Ο Δήμαρχος Τρικάλων Δημήτρης Παπαστεργίου γνωρίζει πότε θα ξεχρεώσει ο Δήμος του. Όταν εκείνος παρέλαβε τα κλειδιά υπήρχε χρέος 45 εκατομμυρίων ευρώ και σήμερα έχουν μειωθεί στα 26, όπως υποστηρίζει. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έκανε ή δεν έχει στο πρόγραμμα νέα έργα. Γύρω στα 50 εκατομμύρια ευρώ έργα σκοπεύει να ολοκληρώσει το επόμενο διάστημα. Θεωρεί ότι η δουλειά δεν ολοκληρώθηκε και για αυτό θα είναι ξανά υποψήφιος στις αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο του 2019.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ράπτη
-Που οφείλεται η υψηλή σας δημοφιλία;
Προσωπική δημοφιλία; Μη μου λέτε τέτοια! Με τρομάζετε!
Οφείλω να παραδεχτώ παρόλα αυτά πως τα Τρίκαλα τα τελευταία χρόνια ακούγονται όλο και περισσότερο και αυτό οφείλετε στην ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας να βρει νέες καλές πρακτικές και να ταυτιστεί μαζί τους, κρατώντας ζωντανή την ελπίδα πως ακόμη και τώρα, κάτι μπορεί να αλλάξει.
-Ποια έργα ολοκληρώσατε έως σήμερα και ποια έχετε δρομολογήσει για το μέλλον;
Θα σταθώ στα πιο ουσιαστικά και ως τέτοια θα σας αναφέρω στη μετατροπή των παλιών φυλακών της πόλης σε χώρο πολιτισμού, εκεί όπου στεγάζουμε και το Μουσείο Τσιτσάνη, την ολική ανακαίνιση του Μύλου Ματσόπουλου, ενός Μύλου του 1889 και την επαναλειτουργία όλων των μηχανημάτων του, τη δημιουργία δύο νέων πάρκων στο Δήμο, την ολοκλήρωση 43 νέων παιδικών χαρών και την εξασφάλιση χρηματοδότησης άλλων 40, την απολύτως επιτυχή εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος CityMobil2, γνωστού ως "λεωφορείο χωρίς οδηγό", τη δουλειά που κάναμε στους χώρους αθλητισμού και πολλά άλλα.
Σημαντικότερα ακόμη και από τα έργα πάντως είναι οι πολιτικές που ακολουθήσαμε σε κρίσιμες φάσεις όπως η διαχείριση του προσφυγικού, η διατήρηση των κοινωνικών δομών σε εποχές που η χρηματοδότησή τους σταμάτησε, ή η αντιμετώπιση των πλημμυρών του 2016.
Αλλά και οι δύσκολες και θεωρητικά πολιτικά "κοστοβόρες" πολιτικές όπως αυτή για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου.
Τέλος οφείλω να αναφέρω οραματικές πολιτικές όπως η διάθεση 200 κιτ ρομποτικής και προγραμματισμού σε όλα τα σχολεία του Δήμου.
-Ο Δήμος σας έγινε συνώνυμο της ανάπτυξης και της καινοτομίας τα τελευταία χρόνια. Αυτό ήταν αποτέλεσμα προγραμματισμού και αρχικής στρατηγικής;
Προφανώς των δύο παραπάνω βασικών συστατικών αλλά και αποτέλεσμα της ειλικρινούς μας διάθεσης να αλλάξουμε την ατζέντα της ζωής μας. Προφανώς ένας Δήμος πρέπει να νοιάζεται για την καθημερινότητα και εργαζόμαστε σκληρά και πάνω σε αυτό. Όμως οι κοινωνίες που θα προοδεύσουν είναι αυτές που δείχνουν ευρύτητα νου και προσαρμοστικότητα στις αλλαγές. Εμείς, με την έμφαση στις δράσεις με αναπτυξιακό αποτύπωμα και καινοτομία, προσπαθούμε αυτό ακριβώς.
- Ανταλλάσσετε ιδέες και τεχνογνωσία με άλλους ευρωπαϊκούς Δήμους;
Εννοείται! Αλίμονο σε όποιον νομίζει πως τα ξέρει όλα! Ανταλλάσσουμε καλές αλλά και... κακές πρακτικές, πρακτικές που δουλεύουν αλλά και άλλες που δεν "περπάτησαν" για να αποφύγουμε τα ίδια λάθη και να κερδίσουμε χρόνο! Το καλό πλέον είναι ότι κάποιες από τις πολιτικές και δράσεις μας, έχουν ξεπεράσει τα Ελληνικά σύνορα και αποτελούν "καλή πρακτική" σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
-Τα οικονομικά στο Δήμο σας σε ποια κατάσταση είναι; Διότι ένας επιτυχημένος Δήμαρχος πρέπει να είναι και καλός διαχειριστής σωστά;
Με χτυπάτε εκεί που... πονάω! Όχι γιατί δεν ασκούμε χρηστή διαχείριση αλλά γιατί αυτή ακόμη δεν μας έχει φέρει στα επίπεδα που θα θέλαμε! Παρέλαβα το Δήμο με ένα χρέος κοντά στα 45 εκ. ευρώ και σήμερα φλερτάρει τα 26 εκ. ευρώ. Με επίπονες προσπάθειες, με δύσκολες αλλά επιβεβλημένες αποφάσεις καταφέραμε να γυρίσουμε το πρόσημο, να αποκτήσουμε "πρόσωπο" στην αγορά πληρώνοντας όλες μας τις υποχρεώσεις, καλύπτοντας παράλληλα όλες μας τις τραπεζικές δεσμεύσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα χρήματα που κάθε χρόνο πληρώνουμε σε τοκοχρεολύσια, είναι περισσότερα κατά πολύ, από αυτά που μας μένουν για έργα!
Δεν θεωρώ συνεπώς ότι μέχρι σήμερα κάναμε σπουδαία πράγματα, πιστεύω ότι κάναμε σημαντικά πράγματα, υπό τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που τα κάναμε! Ξέρετε... λέω πως μπορώ πλέον με σιγουριά να σας πω πότε θα ξεχρεώσω το Δήμο. Θα ήθελα το ίδιο να γνωρίζω και για την Ελλάδα!
- Συχνά πυκνά συνάδελφοι σας Δήμαρχοι εκφράζονται με παράπονο για την υποστήριξη που έχουν από την κεντρική πολιτική εξουσία. Αναφέρουν ελλείψεις σε στελεχιακό και υπαλληλικό προσωπικό σε διάφορους τομείς. Εσείς έχετε την υποστήριξη σαν Δήμαρχος που θα επιθυμούσατε;
Προφανώς και δεν την έχω στο βαθμό που θα ήθελα, αλλά την ώρα αυτή το κεντρικό κράτος έχει να λύσει πολύ πιο σοβαρά προβλήματα. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι διαχρονικά το κεντρικό κράτος δεν ασχολείται μόνο με αυτά τα σοβαρά προβλήματά του, αλλά θέλει παράλληλα να μας κρατά από το χέρι, να περνάνε όλα από τον έλεγχό του.
Ως κράτος δείχνουμε εξαιρετική δυσανεξία στο να αποκεντρωθούμε, να μοιράσουμε αρμοδιότητες σε πιο χαμηλά επίπεδα εξουσίας. Εκεί εντοπίζω το πρόβλημα και όσο διαιωνίζουμε το μοντέλο του κράτους πατερούλη, εγώ και οι συνάδελφοί μου θα συνεχίζουν να εκφράζουν τα παράπονά τους, πιθανώς χωρίς πότε να βρουν την υποστήριξη που θα ήθελαν.
-Η τοπική αυτοδιοίκηση θεωρείται ως ανάχωμα των ελλείψεων της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Οι πολίτες με τον Δήμαρχο μπορούν να επικοινωνήσουν και προσωπικά, με τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς πολύ δύσκολα. Συμμερίζεστε την άποψη αυτή;
Προφανώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση και μάλιστα ο Α'' βαθμός, οι Δήμοι, συνεχίζουν να είναι ο πιο κοντινός βαθμός εξουσίας στον πολίτη. Αυτό μας δίνει δύναμη να συνεχίζουμε, να βλέπουμε πως μπορούμε να δίνουμε άμεσες λύσεις, να μπορούμε να βλέπουμε το αποτέλεσμα των πράξεών μας άμεσα να υλοποιούνται. Και φυσικά να είμαστε τα "παιδιά για όλες τις δουλειές", αφού είναι γνωστό και στην κεντρική εξουσία, ότι οι Δήμαρχοι τελικά θα την βρουν την άκρη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το προσφυγικό και η διαχείρισή του από τους Δήμους σε εποχές που το κεντρικό κράτος είχε αιφνιδιαστεί από τις προσφυγικές ροές ακόμη και στην ενδοχώρα, αλλά και η συνέχιση λειτουργίας των κοινωνικών δομών. Δεν κάνω καν λόγο για τραγελαφικές καταστάσεις σαν και αυτές που ζούμε με το θέμα των αδέσποτων, γιατί συνέντευξη κάνουμε και όχι ψυχανάλυση αιρετών.
-Πόσο εκπαιδευμένοι είναι οι πολίτες του Δήμου σας κ. Παπαστεργίου ώστε να αντιλαμβάνονται πως ένα έργο είναι ωφέλιμο για την κοινωνία;
Οι πολίτες μας ωριμάζουν και εκπαιδεύονται μαζί με εμάς! Μα δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Όταν διοίκηση και κοινωνία δεν συμβαδίζουν, όταν ο ένας είναι πολύ πιο μπροστά από τον άλλο, δημιουργείται ένα κενό που δεν καλύπτεται πάντα εύκολα! Μα τελικά έξυπνες πόλεις είναι οι πόλεις που πίσω τους κρύβονται έξυπνες κοινωνίες, έτοιμες να εκπαιδευτούν, να μάθουν, να αλλάξουν.
-Αντιδράσεις και αντίθετες απόψεις έχουν προκύψει στην θητεία σας ως δήμαρχος. Ποιο έργο που ολοκληρώσατε είχε τις περισσότερες δυσκολίες και γιατί;
Προφανώς και έχουν προκύψει αντιδράσεις. Αν δεν είχαμε αντιδράσεις, τότε σίγουρα κάτι δεν θα κάναμε σωστά! Αυτές τις πολιτικές να φοβάστε! Όταν θέλουμε να τα έχουμε καλά με όλους και να μην βγάζουμε κανέναν από τη βολή του, από την «ζώνη άνεσης του». Επίσης είναι προφανές πως δεν τα κάνουμε όλα σωστά!
Τις μεγαλύτερες αντιδράσεις έχω την αίσθηση πως τις αντιμετωπίσαμε με την επιβολή της χρήσης του ποδηλάτου, όταν καταργήσαμε θέσεις στάθμευσης από το κέντρο. Επίσης κατά την εκκίνηση εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου.
Όταν όμως προχωράς σε αυτό που θεωρείς σωστό, αντιλαμβάνεσαι την ασημαντότητα των αντιδράσεων, όταν μετά από καιρό κοιτάξεις πίσω και αντιληφθείς πως ανησυχούσες άνευ λόγου!
-Αντικαπνιστικός νόμος. Μαθαίνουμε ότι εφαρμόζεται σχεδόν καθολικά. Φαντάζομαι οι οικογένειες πανηγυρίζουν. Οι καταστηματάρχες όμως;
Κάπως έτσι είναι! Όμως και οι καταστηματάρχες όλο και περισσότερο μοιράζονται το όραμά μας και βοηθούν στην τήρηση του νόμου. Μα γιατί να θέλει κανείς να ζει και να εργάζεται σε ένα περιβάλλον γεμάτο καπνό; Για να μην χάσει πελάτες; Για να μην πάνε οι πελάτες του απέναντι; Μα και απέναντι δεν θα καπνίζουν!
Το σίγουρο είναι πως πλέον στα Τρίκαλα καπνίζουμε πολύ λιγότερο απ'' ότι πέρυσι και πολύ περισσότερο από του χρόνου! Και αυτό είναι σαφώς μία επιτυχία!
-Λεωφορεία χωρίς οδηγούς. Καινοτομία και λειτουργικότητα ή δαπάνη για διαφημιστικούς λόγους;
Δαπάνη σε καμία περίπτωση αφού το πρόγραμμα μας άφησε υποδομές, τεράστια εμπειρία και φυσικά σημαντική παγκόσμια προβολή. Σίγουρα δεν πληρώσαμε κάτι! Οπωσδήποτε καινοτομία και παράλληλα μία τεράστια ευκαιρία να αποδείξουμε στο παγκόσμιο στερέωμα πως μια μικρή Ελληνική πόλη μπορεί να βάλει στόχους και να πετύχει. Να ολοκληρώσει με επιτυχία ένα τόσο απαιτητικό project και να δηλώσει παρούσα σε αντίστοιχα μελλοντικά project.
Και αυτό ήταν ίσως και το μεγαλύτερο όφελος. Το ότι μετά το CityMobil2 όλο και περισσότεροι φορείς μας αναζητούν για να καταθέσουμε από κοινού προτάσεις. Μεγαλύτερο και από αυτό, ως όφελος, θα έβαζα μόνον την έμπνευση που δώσαμε σε νέα παιδιά πως πραγματικά όλα γίνονται και πως μόνον ο ουρανός είναι το όριο της φαντασίας μας, ίσως ούτε καν αυτός!
-Ασχολείστε καθημερινά με όλα ή τα έχετε αναθέσει ώστε να έχετε χρόνο να σχεδιάσετε το μέλλον του τόπου σας;
Ασχολούμαι κάθε μέρα με πολλά, περισσότερα ίσως απ'' ότι θα έπρεπε αλλά έτσι είναι η ζωή ενός Δημάρχου μιας μικρής πόλης. Αυτό είναι το δύσκολο αλλά και συνάμα ωραίο. Ότι τη μία στιγμή μπορεί να ασχολείσαι με το πιο καινοτόμο και hi tech πράγμα και σε μερικά δευτερόλεπτα να έχεις να λύσεις προβλήματα σε κτηνοτροφικές μονάδες. Αλλά αυτή είναι η ομορφιά της αυτοδιοίκησης, το ότι είσαι βουτηγμένος μέσα στην κοινωνία και τη ζεις από όλες της τις πλευρές!
- Είστε νέος άνθρωπος που εργάστηκε με συνέπεια ώστε να υπηρετήσει τον θεσμικό του ρόλο. Υπάρχουνε εκεί έξω εκατοντάδες νέοι άνθρωποι που έχουν ικανό δυναμικό ώστε να βοηθήσουν στην ανάκαμψη της χώρας. Φεύγουν όμως στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας. Θεωρείτε πως είναι και δική σας ευθύνη να εξαλείψετε αυτό το φαινόμενο έστω σε τοπικό επίπεδο;
Είναι ευθύνη όλων μας να σταματήσουμε τη μεγαλύτερη εκροή ελπίδας, ζωντάνιας αλλά και τη μεγαλύτερη εκροή συναλλάγματος της χώρας. Γιατί τα παιδιά αυτά σπούδασαν στην Ελλάδα, η χώρα επένδυσε πάνω τους πληρώνοντας για την εκπαίδευσή τους και όταν πλέον είναι έτοιμα να μπουν στην παραγωγή, αναγκάζονται να φύγουν.
Ένα από τα πιο σημαντικά project που τρέχουμε, είναι αυτό του "Ασκληπιού", του πρώτου γιατρού της ανθρωπότητας που κατάγονταν από την αρχαία Τρίκκη, τα σημερινά Τρίκαλα. Με χρηματοδότηση από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και σε συνεργασία με το Rutgers University και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, βοηθάμε νέα παιδιά να γυρίσουν στον πρωτογενή τομέα καλλιεργώντας βότανα και αρωματικά φυτά. Στην ουσία προσπαθούμε να τους πείσουμε να μείνουν εδώ και να το παλέψουν.
- Οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές πλησιάζουν. Η απλή αναλογική είναι το δικαιότερο εκλογικό σύστημα ή θα δημιουργήσει προβλήματα;
Νομίζω πως από τα δύο χαρακτηριστικά, το δεύτερο υπερισχύει. Θα μπούμε σε περιπέτειες. Ένα πιο αναλογικό από το προηγούμενο, εκλογικό σύστημα ίσως ήταν η λύση.
-Εάν αύριο είχατε μπροστά σας τον πρωθυπουργό της χώρας ποιο θα ήταν το αίτημα που θα είχατε και γιατί;
Το να δώσει μεγαλύτερο ζωτικό χώρο στην Αυτοδιοίκηση να ανασάνει, να κινηθεί, να δημιουργήσει. Η κατάσταση πλέον τείνει να γίνει ανυπόφορη με τη γραφειοκρατία, με τις τραγικά αργές διαδικασίες δημοπράτησης έργων, με τον χρόνο που χάνουμε. Αντί να τρέξουμε, να φύγουμε μπροστά, πάμε ακόμη πιο αργά.
Φτιάξαμε ένα τέρας που μας κατατρώει. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη και οι διαδικασίες για ψηφιακούς διαγωνισμούς, αντί να επιταχύνουν τα πράγματα, τα έκαναν ακόμη πιο αργά, απαιτώντας διπλάσιο χρόνο! Από την ώρα που θα ολοκληρώσεις μία μελέτη μέχρι την ώρα που θα μπει ο εργολάβος στο έργο, θέλεις σχεδόν έναν χρόνο και αυτό χωρίς να προκύψουν ενστάσεις.
- Λόγω της επιτυχημένης σας πορείας ως αυτοδιοικητικός ηγέτης και της αναγνωρισιμότητας σας το λογικό επόμενο βήμα είναι να είστε και πάλι υποψήφιος δήμαρχος. Υπάρχει περίπτωση να σας δούμε υποψήφιο βουλευτή κάποια στιγμή;
Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια! Ναι, μία φορά ακόμη θα διεκδικήσω την ψήφο των Τρικαλινών. Έχουμε πολλά πράγματα στη μέση, την ώρα αυτή έχουμε ανοιχτά, σε αναμονή ή και σε εξέλιξη έργα σχεδόν 50 εκ. ευρώ τα οποία θέλω να τα δω να εκτελούνται στο Δήμο μου. Το 2023 θα είμαι μόλις 50 ετών, που είπε κάποτε και ένας παλιότερος πολιτικός! Δεν ξέρω ακόμη τί θα κάνω, όμως δεν σας κρύβω ότι μου λείπει πολύ και η δουλειά μου! Να βγω στα έργα, να πιάσω κατσαβίδι, να δω ακαλλιέργητα και παρατημένα χωράφια να αποκτούν ζωή και να παράγουν ενέργεια. Για να σας πω την αλήθεια, αυτό που μάλλον μου λείπει περισσότερο είναι να οδηγήσω το κλαρκ. Είναι φανταστικό όχημα!!!
- Δεδομένης της ενασχόλησης και επιχειρηματικά, ως συνιδιοκτήτης, με την εταιρία Green Project που κατασκευάζει φωτοβολταϊκά πάρκα πόσο αντιπαραθετικό είναι αυτό με τον θεσμικό σας ρόλο; Προσωπικά πιστεύω πως όποιος ασχολείται θεσμικά με τα κοινά είναι ιδανικό να έχει εργασιακή εμπειρία. Συνδυάζονται όμως οι δυο αυτές δραστηριότητες ή κάποιες φορές έρχονται σε αντιπαράθεση και δημιουργούνε παρεξηγήσεις;
Η κρίση (και η πτώση της δουλειάς) αλλά και η λεπτότητα με την οποία χειρίστηκα τέτοια ζητήματα, δεν μου δημιούργησαν σε κανένα σημείο τέτοιες ασυμβατότητες.
Ίσα ίσα η προηγούμενη εμπειρία μου σε μία απαιτητική τεχνική δουλειά, μου έδωσε μερικά βασικά μαθήματα τα οποία ακολουθώ μέχρι σήμερα. Βασικότερο, το ότι δεν θα έκανα ποτέ στο Δήμο κάτι που δεν θα έκανα στη δουλειά μου. Δεν προσέλαβα περισσότερο προσωπικό από αυτό που χρειάζομαι, δεν έκανα προμήθειες από κολλητούς αλλά από αυτούς που έχουν την καλύτερη ποιότητα στην καλύτερη τιμή. Έτρεξα να αναδείξω τα πλεονεκτήματα του Δήμου και να καινοτομήσω, όπως ακριβώς προσπαθούσα να κάνω και στη δουλειά μου!
