Της Μαίρης Βενέτη
Καθώς η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται, οι κεντρικές τράπεζες σφίγγουν σιγά σιγά τη νομισματική πολιτική και οι πολιτικοί κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, το επενδυτικό περιβάλλον γίνεται ακόμα πιο δύσκολο και όλα δείχνουν ότι ο παγκόσμιος οικονομικός κύκλος έχει αρχίσει να ωριμάζει.
Όμως δεδομένου ότι οι τυπικοί δείκτες γύρω από την κατανάλωση, τις επενδύσεις και την απασχόληση δεν προειδοποιούν ακόμα για ύφεση -άλλο ύφεση, άλλο επιβράδυνση- και τα περιουσιακά στοιχεία έχουν χάσει ήδη ένα μέρος της αξίας τους, θα υπάρξουν εντός του 2019 αρκετές επενδυτικές ευκαιρίες που θα δώσουν ανάσες ανάπτυξης στα χαρτοφυλάκια, αρκεί να μην είμαστε υπερβολικοί όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες προοπτικές απόδοσης και να πραγματοποιούνται συχνές κατοχυρώσεις κερδοφορίας.
Άλλωστε, η ολοένα και αυξανόμενη μεταβλητότητα των αγορών που χαρακτηρίζει τα τελευταία στάδια του οικονομικού κύκλου επιτάσσει στα χαρτοφυλάκια να αποσπάσουν ένα σημαντικό μέρος τής μέχρι τώρα σταθερής κατανομής τους στο κομμάτι του trading. Μέσα από αυτό το πρίσμα, ας δούμε ποια είναι τα σημαντικά σημεία της επενδυτικής στρατηγικής του 2019.
Διαφοροποίηση επενδύσεων και έμφαση στην αξία και την ποιότητα
Η στρατηγική πρέπει να εστιάζει κατ'' αρχάς στην πλήρη διαφοροποίηση των επενδύσεων μεταξύ των χωρών και των κλάδων της αγοράς. Καμία περιοχή δεν προσφέρεται για επικέντρωση κεφαλαίου.
Η οικονομία των ΗΠΑ παραμένει ισχυρή, αλλά οι αποτιμήσεις της είναι υψηλότερες από τον παγκόσμιο μέσο όρο και η εφάπαξ ώθηση από τις περικοπές των εταιρικών φόρων δεν θα επαναληφθεί. Από την άλλη, η ευρωζώνη και οι αναδυόμενες αγορές έχουν μεν χαμηλότερες αποτιμήσεις, αλλά και οι δύο περιοχές είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην επιβράδυνση της Κίνας, με την πρώτη να αντιμετωπίζει επιπλέον προβλήματα όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή πολλών οικονομιών, ενώ οι αναδυόμενες αντιμετωπίζουν, τουλάχιστον προς το παρόν, τον βραχνά του ισχυρότερου δολαρίου.
Επομένως η γεωγραφική διασπορά είναι κάτι περισσότερο από πολύτιμη φέτος. Η αξία και η ποιότητα είναι το δεύτερο ζητούμενο της στρατηγικής μας. Η έμφαση στην καινοτομία, στο growth, στις υψηλές ταμειακές ροές, στη χαμηλότερη χρηματοοικονομική μόχλευση και στη μικρότερη μεταβλητότητα κερδών από τον μέσο όρο, είναι τα βασικά φίλτρα της διαλογής των μετοχών για το 2019, ώστε να αντέξει ένα χαρτοφυλάκιο αποτελεσματικά την αστάθεια της συνολικής αγοράς.
Σταδιακές θέσεις - προσοχή στον χρόνο διαλογής
Ο χρόνος που θα γίνει αυτή η διαλογή είναι ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας της επενδυτικής μας στρατηγικής.
Θα πρέπει να έχουμε δύο βασικές συνισταμένες στο μυαλό μας.
- Συνήθως οι χρηματοπιστωτικές αγορές τείνουν να προβλέπουν την οικονομία περίπου 6 μήνες εκ των προτέρων. Αυτή ακριβώς η προεξόφληση είναι που δίνει μειωμένη ορατότητα στον σωστό χρόνο επένδυσης. Γι' αυτό είναι προτιμότερο οι αγορές να γίνονται σταδιακά, συνεπικουρούμενες και από σωστά κριτήρια τεχνικής ανάλυσης. Ο δείκτης VIX επίσης είναι ένας σημαντικός σηματωρός. Από το 1990 έχει κατά μέσο όρο τιμές πέριξ του 22, έξι μήνες πριν από την έναρξη ύφεσης των ΗΠΑ, έναντι 18 κατά τη διάρκεια άλλων περιόδων κατά τις οποίες η οικονομία επεκτείνεται.
- Στατιστικά, μια πτώση 25%-30% θεωρείται μια καλή διόρθωση, υπό την προϋπόθεση βέβαια να μην έχουν συμβεί σοβαρά πιστωτικά ή γεωπολιτικά γεγονότα. Δεν θα ήταν άστοχο να έχουμε στο βάθος του μυαλού μας ότι περίπου το μισό αυτής της διόρθωσης έχει ήδη διανυθεί για αρκετές αγορές.
Μάλιστα κάποιες έχουν διορθώσει πολύ περισσότερο.
Οι επιλογές για το 2019
Οι κλάδοι ανά γεωγραφική περιοχή που αξίζουν την προσοχή μας
Για όσους εστιάζουν στο value μιας εταιρείας, τα μετοχικά χαρτοφυλάκια αμυντικού προφίλ σε εταιρείες με εξαιρετικά καλές ταμειακές ροές και διαχρονικά γενναιόδωρη μερισματική πολιτική -όπως αυτές στις λίστες Dividend Aristocrats- φέτος θα έχουν την τιμητική τους.
Ειδικά η αγορά της Ελβετίας είναι ένας επενδυτικός προορισμός με ιδιαίτερο ενδιαφέρον φέτος, καθώς υπάρχουν μετοχές με εύρωστο ισολογισμό και μερισματική απόδοση πολύ μεγαλύτερη από τα ομόλογα ελβετικού φράγκου και χωρίς παρακράτηση φόρου.
Οι μεγάλες όμως ευκαιρίες θα δοθούν στις μετοχές που έχουν growth, όπως οι εταιρείες που ο κύκλος εργασιών τους είναι αρμονικά συνδεδεμένος με τη δημογραφική γήρανση στις αναπτυγμένες οικονομίες, την αστικοποίηση και τη μεγαλύτερη πρόσβαση σε καλύτερη υγειονομική περίθαλψη στις αναδυόμενες αγορές και φυσικά με τις νέες τάσεις, όπως είναι οι ιατρικές συσκευές οικιακής χρήσης ή ο κλάδος Fintech, μια βιομηχανία που τα έσοδά της αναμένεται να αυξηθούν από τα 120 δισ. δολάρια στα 265 δισ. έως το 2025.
Ο κλάδος του cloud επίσης έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από αυτόν των smartphones, λόγω ωρίμανσης του τελευταίου, αλλά και των εντάσεων στο διεθνές εμπόριο.
Η ενέργεια σε παγκόσμιο επίπεδο -που ήδη υστέρησε αρκετά το 2018- και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας θα μπορούσαν να αποκτήσουν πιο γρήγορα την αισιοδοξία τους, ενώ άλλος ένας κλάδος που αξίζει την προσοχή μας είναι εκείνος της διαστημικής οικονομίας. Η απότομη μείωση του κόστους εκτόξευσης μειώνει τα εμπόδια εισόδου στο Διάστημα, με την UBS να έχει ήδη προβεί σε εκτιμήσεις ότι ο κλάδος αυτός από τα 340 δισ. δολάρια θα φτάσει το 1 τρισ. σε 15-20 χρόνια, λόγω της προόδου στην επαναχρησιμοποιούμενη τεχνολογία πυραύλων.
Τέλος, για τους τολμηρούς των αγορών, η Βραζιλία φέτος μπορεί και να αξίζει την προσοχή μας, μιας και η χώρα διαθέτει έναν νέο πρόεδρο με ισχυρή εντολή και φιλελεύθερη ατζέντα, που θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε μεταρρυθμίσεις και ως εκ τούτου να μειωθούν τα ασφάλιστρα κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για κατανομή πόρων στη χώρα.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο και τα τυχερά παιχνίδια στην αγορά της Κίνας έχουν επίσης καλές μακροπρόθεσμες προοπτικές, ενώ το ίδιο ισχύει για τις ιαπωνικές εταιρείες ημιαγωγών και κατασκευής μηχανημάτων.
Για τους υπόλοιπους, μια έμμεση έκθεση στις αναδυόμενες μέσω ευρωπαϊκών και αμερικανικών μετοχών που έχουν έκθεση σε αυτές τουλάχιστον 20% ίσως να μην είναι και τόσο κακή ιδέα, σε χαμηλότερα από τα τρέχοντα επίπεδα όμως.
Ομόλογα
Η αγορά των ομολόγων έχει δώσει εντυπωσιακές αποδόσεις τα τελευταία επτά χρόνια, αλλά η αυστηρότερη νομισματική πολιτική θα κάνει δύσκολη την επανάληψή τους τα επόμενα χρόνια. Εντούτοις, καθώς οι αγορές θα γίνονται πιο ταραχώδεις, οι τίτλοι με υψηλότερη πιστωτική ποιότητα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να μειωθεί η μεταβλητότητα των χαρτοφυλακίων.
Όσον αφορά τα εταιρικά ομόλογα, η πτώση της πιστωτικής ποιότητας θα έχει σαν επακόλουθο την αύξηση της ευαισθησίας των επενδυτών, είτε σε πιθανή κάμψη των εταιρικών κερδών είτε σε αύξηση του κόστους χρηματοδότησης. Ως εκ τούτου θα αποφεύγαμε τον υπερβολικό επιχειρηματικό πιστωτικό κίνδυνο.
Επίσης δεδομένης της ασθενέστερης πιστωτικής ποιότητας και ρευστότητας, θα αποφεύγαμε την έκθεση στα στεγαστικά δάνεια των ΗΠΑ και ας αποτελεί μια πολυετή μόδα. Τα μακροχρόνια κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ πιθανότατα να προσφέρουν μια ασφάλεια σε πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ και ας μην ξεχνάμε ότι έχουν ήδη έρθει κοντά στην τιμολόγηση σε έναν πλήρη κύκλο επιτοκίων της Fed.
Το γερμανικό Bund από την άλλη, του οποίου η τιμή αυξήθηκε κατά 2,2% στο κρίσιμο δίμηνο της χρηματιστηριακής πτώσης, έχει αναδειχθεί σαν ένα από τα καταφύγια των επενδυτών όταν οι αγορές εμφανίζουν αστάθεια.
Για τους πιο εξοικειωμένους επενδυτές, τα κρατικά ομόλογα των αναδυομένων που εκφράζονται όμως σε δολάρια ΗΠΑ είναι μια ελκυστική επιλογή.
Με αποδόσεις 400 bps πάνω από τα αντίστοιχα των ΗΠΑ, αποτελούν ένα είδος ενεργητικού που θα προσφέρει ενδεχομένως μια από τις υψηλότερες αποδόσεις στις αγορές σταθερού εισοδήματος, παρά τις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης των αναδυομένων.
Νομίσματα
Τα υψηλότερα επιτόκια των ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει το δολάριο.
Βραχυπρόθεσμα αυτή η τάση θα συνεχιστεί, τουλάχιστον έναντι του ευρώ, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην τελευταία συνεδρίαση του 2018 έκανε σαφές ότι τα επιτόκια δεν θα ανέβουν πριν από το καλοκαίρι του 2019.
Εάν ενταθούν οι εμπορικές τριβές μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ή τα στοιχεία της ευρωζώνης δείξουν περαιτέρω επιβράδυνση από την αναμενόμενη, το δολάριο θα παραμείνει ισχυρό.
Αν όμως τίποτε δεν συμβεί από αυτά, η άνοδος του δολαρίου θα είναι πεπερασμένη, καθώς τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών κάποια στιγμή θα έρθουν στο επίκεντρο.
Το κέντρο βάρους για το 2019 του ζεύγους EUR/USD θα είναι πιθανότατα στη ζώνη 1,1320-1,1840. Οι βραχυπρόθεσμες διατρήσεις της ζώνης θα προσφέρουν όμορφες συγκινήσεις με το 1,0980 πρώτη στήριξη και το 1,24 σημαντικότατη αντίσταση.
Όσον αφορά το ελβετικό φράγκο, αίσθηση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι παρόλο που πολλές φορές έχει λειτουργήσει σαν επενδυτικό καταφύγιο, στο πρόσφατο στρες των αγορών δεν προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επενδυτών.
Παρά ταύτα, εν μέσω παγκόσμιας αβεβαιότητας η Ελβετική Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια λογικά μόνο μετά από μια πρώτη αύξηση από την ΕΚΤ. Υπάρχουν λοιπόν περιθώρια περαιτέρω υποτίμησης έναντι του ευρώ.
Αν και το 1,1540 είναι μια σημαντική αντίσταση, δεν θα μας εξέπληττε να βρεθεί ακόμα και στο 1,20 σε περίπτωση ανοδικής διάσπασης.
Όσον αφορά το ζεύγος USD/CHF, θα είχε ενδιαφέρον μόνο η ανοδική διάσπαση του 1,01, διαφορετικά το trade θα παραμείνει μεταξύ τρέχουσας ζώνης 0,95-1,01. Οι εμπορικές εντάσεις δεν μας αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το κινεζικό γουάν. Το ζεύγος USD/CNY θα μπορούσε να δοκιμάσει το 7,5 όσο κρατάνε οι εμπορικές τριβές, ενώ σε περίπτωση εμπορικής συμφωνίας το επίπεδο 6,5-6,8 είναι ορατό.
Στο πρόσφατο στρες των αγορών το γεν (JPY) επίσης δεν λειτούργησε -ως είθισται- σαν επενδυτικό καταφύγιο. O πληθωρισμός όμως εξομαλύνεται και η Τράπεζα της Ιαπωνίας αρχίζει να συζητά την εξομάλυνση της νομισματικής της πολιτικής.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η διαφορά εδώ και δέκα χρόνια στις αποδόσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας είχαν σημαντική επίδραση στο ζεύγος USD/JPY.
Όμως ήδη στην πρόσφατη συνεδρίασή της η Fed προέβλεψε δύο αντί για τρεις αυξήσεις επιτοκίων εντός του 2019. Αυτό σημαίνει περιορισμένη περαιτέρω ανοδική πορεία του αμερικανικού 10ετούς, σε αντίθεση με τις ιαπωνικές αποδόσεις που θα αυξηθούν. Μέσα από αυτό το πρίσμα, για το ζεύγος USD/JPY είναι πιθανή η καθοδική διάσπαση του 110,40, με το 107 αλλά και το 105 να μπαίνουν στο πλάνο.
Εμπορεύματα
Ιστορικά, τα τελευταία στάδια του οικονομικού κύκλου αποτελούν ένα από τα καλύτερα χρονικά σημεία να επενδύσει κανείς στα εμπορεύματα.
Στατιστικά, κατά τους έξι μήνες που προηγούνται των τριών τελευταίων αμερικανικών υφέσεων, τα διαφοροποιημένα καλάθια εμπορευμάτων υπεραπόδοσαν των μετοχών κατά μέσο όρο 15%. Αυτό κυρίως οφείλεται στο ότι η συνολική ζήτηση τείνει να παραμείνει υψηλά, ενώ ακόμα τα αποθέματα είναι σχετικά χαμηλά.
Πετρέλαιο
Μετά την αναρρίχησή του σε τετραετή υψηλά, η τιμή του πετρελαίου έχει πιεστεί στα τέλη του 2018, με την ταχεία αύξηση της προσφοράς από τις ΗΠΑ και από τη Ρωσία συν τα σημάδια επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης να αποτελούν τα μεγαλύτερα βαρίδια.
Παρόλο που οι εκτιμήσεις των περισσότερων αναλυτών γίνονται ολοένα και πιο απαισιόδοξες για τις τιμές του μαύρου χρυσού το 2019, πιστεύουμε ότι οι υπερβολικά χαμηλές τιμές θα αποφευχθούν, καθώς δεν συμφέρουν πραγματικά κανέναν.
Εφόσον ο ΟΠΕΚ διατηρήσει την πειθαρχία στην παραγωγή του, οι τιμές θα ταλαιπωρηθούν το πρώτο τρίμηνο, όμως δεν αποκλείεται το brent να ξανακουμπήσει τα 75 δολάρια το βαρέλι και το WTI τα 62 δολάρια. Τώρα για τις περιόδους που τα μέλη του ΟΠΕΚ κάνουν διάλειμμα από τη συγκράτηση της παραγωγής, τα 44-60 δολάρια είναι μια πιθανή ζώνη διακύμανσης.
Για τη μικρή πιθανότητα καθοδικής διάσπασης σε εβδομαδιαίο επίπεδο των 44 δολαρίων, ανοίγει το κανάλι μέχρι τα 36-37 δολάρια το βαρέλι, αν και η παραμονή σε εκείνα τα επίπεδα θα είναι δύσκολη, μιας και είναι τιμές απαγορευτικές για όλους.
Χρυσός
Καθώς ο κύκλος ωριμάζει, ο πληθωρισμός πιθανότατα θα αυξηθεί. Οι επενδυτές των αναδυομένων αγορών θα αντιμετωπίσουν την αστάθεια των νομισμάτων και όλα αυτά θα συγκλίνουν στο να αποκτήσει και πάλι ο χρυσός την ιδιότητά του σαν αντιστάθμισμα και καταφύγιο στην αυξημένη μεταβλητότητα.
Παρά το γεγονός ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 θα μπορούσε να περιοριστεί η λάμψη του χρυσού από το ισχυρό δολάριο -αν και η αντιθετική τους θέση έχει ήδη αποδυναμωθεί- το γεγονός ότι η Fed ήδη έχει αφήσει να εννοηθεί πως θα μειώσει την ταχύτητα αύξησης των επιτοκίων και η μεταβλητότητα των αγορών βαίνει αυξανόμενη, το δεύτερο εξάμηνο πιθανότατα να δούμε τιμές χρυσού πέριξ των 1.300, ίσως και 1.376 δολαρίων. Οποιαδήποτε προσέγγιση της ζώνης 1.180-1.200 δολαρίων ανά ουγκιά το πρώτο εξάμηνο αποτελεί ένα ελκυστικότατο σημείο εισόδου.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η τιμή του χρυσού ενισχύεται υπόγεια από τη σταθερή πολιτική αρκετών μεγάλων, αλλά και μικρότερων κρατών, να ενισχύουν τα συναλλαγματικά αποθέματά τους σε χρυσό. Η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, αλλά και η Γερμανία, η Ουγγαρία ή η Πολωνία είναι μόνο μερικές από αυτές. Γιατί όχι και οι μικρότεροι επενδυτές;
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 28 Δεκεμβρίου
