Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Αν η «Επιτροπή της Βασιλείας» (Basel Committee on Banking Supervision) είναι το «παγκόσμιο αφεντικό» στις τράπεζες, τότε οι Ευρωπαϊκές Τραπεζικές Αρχές (EBA) είναι το «υπερ-αφεντικό» των Τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κι αν είναι έτσι, τότε κάτι άσχημο ετοιμάζεται στις Τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την κωδική ονομασία MREL!
Οι καταρρεύσεις των Τραπεζών παγκοσμίως ειναι ακριβές, με το μέσο κόστος κατάρρευσης να ανέρχεται στο 40% του ΑΕΠ μιας χώρας, κάθε φορά που υπάρχει κρίση. Αυτός ο «λογαριασμός», αυτό το «ραβασάκι» για να πληρωθεί χρειάζεται, με τη σειρά του 15-20 συνήθως χρόνια λιτότητας, και τη συνδρομή πολλών οργανισμών, είτε αυτοί λέγονται ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα ή...οτιδήποτε άλλο. Σοβαρές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, που θέλουν να διασφαλίσουν τον κόσμο από τα ρίσκα αυτά έχουν κατά καιρούς πάρει μέτρα, όπως η νομοθεσία του 1933 στις ΗΠΑ για διάκριση επενδυτικών και απλών τραπεζικών εργασιών. Όμως, μετά το 1980, πέρασαν τα χρόνια, ο κόσμος ξέχασε τα δεινά του, το Τραπεζικό λόμπι ξαναγιγαντωθηκε και χρηματοδότησε προέδρους χωρών και η νομοθεσία χαλάρωσε ξανά, ώστε οι Τράπεζες να ξαναπέρνουν επενδυτικά ρίσκα. Στις ΗΠΑ, πάντως μετά την κρίση του 2008, η κυβέρνηση Ομπάμα άρχισε να θωρακίζει ξανά τις τράπεζες, κυρίως με τον υπερ-νομο Dodd-Frank που πλέον πιάνει τμήμα της αχαλίνωτης αγοράς παραγώγων, αν και προχώρησε σε «μεσοβέζικες λύσεις». Οι τράπεζες συνεχίζουν να εμπλέκονται σε εργασίες με ανεξέλεγκτους κινδύνους, και ο πρόεδρος Τραμπ έχει υποσχεθεί να κόψει τον «ομφάλιο λώρο» επενδυτικών και απλών τραπεζικών εργασιών που, σημειωτέον οδήγησε στην κρίση του 1930 και εν μέρει σε εκείνη του 2008 μέσω παραγώγων. Στην Ευρώπη όμως δεν είναι το ίδιο! Είναι πολύ χειρότερα!
Ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει διασώσεις Ευρωπαϊκών Τραπεζών από το 2008 και μετά, και έχουν ξοδευτεί πάνω από 1,5 τρις ευρώ για διασώσεις ή μέσω αγοράς «χρηματοοικονομικών σκουπιδιών» (απαξιωμένων ομολόγων κλπ.) Τραπεζών, μέσω του προγράμματος «ποσοτικής χαλάρωσης», οι Τράπεζες έχουν «σκελετούς» στις ντουλάπες τους, που ξεπερνούν κατά πολύ το 1 τρισ. ευρώ! Το χειρότερο όμως δεν είναι αυτό. Το χειρότερο ειναι οτι δεν υπάρχει σχέδιο διάσωσης. Η σωστότερα, στην Ευρώπη του «στρουθοκαμηλισμού» και των «κοκτέιλ πάρτι» των τραπεζιτών, οι τραπεζίτες προσπαθούν να σφυρίζουν αδιάφορα για την ανάγκη να προβούν σε αυξήσεις κεφαλαίου. Γιατί; Διότι υπάρχει πάντα στη γωνία το μεγάλο κορόιδο, ο Ευρωπαίος φορολογούμενος, που θα 'πληρώσει το λογαριασμό', θα ξελασπώσει τις όποιες τράπεζες!
Η «Επιτροπή της Βασιλείας» (Basel Committee on Banking Supervision), που έχει πάρει έτσι το όνομα διότι συνεδριάζει στην όμορφη Γαλλόφωνη πόλη της Βασιλείας (Basel) της Ελβετίας, βλέποντας ότι τα ρίσκα πλέον είναι τεράστια, ετοίμασε την λεγόμενη «Συνθήκη της Βασιλείας 3», που με βάση τη γνωμοδότηση της FSB, επιτροπή της οποίας προΐσταται , όχι τυχαία, ο διοικητής της Τράπεζας Αγγλίας, ετοίμασε έκθεση όπου καθορίζει τις απαιτήσεις σε κεφάλαια για τις συστημικές Υπερτράπεζες, στο 16% και 18% των θέσεων σε κίνδυνο (RWA) ως το 2019 και 2022 αντίστοιχα.
Αυτη την απόφαση οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες, που έχουν μείνει αρκετά πίσω την προσαρμόζουν με αρκετό «νεράκι» σύμφωνα με την νέα απόφαση του EBA, με Ιταλό πρόεδρο και Ούγγρο γραμματέα, η οποία βάζει το «ταβάνι» κεφαλαιακών απαιτήσεων (MREL) στα 276 δις μόνο, αντί 790 δις που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση! Όμως, η καθιέρωση διαφορετικού ταβανιού σημαίνει ότι κάποιοι κίνδυνοι (790-276=514 δις!) ενδεχομένως μένουν... ακάλυπτοι! Αυτοί όμως, οι ακάλυπτοι κίνδυνοι ως συνολικό ύψος είναι σχεδόν όσα τα υπάρχοντα...κεφάλαια των Ευρωπαϊκών τραπεζών σύμφωνα με Αμερικάνικες εκτιμήσεις με άλλα, παρόμοια μοντέλα!
Το δεύτερο, παράξενο, είναι ότι πλέον στην εκτίμηση τα χρέη Γερμανικών τραπεζών υποβαθμίζονται από «senior» σε «subordinate», για τις ανάγκες του υπολογισμού δηλαδή όλα τα Γερμανικά χρέη τραπεζών ως μη εξασφαλισμένα, κάτι που προκαλεί τουλάχιστον ΤΕΡΑΣΤΙΑ υποψία (ως βεβαιότητα) ότι κάτι πολύ σάπιο υπάρχει στις Γερμανικές τράπεζες, καθώς δεν γίνεται ΤΙΠΟΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΟ για καμία άλλη χώρα της ΕΕ! Ο συνδυασμός των δυο αυτών είναι τουλάχιστον παράξενος, αν η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανική, έχει τέτοιο θέμα με τις τράπεζες, με τα πλέον διαλλακτικά δεδομένα, τότε είμαστε πολύ κοντά σε κολοσσιαίες εξελίξεις. Εξελίξεις που όμως δεν έχουν καλυμμένα ρίσκα ακόμη και αν οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες προβούν σε αυξήσεις κεφαλαίων 276 δις, διότι...πάνω από 500 δις, που απαιτούνται άμεσα, θα...λείπουν από τα κεφάλαιά τους! Ας μην ανησυχούμε όμως πολύ, στη γωνία είναι πάντα το μεγάλο κορόιδο, ο Ευρωπαίος φορολογούμενος, που θα «πληρώσει το λογαριασμό», θα ξελασπώσει τις όποιες τράπεζες!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
