Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου*
Τα αποτελέσματα των λεγόμενων ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ έδειξαν ακόμα μια φορά πόσο δύσκολο θα είναι να ανατραπούν οι δυνάμεις, αλλά κυρίως οι αντιλήψεις, που έφεραν στην εξουσία τον Ντόναλντ Τραμπ. Eχουμε να κάνουμε με τον απόλυτο θεωρητικό και πολιτικό γρίφο της εποχής: πώς ανατρέπει κανείς τον λαϊκισμό του Τραμπ, της Λεπέν, του Ορμπάν, του Τσίπρα;
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι λαϊκισμός είναι βασικώς η τακτική που θέλει τα προβλήματα να περιγράφονται με τον τρόπο που τα έχουν αντιληφθεί ήδη οι περισσότεροι: πατώντας πάνω στις ήδη διαμορφωμένες αντιλήψεις τους, τις προκαταλήψεις τους, τις φοβίες τους, χωρίς να αμφισβητείται ότι τα πράγματα είναι όπως τα έχουν καταλάβει. Φυσικά, για τα προβλήματα δεν ευθύνεται ποτέ ο λαός και οι επιλογές του. Στο αφήγημα των λαϊκιστών, ο λαός είναι το θύμα και όσοι δεν συμμερίζονται τις αντιλήψεις του και αρνούνται να του κάνουν τα χατίρια με τους δικούς του όρους, είναι ο εχθρός του.
Γνωστά όλα αυτά. Όμως, η καθημερινή εμπειρία υπό μια εθνολαϊκιστική κυβέρνηση μας έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι αυτό που κάνει τον λαϊκισμό δύσκολο αντίπαλο δεν είναι μόνο ότι η ήττα του προϋποθέτει τη σύγκρουση με τις ήδη διαμορφωμένες αντιλήψεις ενός πλήθους που συχνά είναι καταπονημένο, κουρασμένο, απογοητευμένο και πάνω απ'' όλα δύσπιστο.
Το πρόβλημα με τους λαϊκιστές κάθε είδους, από τον Τραμπ και τη Λεπέν μέχρι τον Ορμπαν και τον Τσίπρα, είναι ότι στην πραγματικότητα δεν τους ενδιαφέρει αν θα υλοποιηθούν όσα υποσχέθηκαν ή, ακόμα περισσότερο, αν θα περάσουν οι πολιτικές τους. Δεν τους απασχολεί η παραγωγή πολιτικής ή η ίδια η διακυβέρνηση.
Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να κατέχουν την εξουσία για να διαχειρίζονται τους κρατικούς πόρους με τρόπο που να αναπαράγει απλώς την εξουσία τους. Διαβάζουμε σε αναλύσεις ότι η επικράτηση των Δημοκρατικών σ'' ένα από τα δύο σώματα του Κογκρέσου θα κάνει απαγορευτική στον Τραμπ τη νομοθέτηση της ατζέντας του. Μα δεν τον ενδιαφέρει κάτι τέτοιο.
Είναι ένα πολιτικό υποπροϊόν, ένα υβρίδιο, πλήρως αποϊδεολογικοποιημένο και αποσπασμένο από τις αρχές και την ιστορία του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Όπως ακριβώς και ο Αλέξης Τσίπρας. Έτσι, καθώς είναι αποκομμένος από την παράδοση και την ιδεολογία της Αριστεράς, δεν έχει κανέναν φραγμό να προσκυνάει παπάδες, Αμερικανούς πρέσβεις, όλους όσους έβριζε για να κολακεύσει το κατώτερο εγώ των πολιτών, ώστε να του δώσουν την ψήφο τους.
Ο λαϊκισμός του Τσίπρα και του Τραμπ είναι ένα πολιτικό φαινόμενο με απολιτικά χαρακτηριστικά. Γι'' αυτό και είναι δύσκολο να ηττηθεί.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 9 Νοεμβρίου
