Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν απορρέουν μόνο από τις θεσμικές μας συνάφειες με το κράτος. Αποτελούν κυρίως, την επιβράβευση των κατακτήσεων που εξασφάλισε η πολιτεία για την καθημερινότητα των ανθρώπων. Μεταξύ άλλων, στην παιδεία, στην υγεία, στην ιδιοκτησία, στο περιβάλλον και ασφαλώς στην ελεύθερη διαχείριση του δημόσιου χώρου.
Σύντομα, θα υπάρξει μία «επαναστατική» -για τα δεδομένα της χώρας- νομοθέτηση που θα διασφαλίσει την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών στο κέντρο της Αθήνας. Κάτι που για δεκαετίες, το πολιτικό σύστημα φοβόταν να νομοθετήσει και το σημαντικότερο, να εφαρμόσει.
Ο δημοσιογράφος των «Νέων», Γιώργος Παπαχρήστος, επικαλείται πηγές που θεωρούν ότι το νομοσχέδιο της Προστασίας του Πολίτη βασίζεται κυρίως σε ένα σχετικό πόνημα του 2012 από τους συνταγματολόγους Νίκος Αλιβιζάτο, Αντώνη Μανιτάκη και Μιχάλη Βροντάκη. Και αποτελούσε μία σχετική απάντηση στο αίτημα του τότε δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη ο οποίος είχε την διάθεση να προστατεύσει την πόλη του αλλά δεν υπήρχε το νομοθετικό πλαίσιο να τον βοηθήσει.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο: Δίνει τέλος στις καταλήψεις δρόμων και λεωφόρων από διαδηλωτές. Οριοθετεί τους χώρους των διαδηλώσεων. Προβλέπει την παρουσία εισαγγελέα, όταν παρίσταται ανάγκη και σε συνεννόηση με την αστυνομία θα λαμβάνει μέτρα για τη εφαρμογή του νόμου. Θα υπάρχει επίσης -πολύ χρήσιμο!- ηλεκτρονικό σύστημα προειδοποίησης για οδηγούς και πεζούς, πριν τη διαδήλωση αν τελικώς προκύψει μαζική συγκέντρωση και υπάρξει απαγόρευση της κυκλοφορίας, προτείνοντας ταυτόχρονα, και εναλλακτικές διαδρομές
Και τι θα συμβεί με το άρθρο 11 του Ελληνικού Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που προστατεύει την διαδήλωση; Kανείς δεν πρόκειται να το καταργήσει. Ούτε και να περιορίσει τις ελευθερίες των πολιτών.
Θυμίζω εδώ ότι το δικαίωμα του «συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι» αποτέλεσε για τη ανάπτυξη του ελληνικού κράτους τροχοπέδη, δεδομένου πως δεν είχε συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα του 1844. Και έπρεπε να περάσουν τρεις δεκαετίες αδράνειας για να ψηφιστεί στο Σύνταγμα του 1864, ανοίγοντας το δρόμο για την δημιουργία νέων κομμάτων και την ίδρυση εταιρειών.
Το δικαίωμα «του συνέρχεσθαι» κατοχυρώνεται με το άρθρο 11 του όπως καθιερώθηκε με το Σύνταγμα του 1864. Συμπεριλαμβάνει όμως, και τα όρια της συνταγματικής προστασίας του δικαιώματος της συνάθροισης κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Και είναι σαφές ότι αυτοί που ασκούν βία, αυτομάτως στερούνται της προστασίας του άρθρου 11 §1 του Συντάγματος…
Βρισκόμαστε βεβαίως, σε αναμονή αλλά σε κάθε περίπτωση, θα αποτελεί κατάκτηση του νομικού μας πολιτισμού ο διαχωρισμός του συνταγματικού δικαιώματος από την κατάχρησή του. Όπως και το ανθρώπινο δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς αιφνιδιασμούς και προβλήματα για τους πολίτες.
Κυρίως, όμως, μία «παιδαγωγική» διαφοροποίηση της πολιτείας η οποία θα εμφανιστεί επιτέλους θαρραλέα και αποφασιστική σε ό τι αφορά τον σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα των εργαζόμενων, των επαγγελματιών και των μετακινούμενων στο κέντρο Αθηναίων.
Σε κάθε περίπτωση, κάποτε πρέπει να σταματήσει η ασυδοσία που προκαλεί η κατάχρηση της ελαστικότητας στην εφαρμογή των νόμων, που το ελληνικό κράτος επέλεξε για τους πολίτες του. Να δοθεί ένα τέλος στην καπηλεία των ιδεολογιών, της παραβατικής κουλτούρας και του ανέξοδου επαναστατικού οίστρου που δημιουργούσε καθεστωτική αντίληψη για πολλές μειοψηφίες.
