Της Κατερίνας Οικονομάκου
Ήταν αυτή η φράση στον τίτλο που θα ήταν αδύνατο να μην μου τραβήξει την προσοχή: «Ετοιμοθάνατη στα 25 της, αγωνιζόταν ενάντια στα fake news για τα εμβόλια». Ό,τι κι αν λέει η λογική, όσες φορές κι αν επαναλάβουμε την κοινοτοπία ότι αυτά συμβαίνουν, ναι, ακόμη και τότε, υπάρχει μέσα σου κάτι που εξεγείρεται. Γιατί κόντρα στην πραγματικότητα, σκέφτεσαι ότι κανείς δεν πρέπει να είναι ετοιμοθάνατος στα 25. Η Λόρα Μπρέναν διαγνώστηκε με καρκίνο στον τράχηλο τον Δεκέμβριο του 2016. Τον Αύγουστο της επόμενης χρονιάς, οι γιατροί της ανακοίνωσαν ότι δεν υπήρχε ελπίδα θεραπείας.
Το 2013, το ποσοστό εμβολιασμού των κοριτσιών κατά του ιού του HPV στην Ιαπωνία είχε αγγίξει το 70%. Εκείνη τη χρονιά, ξεκίνησε στη χώρα μια καμπάνια ενάντια στο εμβόλιο. Ο πανικός που έσπειρε, έδωσε σύντομα την πικρή σοδειά του: Μέσα σε ένα – δυο χρόνια, το ποσοστό του εμβολιασμού έπεσε κάτω από το 1%. Την επόμενη χρονιά, η ίδια καμπάνια είχε δραματικές επιπτώσεις και στην Δανία, όπου το ποσοστό του εμβολιασμού έπεσε από το 78% στο 17%. «Το 2015 ο πανικός γύρω από το HPV εμβόλιο ήρθε στην Ιρλανδία» αφηγείται ο Ντέιβιντ Ρόμπερτ Γκράιμς, στην κάμερα των New York Times. «Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι άκουγα τέτοια ψέμματα για ένα εμβόλιο που αποτρέπει το 5% όλων των καρκίνων», λέει ο Ιρλανδός ερευνητής για τον καρκίνο. Το ποσοστό εμβολιασμού ήταν 87% στην πατρίδα του. Πριν περάσει πολύς καιρός, το αντιεμβολιαστικό κίνημα θα κατάφερνε να το γκρεμίσει στο 50%.
Κι έπειτα εμφανίστηκε η Λόρα Μπρέναν. «Όταν έμαθα ότι ο καρκίνος μου είναι στο τελικό στάδιο, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω τη φωνή μου για καλό σκοπό. Και τους τελευταίους δώδεκα μήνες δεν το έχω βουλώσει». Η όμορφη νεαρή γυναίκα που μιλάει στην κάμερα, δεν είναι πια στη ζωή. Πέθανε στις 20 του περασμένου Μαρτίου, στα 26 της χρόνια. Η κληρονομιά που έχει αφήσει πίσω της, όμως, είναι ένα τεράστιο δώρο. Χάρη στην Λόρα Μπρέναν, μέσα σε έναν χρόνο αυξήθηκε το ποσοστό εμβολιασμού κατά του ιού του HPV στην Ιρλανδία, για να σκαρφαλώσει πίσω στο 70% και να συνεχίσει να αυξάνεται. Στο πρόσωπο αυτής της νεαρής γυναίκας οι ιρλανδικές οικογένειες είδαν αυτήν που θα μπορούσε να είναι η κόρη τους. «Είμαι η μέση 25χρονη και συνέβη σε μένα», τους είπε, ξανά και ξανά και ξανά. Η Λόρα Μπρέναν στήθηκε αμέτρητες φορές μπροστά στην κάμερα, όμορφη, εύθραυστη, βαριά άρρωστη, για να ζητήσει από τους γονείς να προσφέρουν στις κόρες τους αυτό που οι δικοί της δεν μπόρεσαν να της προσφέρουν. Όταν η Λόρα ήταν έφηβη, δεν υπήρχε το εμβόλιο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μέσα στο 2018, 61.000 γυναίκες διαγνώστηκαν με καρκίνο του τραχήλου στην Ευρώπη. Και μέσα στην ίδια χρονιά, από αυτόν τον τύπο καρκίνου πέθαναν 28.000. Κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο περίπου 270.000 γυναίκες. Αλλά πλέον, όπως παρατηρεί ο Γκράιμς, «για πρώτη φορά στην ιστορία μας, έχουμε ένα εμβόλιο που μπορεί να προστατεύσει από τον καρκίνο του τραχήλου». Το εμβόλιο μπορεί να προστατεύσει, με 100% αποτελεσματικότητα, από τον καρκίνο που οφείλεται στους τύπους 16 και 18 του ιού ΗPV. Αυτοί οι δυο είναι οι πιο συχνοί και ευθύνονται συνολικά για το 75% περίπου των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με το δικό μας Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμού, όλα τα κορίτσια και οι νεαρές γυναίκες από 12 έως 26 ετών μπορούν και πρέπει να εμβολιαστούν. Σε πολλές χώρες του κόσμου, από τη Νέα Ζηλανδία έως την Ιρλανδία, το πρόγραμμα εμβολιασμού ξεκινάει ακόμη και από τα 9 χρόνια, ενώ περιλαμβάνει και τα αγόρια στις ίδιες ηλικίες.
Αυτό που κάνει το αντιεμβολιαστικό κίνημα, διεθνώς, είναι να στερεί γενιές ολόκληρες από μια πολύτιμη ασπίδα προστασίας. Μια επίμονη, πανίσχυρη θεωρία συνωμοσίας κόντρα στην οποία αγωνίζεται η διεθνής επιστημονική κοινότητα, πολύ συχνά μάταια. Σε ένα ντοκιμαντέρ της κρατικής ιρλανδικής τηλεόρασης που ακολουθεί την Λόρα τους τελευταίους μήνες της ζωής της, η νεαρή γυναίκα μιλάει για τα μηνύματα μίσους που δεχόταν από τους πιστούς αυτής της αίρεσης των αντιεμβολιαστών. Δεν αρνείται ότι πληγωνόταν. Ποια 25χρονη θα μπορούσε να αντέξει το μίσος;
Η συγκεκριμένη ετοιμοθάνατη 25χρονη, όμως, ήταν αποφασισμένη να δείξει στους Ιρλανδούς γονείς τι θα μπορούσε να συμβεί στο παιδί τους. Μην αφήσετε τα κορίτσια σας να κινδυνεύσουν να βρεθούν στη θέση μου: Οι Ιρλανδοί πήραν το μήνυμα. Είναι αδύνατο να μην βουρκώσει κανείς βλέποντας τη χαρά της ζωής που αποπνέει αυτό το κορίτσι λίγες ημέρες πριν μπει για τελευταία φορά στο νοσοκομείο. Σε μια από τις τελευταίες σκηνές, την παρακολουθούμε να ετοιμάζεται να παραλάβει ένα βραβείο για την δράση της. Στο κοινό βρίσκονται οι γονείς της, τα τρία αδέλφια της, οι φίλοι της. «Ζήστε την καλύτερη δυνατή ζωή, ας πιούμε σε αυτό». Η Λόρα Μπρέναν, βρίσκεται στο βήμα, όμορφη, λαμπερή, γενναιόδωρη. Η ίδια έχει κάνει αυτό ακριβώς και χιλιάδες μελλοντικές 25χρονες της χρωστούν ευγνωμοσύνη.
