Του Κωνσταντίνου Λουκόπουλου*
Για τις συνθήκες, τα αίτια και την σημαντικότητα της εξολόθρευσης του Διοικητού της Δύναμης των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (Islamic Revolutionary Guard Corps-IRGC) Στρατηγού Κασέμ Σολειμανί), ενός «Celebrity» της Μέσης Ανατολής», από τους Αμερικανούς στην Βαγδάτη και για το ποιος ήταν αυτός, έχουν γραφτεί τόσα πολλά και δεν έχουμε να προσθέσουμε κάτι άλλο στο άρθρο αυτό.
Το μόνο που θα ήθελα να θίξω, που στην Ελλάδα δεν τονίστηκε είναι ότι ο Σολειμανί δεν ήταν ένας επικίνδυνος πονοκέφαλος μόνον για τις ΗΠΑ και τους Συμμάχους τους στην περιοχή, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία, αλλά ήταν και για κάποια κέντρα εξουσίας μέσα στην ίδια την Τεχεράνη καθόσον είχε αποκτήσει τεράστια δύναμη και είχε πλήρως αυτονομηθεί.
Το σοβαρό όμως ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν αυτή η δραματική κλιμάκωση μπορεί να ελεγχθεί και να μην καταλήξει σε γενικευμένη πολεμική σύρραξη, τόσο από τις ΗΠΑ και τους Συμμάχους τους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής όσο και από το Ιράν και τους … «εταίρους και πληρεξούσιους» του, που είναι απλωμένοι από τον Λίβανο μέχρι και το Ιράκ ενώ υπάρχουν επικίνδυνοι θύλακες και στην «από εκεί μεριά» στο Αφγανιστάν.
Πέρα από την ρητορική των απειλών για αιματηρά αντίποινα από πλευράς Ιράν και … «φίλων» από την μία πλευρά και της διακηρυκτικής αποτροπής από πλευράς ΗΠΑ από την άλλη, οι πρώτες εκτιμήσεις που έχουμε στο τετραήμερο που ακολούθησε την θανατηφόρα εξουδετέρωση του Σολειμανί και των συντρόφων του, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν επίκειται γενική πολεμική αναμέτρηση.
Παρενθετικά κρίνεται σκόπιμο να αναφέρουμε ότι μαζί με τον Ιρανό Στρατηγό Σολειμανί, φονεύθηκε από την αμερικανική προσβολή και ο Αρχηγός της ελεγχόμενης από την Τεχεράνη Ιρακινής παραστρατιωτικής οργάνωσης Κατάιμπ Χεζμπολάχ Αμπού Μαχντί αλ Μουχάντις. Επιπροσθέτως σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες ακόμα πληροφορίες φονεύθηκε εκεί και ο Υπαρχηγός της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ Ναίμ Κασέμ. Κάτι που καταδεικνύει τις κοινές δράσεις των πληρεξουσίων της Τεχεράνης στην περιοχή.
Καμία πλευρά όμως δεν επιθυμεί έναν γενικευμένο πόλεμο από τον οποίο θα δημιουργηθεί ένα χάος με σχεδόν αδύνατη την πολιτική εξόδου. Θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος «μα καλά το Ιράν δεν θα ανταποδώσει» το αμερικανικό κτύπημα το οποίο δεν ήταν μόνο συμβολικό εναντίον μίας Ιρανικής εμβληματικής προσωπικότητας αλλά και ουσιαστικό! Και βέβαια θα ανταποδώσει σε βαθμό «τόσο…. όσο»! Και φυσικά μετά και οι ΗΠΑ θα ανταποδώσουν το οποιοδήποτε ….ανταποδοτικό κτύπημα.
Το καθεστώς της Τεχεράνης με όλα τα υφιστάμενα παρακλάδια εξουσίας ξέρει ότι αν πάει σε γενικευμένο πόλεμο με τις ΗΠΑ διακινδυνεύει την συνέχιση της ύπαρξης του και αυτό που θεωρεί Ισλαμική Επανάσταση. Βασίζεται σε ασύμμετρες δυνατότητες αποτροπής και φυσικά στους πληρεξούσιες που έχει αναπτύξει στην περιοχή. Οι όποιες συγκρίσεις σε αριθμούς διαφόρων οπλικών συστημάτων, όπως άρματα, πυροβόλα, αεροσκάφη είναι παιδαριώδεις.
Η γενική εκτίμηση είναι ότι η Τεχεράνη δεν θα βιαστεί να προβεί σε αντίποινα. Και αν και όταν αυτά πραγματοποιηθούν εκτιμάται ότι θα είναι τόσα και τέτοια που να μην οδηγούν σε ολοκληρωτικό πόλεμο χωρίς να εξαλείφεται όμως και ο κίνδυνος ενός κακού υπολογισμού. Για τον λόγο αυτό πιστεύεται ότι μάλλον αυτά θα επικεντρωθούν μέσα στο Ιράκ κάτι που άλλωστε γίνεται εδώ και αρκετούς μήνες με τις Ιρανικές παραστρατιωτικές ομάδες με ταυτόχρονη αύξηση της πολιτικής πίεσης για να εξαναγκάσει την αποχώρηση των Αμερικανικών Στρατευμάτων.
Δεν μπορούμε βέβαια να αποκλείσουμε την πιθανότητα να προχωρήσει σε αντίποινα η Λιβανέζικη Χεζμπολάχ είτε προσβάλλοντας Αμερικανικούς στόχους στον Λίβανο είτε με εκτόξευση ρουκετών κατά του Ισραήλ! Αυτό όμως σημαίνει ότι θα εμπλακεί σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ διακινδυνεύοντας την καταστροφή της όντας εξασθενημένη μετά τις πολυετείς επιχειρήσεις στην Συρία και θα το σκεφτεί σοβαρά.
Πυραυλικές και άλλες επιθέσεις που αποσκοπούν στην ενεργειακή-οικονομική αναταραχή παραμένουν στις επιλογές της Τεχεράνης μετά τις επιτυχείς προσβολές στις Σαουδαραβικές εγκαταστάσεις τον περασμένο Σεπτέμβριο. Εδώ επικεντρώνεται και η ανησυχία της χώρας μας καθόσον σημαντική άνοδος στην τιμή του αργού πετρελαίου υπονομεύει την προσπάθεια οικονομικής ανάταξης. Αυτό όμως που είναι βέβαια είναι ότι το Ιράν θα συνεχίσει τις διαδικασίες εμπλουτισμού ουρανίου για να ξεπεράσει το 19% κάτι που θα καταστεί σε επόμενο στάδιο εφικτή την κατασκευή πυρηνικών κεφαλών.
Οι ΗΠΑ με την εξολόθρευση του Σολειμανί έκαναν μία σωστή κίνηση σε τακτικό επίπεδο και πέτυχαν μία αδιαμφισβήτητη νίκη όπως επεσήμανε ο γνωστός πρώην Ανώτατος Διοικητής Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (SACEUR) Ναύαρχος ε.α. Σταυρίδης. Επίσης μπορεί να έθεσαν την βάση για να αποτρέψουν περαιτέρω Ιρανικές δραστηριότητες κατά τον Στρατηγό ε.α. Πετράουες πρώην Διοικητή Αμερικανικών Δυνάμεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και πρώην Διευθυντής της CIA. Και οι δύο τους, όπως και κάποιοι άλλοι έγκυροι Αμερικανοί αναλυτές δεν διαβλέπουν επί του παρόντος μία συνεκτική Στρατηγική μετά τις συνεχείς διαχρονικές παλινωδίες της Αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή.
Το γεγονός ότι δεν υπάρχει εσωτερική συναίνεση και πρωτίστως νομιμοποίηση για οποιαδήποτε στρατιωτική κλιμάκωση της Διοίκησης Τραμπ συνιστά ακόμα έναν ανασταλτικό παράγοντα αποφυγής γενικευμένης σύγκρουσης. Και αυτό έρχεται να προστεθεί στην αδυναμία συγκρότησης ενός «Συνασπισμού Προθύμων» με τοπικούς Συμμάχους και στην απουσία διαύλων συνεργασίας με Δυτικούς Συμμάχους αλλά και με Κίνα και Ρωσία. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος εναγωνίως αναζητεί όλα αυτά τα χρόνια μία διπλωματική επιτυχία, το τελευταίο που θα ήθελε, θα ήταν να χαρακτηριστεί «Πρόεδρος Πολέμου», κάτι που υποδηλώθηκε και από τις δηλώσεις που έκανε μετά την Αμερικανική ενέργεια.
Μία τακτική ενέργεια, όπως αυτή με την οποία σκοτώθηκε ο Σολειμανί και «οι συν αυτώ» δεν επιλύει το πρόβλημα αστάθειας στην περιοχή αλλά θα ήταν και αστείο να ισχυριστεί κάποιος ότι ανατρέπει τις ισορροπίες γιατί απλούστατα δεν υπάρχουν. Πόσο χειρότερη μπορεί να γίνει η κατάσταση στην Συρία, στην Υεμένη ή ακόμα στον Λίβανο και με το Ιράν να υλοποιεί χωρίς πλέον κανέναν φραγμό τις πυρηνικές του φιλοδοξίες με την Συμφωνία JCPOA να είναι κλινικά νεκρή εδώ και καιρό..
Συμπερασματικά θα έλεγα στους συμπατριώτες μας που αναμένουν έναν μεγάλο γενικευμένο πόλεμο στην Μέση Ανατολή, ότι μάλλον θα περιμένουν πολύ! Κατά πάσα πιθανότητα θα έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης με ανταποδοτικές ενέργειες που όμως θα είναι τέτοιες που δεν θα οδηγούν σε γενικευμένη σύρραξη. Και έναν τέτοιον πόλεμο όπως προαναφέρθηκε δεν το επιθυμεί καμία πλευρά για τους δικούς της λόγους. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν διπλωματικοί δίαυλοι για να ελπίζουμε έστω και μεταγενέστερα σε προσέγγιση των δύο πλευρών μέσα από ένα διπλωματικό μονοπάτι. Η υφιστάμενη κατάσταση «μη ειρήνης και μη πολέμου» όπως την έχει χαρακτηρίση και ο Ανώτατος Θρησκευτικός Ηγέτης του Ιράν Αλή Χαμενέι θα συνεχιστεί.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal»
