισμό και βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προοπτικές μιας σοβαρής ύφεσης. Περαιτέρω διαταραχές στον ενεργειακό εφοδιασμό θα χειροτερέψουν μια ήδη εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Δεν είναι όμως μόνο ευρωπαϊκό το πρόβλημα.
Όλοι θα έχουμε μερίδιο στον «πόνο»
Η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ρωσίας-Δύσης είναι ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους. Το διάγγελμα του Πούτιν για μερική επιστράτευση κινητοποίησε ακόμα και την Κίνα, η οποία έσπευσε να κάνει έκκληση για «κατάπαυση του πυρός μέσω του διαλόγου» στη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Ενδεικτικός των προβλημάτων που υπάρχουν ήδη από τις τεταμένες σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση ήταν ο διάλογος στις αρχές της εβδομάδας μεταξύ του Ινδού Πρωθυπουργού και του Ρώσου Προέδρου στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασία της Σαγκάης, μόνιμα μέλη του οποίου, εκτός από την Ινδία, είναι η Κίνα, η Ρωσία, το Πακιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν.
O Ναρέντρα Μόντι έκανε με τον δικό του τρόπο έκκληση στον Πούτιν, λέγοντας ότι τώρα δεν είναι ώρα για πόλεμο, καθώς η ασφάλεια των τροφίμων, των λιπασμάτων και των καυσίμων είναι από τις μεγαλύτερες ανησυχίες του κόσμου αυτή τη στιγμή.
Ο Ινδός Πρωθυπουργός εξέφρασε τις ανησυχίες του παρά το γεγονός ότι οι εμπορικές σχέσεις της Ρωσίας με την Ινδία έχουν ισχυροποιηθεί χάρη στις πρόσθετες προμήθειες ρωσικών λιπασμάτων και πετρελαίου στις ινδικές αγορές, με τις πρώτες να έχουν αυξηθεί οκτώ και πλέον φορές και τις δεύτερες να έχουν φτάσει το 14% από το 0,5% την ίδια περίοδο πέρυσι.
Βλέπετε, αυτό που κρύβεται πίσω από τις εκκλήσεις της Κίνας και της Ινδίας είναι ο φόβος ότι η κλιμάκωση του πολέμου και των σχέσεων με τη Δύση θα οδηγήσει την οικονομία της Ρωσίας σε πολύ σοβαρή ύφεση, γεγονός που θα θέσει σε κίνδυνο την εξαγωγική της ικανότητα.
Ήδη η Ρωσία έχει χάσει πέριξ του 6% του ΑΕΠ της σύμφωνα με όσα ακούσαμε στην ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ο χρηματοοικονομικός τομέας της Ρωσίας επιβιώνει μετά δυσκολίας και έχουν αποκλειστεί τα ¾ του ρωσικού τραπεζικού τομέα από τις διεθνείς αγορές.
Σχεδόν χίλιες διεθνείς εταιρείες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.
Η παραγωγή αυτοκινήτων μειώθηκε κατά 3/4 σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ τα αεροσκάφη της
Aeroflot είναι καθηλωμένα στο έδαφος διότι δεν υπάρχουν πλέον ανταλλακτικά. Ο ρωσικός στρατός παίρνει μικροτσίπ από πλυντήρια πιάτων και ψυγεία για να επιδιορθώσει το στρατιωτικό υλικό του, επειδή έχει εξαντλήσει τα αποθέματά του σε ημιαγωγούς και η ρωσική βιομηχανία βρίσκεται υπό διάλυση.
Η μερική επιστράτευση θα επηρεάσει εκ νέου τη ρωσική οικονομία και από ότι φαίνεται από τις πρώτες αντιδράσεις των πολιτών, δύσκολα η κυβέρνηση θα πείσει επιχειρήσεις και πολίτες να συμβάλουν στην πολεμική προσπάθεια.
Η επακόλουθη οικονομική ύφεση θα οδηγήσει σε αυξημένη λαϊκή δυσαρέσκεια και ο Ρώσος Πρόεδρος θα έχει να αντιμετωπίσει άλλο ένα, εσωτερικό αυτή τη φορά, μέτωπο.
Η αντίδραση του επενδυτικού κόσμου
Μέσα σε όλο αυτό το περιβάλλον, όπου στην ουσία όλοι χάνουμε το αγαθό της ανέφελης καθημερινότητας, ο επενδυτικός κόσμος είναι λογικό να στραφεί προς τα ασφαλή καταφύγια του δολαρίου- με τα όποια προβλήματα θα δημιουργήσει μια εκ νέου ενδυνάμωση του - του χρυσού και των ομολόγων υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης. Για την τελευταία μάλιστα κατηγορία, οι πρόσφατες εξελίξεις είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να μειώσουν ως έναν βαθμό τις φετινές απώλειες.
Από την άλλη, τα ευρωπαϊκά assets είναι τα πιο ευάλωτα και ως εκ τούτου αναμένονται μεγάλες πιέσεις στο ευρώ και στη στερλίνα. Η χθεσινή μέρα κατέδειξε πιέσεις και στο γιεν και το κινεζικό γιουάν, ενώ είναι κατανοητό ότι οι τελευταίες εξελίξεις κάθε άλλο παρά θετικά νέα είναι για όλα τα assets αυξημένου ρίσκου όπως για παράδειγμα οι μετοχές.
Παρά το γεγονός ότι κάποιοι κλάδοι όπως ενεργειακός κλάδος και ο αμυντικός πιθανότατα να δείξουν αυξημένες αντοχές, το γενικό πλαίσιο όχι μόνο παραμένει καθοδικό, αλλά πιθανότατα η κλίση του πλαγιοκαθοδικού καναλιού να αρχίσει να αυξάνεται.
Πόσο πιθανή είναι μια... ανατροπή;
Στην ουσία η κλιμάκωση της έντασης από την πλευρά του Προέδρου Πούτιν πηγάζει από την ουκρανική αντίσταση και το γεγονός ότι ο ουκρανικός στρατός προελαύνει σε πολλές περιοχές της Ουκρανίας που ήταν πρόσφατα υπό ρωσική κατοχή.
Πολλοί αναλυτές βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, εκτιμώντας ότι ο Πούτιν με το χθεσινό του διάγγελμα θέλει να δηλώσει την αποφασιστικότητα του να «κατοχυρώσει» κάποιες περιοχές, ακριβώς επειδή έχει αποδεχθεί ότι η νίκη και «επέκταση» του δεν θα είναι τόσο μεγάλη όσο αρχικά είχε εκτιμήσει.
Την ίδια στιγμή, η μερική επιστράτευση που εξήγγειλε ο Ρώσος Πρόεδρος καθώς και οι απειλές εναντίον όλων, δίνουν ένα πάτημα στον Ζελένσκι να δεχθεί την απώλεια κάποιων εδαφών , προκειμένου να αποφευχθεί κάτι πολύ μεγαλύτερο από τον ρωσοουκρανικό πόλεμο, ένας τρίτος παγκόσμιος.
Σύμφωνα με αυτή την οπτική γωνία, βιώνουμε τη δεδομένη χρονική περίοδο μια όξυνση της έντασης, πριν μια τελική συμφωνία.
Ίδωμεν. Για παν ενδεχόμενο όμως, καλό είναι να είμαστε προετοιμασμένοι.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
