Πέρασε ένας χρόνος από την κατάρρευση των χρηματαγορών του πλανήτη που βρέθηκαν αντιμέτωπες με έναν απρόσμενο κίνδυνο. Έναν απρόβλεπτο συστημικό κίνδυνο που τρόμαξε αλλά δεν κατόρθωσε τελικά να γρεμίσει τις αγορές και τις οικονομίες του πλανήτη, καθώς οι συντωνισμένες “χειρουργικές κινήσεις” των κεντρικών τραπεζών το απέτρεψαν. Κάτι που είχε προαναγγελθεί από την στήλη πριν 3 χρόνια, «Σήμερα οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν τα χρέη (ομόλογα) των κρατών και των μεγάλων πολυεθνικών (στην περίπτωση της Ιαπωνίας και μετοχές , μένει να δούμε και τις υπόλοιπες όταν θα ξεκινήσει το μεγάλο ξεπούλημα), δημιουργώντας Νέο Χρέος! (13/10/2017, Ποιος είναι ο ανόητος που θα μείνει με τον μουτζούρη), και το ζούμε σε όλο του το μεγαλείο! Το ερώτημα φυσικά που απασχολεί πλέον είναι το τι θα συμβεί με το παγκοσμίο χρέος, το πως θα πληρωθεί, από ποιούς, και πως θα επανέλθει η κανονικότητα στις οικονομίες του πλανήτη.
Στο άρθρο μας με τίτλο Θα είναι η κρίση η επόμενη ευκαιρία του αιώνα; Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020, δίνουμε μια πρώτη εικόνα για το τι πιθανότατα θα ακολουθήσει, “Ο πλανήτης βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση! Ο εχθρός είναι ικανός να καταστρέψει βασικές δομές του οικοδομήματος αλλά όπως κάθε παγκόσμια κρίση, ή σκηνικό πόλεμου στην περίπτωση μας, θα επανέλθει και θα αναγεννηθεί με νέους κανόνες και ριζικές παγκόσμιες αλλαγές. Οι αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις, οι αλλαγές στην κοινωνική και πολιτική ζωή και οι αλλαγές στις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον της τρομοκρατίας με εισβολές εναντίον «ύποπτων» χωρών ήταν μερικές βασικές της κρίσης από την πτώση των «δίδυμων πύργων».
Η κρίση του 2008 έφερε απίστευτες νέες αλλαγές με κυρίαρχες εκείνες στις παγκόσμιες συναλλαγές μεταξύ των τραπεζών, των πολιτών, του εμπορίου , την παρακολούθηση των κεφαλαίων, των επιχειρήσεων, των πολιτών κ.λ.π. Ο «νέος κόσμος» που θα βιώσουμε έπειτα από το πέρασμα της κρίσης θα έχει αλλαγές που φαντάζομαι κανείς μας δεν μπορεί να διανοηθεί σήμερα. Βασικές εκ των οποίων στις εργασιακές σχέσεις, στις ατομικές ελευθερίες, στις μετακινήσεις, στο παγκόσμιο εμπόριο, στις μεταφορές και σε άλλους σημαντικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που θα αλλάξουν δραματικά και άμεσα, καθώς ο κίνδυνος ενός θανατηφόρου ιού θα παραμονεύει πάντα από δω και στο εξής.”
Και όντως, με μια ματιά γύρω μας βλέπουμε ότι οι αλλαγές είναι πολλές και θα συμβούν ακόμα περισσότερες στο εγγύς μέλλον. Φυσικά η κρίση αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ευκαιρία για τις χρηματαγορές του πλανήτη που πλέον κινούνται σε δυσθεώρητα ύψη αγγίζοντας τα επίπεδα της υπερβολής, καθώς η τεράστια ρευστότητα αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και πάντα σε αντίθεση με την πραγματική οικονομία. Το “νέο χρήμα” δημιουργεί “νέο χρέος” τα κράτη εκδίδουν ομόλογα με αρνητικά επιτόκια, οι επιχειρήσεις δανείζονται τεράστια κεφάλαια, και οι οίκοι αναβαθμίζουν μετοχές που πριν ένα χρόνο τις έβλεπαν για χρεοκοπία. Τελικά τι συμβαίνει και που οδηγείται η παγκόσμια οικονομία;
Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου ο Ουίνστον Τσώρτσιλ μάζεψε τους πιο επιφανείς οικονομολόγους και τους ρώτησε για το πως θα ανακάμψει η οικονομία μετά τον πόλεμο. Οι απαντήσεις των ειδικών ήταν του τύπου “, on the one hand......, on the other hand....” ώσπου ο αείμνηστος ηγέτης βρωντοφώναξε “φέρτε μου έναν κουλό οικονομολόγο”.
Έτσι θα είναι η ζωή μας από εδώ και στο εξής. On the one hand, πιθανότατα θα υπάρξει πρόβλημα πληθωρισμού, ανόδου των τιμών των ομολόγων, τεράστια συσσώρευση χρεών, προβλήματα λόγω κλιματικής αλλαγής κ.λ.π On the other hand θα υπάρχει μια συνεχής στήριξη του συστήματος, (κάτι που βιώνουμε) υπό την απειλή μιας μεγάλης κατάρρευσης (με την διαγραφή μέρους ή του συνόλου του παγκοσμίου χρέους, είτε άμεσα, είτε έμμεσα). Πιθανότατα να υπάρξουν πολλές θετικές εξελίξεις στον ιατροφαρμακευτικό τομέα, όπως ένα φάρμακο για τον καρκίνο αλλά και άλλες ανίατες ασθένειες, καθώς η αύξηση των δαπανών για ιατρικές μελέτες με αφορμή τον ιο οδηγούν σε περισσότερες ανακαλύψεις. Και φυσικά θα υπάρχει πάντα η απληστία των κερδοσκόπων-επενδυτών που θα οδηγεί τις αγορές στην προσπάθεια τους να γίνουν Μπάφετ , Μπιλ, Τζορτζ!
Το 2021 θα έχει πολλές εναλλαγές σε πρόσημα στις χρηματαγορές του πλανήτη και στις διαθέσεις των επενδυτών. Μπαίνουμε πλέον σε μια περίοδο που η νευρικότητα και η επιφυλακτικότητα θα είναι στο κόκκινο. Λογική ή απληστία; επενδυτές ή κερδοσκόποποι; Το τι και ποιός θα επικρατήσει δε μας απασχολεί, εξάλλου το έχουμε τονίσει άπειρες φορές, είτε πέφτει μια μετοχή ή ένας δείκτης, είτε ανεβαίνει, υπάρχουν όλα τα εργαλεία για να κερδίσεις και να κερδοσκοπήσεις. Αυτό που πρέπει να απασχολήσει έντονα τον πλανήτη είναι η προετοιμασία για το μέλλον του στην “μετά ιού εποχή”, (6 Μαΐου 2020,“Η μετά ιού εποχή”: “Μήπως τελικά ο ιός αναδειχθεί από «μαύρο κύκνο» σε «σωτήρα» της παγκόσμιας οικονομίας, που προσπαθεί εναγωνίως να γλυτώσει από το ¨αδηφάγο τέρας του παγκοσμίου χρέους;») και φυσικά στις φωνές των ειδικών για τους επόμενους κινδύνους που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουμε και ειδικότερα σε αυτούς που έχουν σχέση με την κλιματική αλλαγή. Μπορεί να φαίνονται μακρινοί, όπως και η περίπτωση του ιού, αλλά είναι δίπλα μας και περιμένουν την λάθος κίνηση για να χτυπήσουν.
Ήδη το έξυπνο χρήμα συγκεντρώνει τεράστιες εκτάσης γης (Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2021, H αβεβαιότητα, οι αγορές γης από τον Bill Gates και ο χρυσός που δεν... πίνεται), ενώ ο αγαπητός λάτρης των συνωμοσιολόγων χτυπάει για άλλη μια φορά με ένα άρθρο του σχετικά με την ενεργειακή αποτύπωση του Bitcoin και των υπόλοιπων κρυπτονομισμάτων, και δείχνει πόσο μακρύς θα είναι ο δρόμος για να κατορθώσει η ανθρωπότητα να κινείται μόνο με την συγκεκριμένη τεχνολογία χωρίς να γκρεμιστεί το παγκόσμιο σύστημα ενέργειας του πλανήτη και οι επιπτώσεις που θα έχει στο περιβάλλον (εάν χρησιμοποιηθεί η εν λόγω τεχνολογία σε ένα ψηφιακό ευρώ, δολάριο και στα υπόλοιπα νομίσματα του πλανήτη)! Σκεφθείτε τι μπορεί να συμβεί στα κρυπτονομίσματα εάν αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να υιοθετηθεί με τα σημερινά δεδομένα η συγκεκριμένη μέθοδος πληρωμών και αποθήκευσης κεφαλαίων από τις κεντρικές τράπεζες!
Ωψόμεθα και παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, ώστε η επόμενη μαύρη ημέρα, που ποτέ δεν προαναγγέλεται (2/10/2019), «ο μαύρος Οκτώβρης των αγορών», “Γιατί απλά η επόμενη «μαύρη μέρα» δε θα προαναγγελθεί, όπως ποτέ δεν έχει προαναγγελθεί! Απλώς ένα πρωινό θα ξυπνήσουμε και θα ρωτήσουμε τι έκανε χθες ο Dow Jones!”) να μας βρει προετοιμασμένους κατάλληλα να την αντιμετωπίσουμε γιατί ήδη έχουμε αργήσει στην πρόληψή της, ενώ για πολλούς επιστήμονες η κατάσταση πλέον είναι μη αναστρέψιμη.
