Ξέρω έναν άνθρωπο που εδώ και πέντε χρόνια ψάχνει να νοικιάσει χωράφια. Έχει φέρει ο χριστιανός τεχνογνωσία από την Ευρώπη και την Άπω Ανατολή για ένα είδος καλλιέργειας που η απόδοση της είναι τέσσερις και πέντε φορές πάνω από κάθε ελληνική παραδοσιακή αγροτική δραστηριότητα. Δεν έχει σημασία το είδος, πάντως βαμβάκια, τριφύλλια, κηπευτικά, ελιές, ρύζια, στάρια, καπνοί και άλλα γνωστά, μοιάζουν με φτωχούς συγγενείς μπροστά στο δικό του business plan.
Ούτε επιδοτήσεις θέλει ο άνθρωπος, ούτε κρατικές ενισχύσεις, ούτε δανεικά κι αγύριστα, ούτε ρουσφέτια, ούτε διευκολύνσεις. Ένα πράγμα θέλει μόνο, χωράφια. Αλλά με σχετικά μεγάλη έκταση, 100, 200, 500 ή 1000 στρέμματα συγκεντρωμένα, για οικονομίες κλίμακος. Η ατομική αγροτική ιδιοκτησία στην Ελλάδα είναι οικογενειακή και πολυδιασπασμένη. Σπάνια βρίσκεις ιδιώτη με μεγάλη ενιαία έκταση στο κουμάντο του. Κι αν υπάρχει κανείς, έχει από καιρό τρελαθεί με τα φωτοβολταϊκά. Όλοι θέλουν να βάλουν φωτοβολταϊκά, να αντικαταστήσουν τις ντομάτες ή τα αμπέλια με καθρέφτες, να κάθονται στο καφενείο και ο ήλιος να τους φέρνει άκοπα το χρήμα στην τσέπη.
Αυτή η ιστορία των φωτοβολταϊκών (πόσα φωτοβολταϊκά θα βάλει η χώρα διάολε;) έχει ανεβάσει στα ύψη τις τιμές πώλησης των χωραφιών. Αν δεν είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις 1000-1500 ευρώ το στρέμμα, δεν ξεκινά καν η συζήτηση. Φθηνότερα αγοράζεις μαγαζί στο Κολωνάκι. Οπότε υποχρεωτικά ο άνθρωπος ψάχνει εκτάσεις για μακροχρόνια ενοικίαση. Και που να τα βρει, παρά τις υψηλότατες τιμές που προσφέρει ως ενοίκιο; Οι παλιοί αγρότες ούτε που θέλουν ν? ακούσουν για καινούρια πράγματα. Αυτοί ξέρουν τα παλιά προϊόντα τους και τις κοινοτικές επιδοτήσεις, τελεία και παύλα. Οι νέοι αγρότες θα ?πρεπε να είναι πιο ανοικτόμυαλοι, όμως φευ, μόνο το 5% απ? αυτούς έχει λάβει κάποιου είδους εξειδικευμένη αγροτική εκπαίδευση με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 45%. Ακούσει κανείς στο υπουργείο αγροτική ανάπτυξης; Στα παλιά χνάρια βαδίζουν κι αυτοί.
Υποχρεωτικά λοιπόν, ο άνθρωπος καταφεύγει στο κράτος και ζητά γη. Στα χαρτιά, το ελληνικό κράτος έχει στην ιδιοκτησία του πάνω από δύο εκατομμύρια στρέμματα. Άλλα τα έχει το υπουργείο αγροτικής ανάπτυξης, άλλα οργανισμοί του υπουργείου, άλλα οι περιφέρειες, άλλα η ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου), άλλα το ΤΑΙΠΕΔ, άλλα διάφοροι τυχάρπαστοι κρατικοί και ημικρατικοί φορείς. Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Τα πιο πολλά δεν είναι καθόλου καταγεγραμμένα, τα περισσότερα υπάρχουν ως μια απλή λογιστική καταγραφή σε κάποιον καταχωνιασμένο κατάλογο που έχει πιάσει μούχλα σε κάποιο κρατικό σκονισμένο ράφι, τοπογραφικά δεν υπάρχουν παρά για ελάχιστα έως καθόλου. Το 90% απ? αυτά (και λίγα λέω) είναι καταπατημένα.
Διαγωνισμοί για ενοικίαση δεν γίνονται, υπάλληλοι να τους τρέξουν δεν υπάρχουν, αλλά κι αν γίνονται ακολουθούν έναν προπολεμικό νόμο που υποχρεώνει το κράτος να τα δίνει σε ακτήμονες. Τότε βέβαια υπήρχαν ακτήμονες πρόσφυγες, σήμερα όμως το είδος έχει εκλείψει. Τα «χτυπάνε» κάτι «πληροφορημένοι» αγρότες με μηδενικές φορολογικές δηλώσεις και τα υπενοικιάζουν αμέσως σε κάτι επιτήδειους που συγκεντρώνουν έτσι μεγάλες εκτάσεις από τις οποίες εισπράττουν τις επιδοτήσεις. Κανένας δεν πληρώνει ΠΟΤΕ το νοίκι στο κράτος και φυσικά το κράτος ουδέποτε ζητά τα λεφτά του. Όλοι κερδισμένοι, το δημόσιο ταμείο χαμένο και οι επενδυτές να ζητιανεύουν ένα χωράφι που θα φέρει επενδύσεις και θέσεις εργασίας.
Μιλάμε για τον απόλυτο ορισμό του ρουσφετιού, της μεσολάβησης και της μεσαίας κομπίνας που συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Δύο εκατομμύρια στρέμματα που κανείς δε ξέρει που είναι, που τα νέμονται αντιπαραγωγικά μερικοί μάγκες, με τους βουλευτές, τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες να κάνουν χοντρό παιχνίδι εξυπηρετήσεων και ψηφοθηρίας. Κι αν πάει κανένας χριστιανός να κοιτάξει που ακριβώς βρίσκονται αυτά τα χωράφια μπας και τα διεκδικήσει σε διαγωνισμό (που δεν θα γίνει ποτέ, αλλά λέμε…) βρίσκει κάτι περιφραγμένες με σύρμα εκτάσεις κι από πίσω τους κάτι τύπους με δίκαννα που λένε «αυτό το είχα από τον προπάππο μου, τράβα παραπέρα τώρα».
Να λοιπόν κύριε πρωθυπουργέ μια καίρια μεταρρύθμιση, εν όψει μάλιστα του ταμείου ανάκαμψης. Καταγράψτε τα κρατικά χωράφια, ανακτήστε τα εκατομμύρια στρέμματα που ανήκουν σε όλους μας, οριοθετήστε τα, καθαρίστε τα δικαστικά (διότι το δημόσιο δεν πάει στα δικαστήρια να υπερασπιστεί στην περιουσία του από καταπατητές), αλλάξτε τον αστείο νόμο για τους ακτήμονες που είναι μήτρα για κομπίνες, κάντε έντιμους διαγωνισμούς και αναζωογονήστε την ύπαιθρο με επενδύσεις της προκοπής που θα φέρουν θέσεις εργασίας, εξαγωγές, αλλά και θα αποδίδουν στο κράτος τα χρήματα της ενοικίασης ή της πώλησης. Τώρα, τι ζητάω ε; Ψύλλους στ? άχυρα, που έλεγε κι η συγχωρεμένη η γιαγιά μου…
