Του Σταύρου Κωνσταντινίδη
Τις επόμενες ημέρες διεξάγονται οι ορκωμοσίες των νέων δημάρχων σε ολόκληρη τη χώρα. Μετά τις διορθωτικές κινήσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της απλής αναλογικής, οι νέοι δήμαρχοι καλούνται να διοικήσουν τις ελληνικές πόλεις σε μια περίοδο κατά την οποία θεωρητικά η χώρα βρίσκεται εκτός μνημονίων, χωρίς όμως να έχει βρει ακόμη σταθερό βηματισμό προς την ανάπτυξη.
Μια ανάπτυξη που σε μεγάλο βαθμό κρίνεται και στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Εκτάσεις προς αξιοποίηση, τουριστικές επενδύσεις, συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, αποκατάσταση συνθηκών βιώσιμης κινητικότητας είναι ζητήματα που θα βρεθούν στις ατζέντες των διοικήσεων των τοπικών κοινωνιών. Σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο τα αιτήματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν τις αποφάσεις για παρεμβάσεις μεγάλης ή μικρής κλίμακας και στις ελληνικές πόλεις. Περιβάλλον, συγκοινωνίες, αειφορία και ψηφιακή σύγκλιση, σε συνάρτηση και με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα βρεθούν εκ των πραγμάτων στις προτεραιότητες.
Μεταξύ των μεγάλων θεμάτων της Ευρώπης -το προσφυγικό, το Brexit, το πολιτικό σχέδιο ενοποίησης- είναι και το περιβαλλοντικό και η ψηφιακή σύγκλιση στη μεγάλη εικόνα τους. Οι επιμέρους διαστάσεις τους, που μονοπωλούν σήμερα τη συζήτηση στην Ευρώπη, όπως η κλιματική αλλαγή, η πράσινη ανάπτυξη, η βιώσιμη κινητικότητα, η τεχνολογία των «ευφυών συστημάτων», οι έξυπνες πόλεις, η ψηφιακή καινοτομία δεν είναι δημοφιλή στον εγχώριο πολιτικό διάλογο και εμφανίζονται ως άγνωστες λέξεις, συνήθως και μόνο στη ρητορική των τεχνοκρατών. Στον σύγχρονο κόσμο, ο ανταγωνισμός των πόλεων διαμορφώνει πια εν πολλοίς τη λάμψη και την ελκυστικότητα του ίδιου του τόπου. Η τοπικότητα της πολιτικής λειτουργεί πολλές φορές πρωτοποριακά στην ευρύτερη πολιτική σφαίρα.
Σε ένα πρώτο θεσμικό επίπεδο η περιφερειακή αποκέντρωση είναι πλέον αναγκαιότητα στη χώρα μας, αν επιθυμούμε να βρεθούμε στο επίκεντρο των παγκοσμιοποιημένων εξελίξεων. Είναι, πέραν των άλλων, η εμβάθυνση της δημοκρατικής λειτουργίας. Η εγγύτητα του πολίτη στην εξουσία καλλιεργεί την πολιτική αυτοσυνείδηση.
Η μοντέρνα πολιτική των πόλεων εκφράζεται σε παγκοσμιοποιημένο πεδίο σήμερα μέσα από το τρίπτυχο πράσινη, προσβάσιμη και έξυπνη πόλη. Το πράσινο και η προσβασιμότητα, όπως προσδιορίζεται από τον πραγματισμό της βιώσιμης και αειφόρας ανάπτυξης και όχι από την ουτοπικότητα της πολιτικής οικολογίας των προηγούμενων δεκαετιών. Στην κατεύθυνση αυτή θα έπρεπε πρωτίστως να ανοίξει μία ειλικρινής δημόσια συζήτηση για την αναδιανομή του δημόσιου και οδικού χώρου, προς όφελος πεζών και ποδηλάτων, και όχι των αυτοκινήτων. Ακόμη και οι πολιτικές ασφάλειας και αποτροπής της γκετοποίησης συνοδεύονται από παράλληλα προγράμματα αστικών αναπλάσεων και σημειακών παρεμβάσεων αναζωογόνησης του αστικού ιστού. Η σύγχρονη πόλη δεν επιτρέπει να μαραζώνουν περιοχές της, γιατί την επόμενη στιγμή μετατρέπονται σε εστίες υποβάθμισης και εγκληματικότητας.
Η έξυπνη πόλη - «smart city», ως σύνθημα συμπυκνώνει τη χρηστικότητα και εργονομία της συλλογικής ζωής στον δημόσιο χώρο, και αξιοποιεί τη διαδικτυακή τεχνολογική πρόοδο των τελευταίων ετών. Η έννοια της έξυπνης πόλης, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στην τεχνολογικότητα και στην ανάπτυξη ευφυών συστημάτων, επεκτείνεται στη συναισθηματική ευφυΐα που θα θέλαμε να προσφέρει παρηγορητικά η πόλη στους πολίτες και επισκέπτες της. Την κοινωνική συνοχή, την ηθική αλληλεγγύη, την πολιτιστική πρωτοπορία.
Στην τομή των εννοιών της πράσινης, προσβάσιμης και έξυπνης πόλης, μπορούν να αναπτυχθούν βιώσιμα και όλες οι παράλληλες δραστηριότητες, όπως είναι η τόνωση της τοπικής επιχειρηματικότητας, η τουριστική ανάπτυξη, η κοινωνική αλληλεγγύη, η εξωστρέφεια, ο κοσμοπολιτισμός, η διπλωματία και η δικτύωση των πόλεων.
Μια τέτοια ατζέντα μπορεί να συνενώσει τρεις γενιές ανθρώπων της πόλης σε ένα φάσμα από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, τις φιλελεύθερες δυνάμεις και την πράσινα μοντέρνα ενσωματώνοντας και τη σύγχρονη εκδοχή της οικολογίας,της κλιματικής αλλαγής και της πράσινης ανάπτυξης σε μία βάση ρεαλισμού και όχι ναΐφ ουμανισμού.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 23 Αυγούστου
