Του Νίκου Μελέτη
Αμηχανία στην Άγκυρα προκαλεί η απουσία του ονόματος του Ταγίπ Ερντογάν από την επίσημη λίστα των συναντήσεων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με ξένους ηγέτες στο περιθώριο της ΓΣ των Ηνωμένων Εθνών, μια συνάντηση στην οποία είχε επενδύσει πολιτικά ο Τούρκος ηγέτης ελπίζοντας ότι η «προσωπική χημεία» με τον Αμερικανό πρόεδρο θα οδηγούσε στην υπέρβαση των προβλημάτων που έχουν οδηγήσει στα όρια τους τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Η μη ανακοίνωση της συνάντησης από τον Λευκό Οίκο, ακόμη κι αν βρεθεί χρόνος την τελευταία στιγμή για μια ανεπίσημη συνάντηση των δυο ηγετών, πρόκειται για ένα πρωτοφανές καψόνι προσωπικά στον Τούρκο πρόεδρο.
Ενδεικτικό της αμηχανίας της Άγκυρας είναι ότι το κρατικό πρακτορείο Ανατολού για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, μόλις έφθασε ο κ. Ερντογάν στη Νέα Υόρκη δημοσίευσε ως πρώτη είδηση την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι δυο ηγέτες, με μεγάλες φωτογραφίες από... προηγούμενη συνάντηση τους. Ενδιαφέρον στοιχείο ότι ο Λευκός Οίκος δεν έδωσε καν την τηλεφωνική επικοινωνία αυτή στο δελτίο Τύπου με τις καθημερινές δραστηριότητες και επαφές του Αμερικανού προέδρου.
Και καθώς οι ώρες περνούσαν και δεν είχε δοθεί το πολυπόθητο ραντεβού, το Ανατολού έκανε και πάλι πρώτο θέμα με τίτλο «74η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: Ο Τραμπ αποκάλεσε τον Ερντογάν της Τουρκίας «φίλο μου» και πρόσθεσε σε πλάγιο τίτλο ότι «Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι ο Τούρκος ομόλογος του είναι ένας ισχυρός άνδρας και ένας άνδρας που έγινε ευτυχώς φίλος μου».. Και αυτό το δημοσίευμα είχε μεγάλη φωτογραφία του Τραμπ στην θέση του στην Γενική συνέλευση του ΟΗΕ και μια δεύτερη φωτογραφία από προηγούμενη συνάντηση των δυο ηγετών,έτσι ώστε να δίνεται και πάλι η εντύπωση ότι η συνάντηση... είχε γίνει!
Βεβαίως αυτή η δήλωση του κ. Τραμπ είχε γίνει σε εκδήλωση για τις θρησκευτικές ελευθερίες που αναφέρθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος στο πως πήρε τηλέφωνο και ζήτησε από τον Ταγίπ Ερντογάν να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον τον οποίο κρατούσαν φυλακισμένο οι τουρκικές αρχές με την κατηγορία συνεργασίας με το κίνημα Φετουλάχ Γκιουλεν.
Φαίνεται ότι εαν ευοδωθούν οι προσπάθειες της τουρκικής πλευράς η μονή συνάντηση με τον κ. Τραμπ θα είναι ανεπίσημη και σύντομη στο περιθώριο ενός επίσημου γεύματος του Τουρκοαμερικανικού Συμβουλίου στο γνωστό εστιατόριο Cipriani. Αλλά αυτό απέχει πολύ από αυτό που προσδοκούσε ο Τούρκος ηγέτης.
Είχε προηγηθεί η «μεσολαβητική» παρέμβαση του γερουσιαστή Λίντσει Γκραχαμ στενού φίλου του προέδρου Τραμπ και της Τουρκίας ο οποίος συναντήθηκε με τον Ερντογάν αμέσως μετά την άφιξη του στη Νέα Υόρκη που πιθανότατα του μετέφερε ιδέες για συμβιβαστική λύση στο θέμα των S400 δηλώνοντας ο ίδιος ότι εργάζεται για να επιστρέψει η Τουρκία στο πρόγραμμα των F35.
Η μη ανακοίνωση στις προγραμματισμένες συναντήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ ,και εκείνης με τον Τ. Ερντογάν, έρχεται να επιβεβαιώσει την σοβαρή επιδείνωση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και το σοβαρό ενδεχόμενο νέας κλιμάκωσης της έντασης, καθώς ο κ. Ερντογάν είχε επενδύσει τα πάντα στην συνάντηση αυτή. Δεν είναι λίγες οι φορές που είχε δηλώσει ότι ακόμη και για το θέμα των S400 και για τις πιθανές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας αλλά και για την Συρία στο τέλος θα «τα βρει σε προσωπικό επίπεδο» με τον κ. Τραμπ.
Όμως η Άγκυρα έχει υπερβεί τα εσκεμμένα ειδικά στην πρόσδεση της στο άρμα του Β. Πούτιν αλλά και με την σχέση με το Ιράν και είναι δύσκολο και για τον ίδιο τον Τραμπ να κάνει τέτοια υπέρβαση και να αγνοήσει την γραφειοκρατία του Στειτ Ντιπάρτμεντ αλλά και το Πεντάγωνο και να δώσει «άφεση αμαρτιών» στον κ. Ερντογάν και να εμφανισθεί έτσι ότι οι ΗΠΑ είναι που αποδέχονται τους όρους και το πλαίσιο που επιβάλει στην στρατηγική σχέση των δυο χωρών ο Ερντογάν .
Ο προκλητικός και προσβλητικός προς την Ουάσιγκτον τρόπος με τον οποίο ο κ. Ερντογάν «φλέρταρε» στην Μόσχα με τον Β. Πούτιν συζητώντας όχι μόνο την αγορά των S400 αλλά και για το ενδεχόμενο αγοράς ρωσικών μαχητικών ως εναλλακτικής επιλογής των αμερικανικών F35, αποτέλεσε βήμα που πλησιάζει, αν δεν υπερβαίνει κόκκινες γραμμές.
Το επόμενο δεκαήμερο θα είναι κρίσιμο για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Χθες η Άγκυρα σε ένα από τα γνωστά επικοινωνιακά τεχνάσματα διέρρευσε την «πληροφορία» ότι δυο τουρκικά F16 πέταξαν για δυο ώρες στον εναέριο χώρο της Συρίας, θέλοντας να στείλει το μήνυμα ότι η Ρωσία της επέτρεψε να κάνει αυτήν την κίνηση καθώς μόνο η Μόσχα θα μπορούσε να εμποδίσει την Συριακή αεράμυνα να «λοκάρει» του τουρκικά μαχητικά.
Η Ζώνη Ασφαλείας που ζητά και απαιτεί ο Ερντογάν και την οποία είχε συμφωνήσει με τους Αμερικανούς τον Αύγουστο, δεν είναι ακριβώς αυτό που ήθελε και εξυπηρετούσε τον στόχο του,που δεν είναι άλλος από την εξουδετέρωση και εξόντωση των Κουρδικών δυνάμεων του YPG στην Βόρεια Συρία.
Οι Αμερικανοί μάλλον δείχνουν να ροκανίζουν τον χρόνο παρά συμμερίζονται τον επείγοντα χαρακτήρα που θέλει να δώσει η Άγκυρα σε αυτό το εγχείρημα.
Και σε αυτό το παράξενο κλίμα εκπνέει σταδιακά το χρονοδιάγραμμα που δημόσια είχε ανακοινώσει ο Τ. Ερντογάν. Ότι αν οι Αμερικανοί συνεχίσουν την κωλυσιεργία τότε στο τέλος Σεπτεμβρίου οι τουρκικές δυνάμεις θα αναλάβουν μόνες τους δράση στην Βόρεια Συρία, σε μια επιχείρηση που πρώτο στόχο θα έχει τον μοναδικό σύμμαχο των Αμερικανών στην περιοχή. Τους Κούρδους του YPG…
