Στη σκιά του κορονοϊού βρίσκεται πλέον και η Ελλάδα, ωστόσο αυτό που τρομάζει περισσότερο είναι η απειλή για τον τρόπο ζωής μας, η σκέψη ότι η καθημερινότητά μας θα χρειαστεί να μπει σε μια «ιδιότυπη καραντίνα».
Εώς προχθές, είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε μέσα από τα δελτία ειδήσεων τα σχεδόν εξωπραγματικά γεγονότα, που συνέβαιναν στη μακρινή Κίνα ή και στην γειτονική Ιταλία, ως κάτι που μας αφορούσε ελάχιστα. Εδώ και 48 ώρες όμως συνειδητοποιούμε ότι ο κορονοϊός έχει μπει πλέον και στη δική μας πραγματικότητα. Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε παρόμοιες καταστάσεις.
Είναι φυσικό λοιπόν να επικρατεί φόβος. Όπως είναι φυσικό να αυξάνεται η ανησυχία για τις οικονομικές επιπτώσεις σε ναυτιλία, τουρισμό, στην ανάπτυξη, δηλαδή στο μακροοικονομικό επίπεδο. Είναι όμως οι επιπτώσεις στο μικρό επίπεδο που μας αγγίζουν πιο άμεσα, τα ταξίδια που ακυρώνονται, τα εστιατόρια και τα καταστήματα που δεν θα δουλέψουν στην Πάτρα, στην Νάουσα, στις Κυκλάδες, και όπου αλλού περίμεναν πως και πως το φετινό καρναβάλι.
Είναι ο φόβος που δημιουργεί η αίσθηση ότι ξαφνικά κάτι πάει να περιορίσει βίαια την προσωπική μας ελευθερία. Ο τρόμος ότι στο κακό σενάριο μπορεί να παγώσουν τα πάντα, όπως προβλέπει η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, να περιοριστούν οι μετακινήσεις, να απαγορευτεί προσωρινά η λειτουργία θεάτρων, κινηματογράφων, γηπέδων, σχολείων, να επιβληθεί κατ’ οίκον περιορισμός σε ομάδες προσώπων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη διάδοση της νόσου.
Ο φόβος ότι δεν ξέρουμε πόσο θα χρειασθεί να περιορίσουμε την ελευθερία μας, μας κάνει να ζούμε ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, χωρίς καν να έχουμε αρχίσει να το ζούμε. Και αυτό είναι χειρότερο από τις επιπτώσεις του κορονοϊού αυτού καθ’ εαυτού, αφού αναμφίβολα περισσότεροι άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους από την κοινή γρίπη.
Είμαστε σε μια φάση που υποθέτουμε ότι έχουμε ως χώρα ένα σχέδιο για πως θα αντιμετωπίσουμε τυχόν εξάπλωση του ιού, ωστόσο η Ελλάδα δεν είναι Κίνα. Κατά τις πρώτες φάσεις εξάπλωσης της επιδημίας στην Κίνα διέρρευσαν σκηνές που παρέπεμπαν σε εφιαλτικό σενάριο κινηματογραφικής ταινίας.
Στην Ελλάδα και στην Δύση μας είναι αδιανόητη η εικόνα κάποιοι πολίτες να συλλαμβάνονται από ένστολους, ως ύποπτοι φορείς του ιού, μόνο και μόνο επειδή κυκλοφορούν στους δρόμους, παραβιάζοντας τις απαγορεύσεις.
Είναι αυτό το άγνωστο λοιπόν που μας τρομάζει αλλά και το γεγονός ότι η ελληνική, όπως και όλες οι δυτικές κοινωνίες έχουν εθιστεί δεκαετίες τώρα στην ιδέα πως είναι άτρωτες απέναντι σε παρόμοια φαινόμενα.
Εκτός φυσικά από το ψυχολογικό κομμάτι υπάρχουν και οι πρώτες μετρήσιμες οικονομικές επιπτώσεις. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν χαθεί περίπου 5 δισ. ευρώ από το ελληνικό χρηματιστήριο, σε Σαντορίνη και αλλού μετρούν τις πρώτες τουριστικές απώλειες, ενώ η ζημιά που προκαλείται στις τοπικές κοινωνίες, από την Πάτρα και το Ρέθυμνο έως την Νάουσα, λόγω της ακύρωσης των καρναβαλικών εκδηλώσεων, είναι ανυπολόγιστη, μεταφράζεται σε πολλές εκατοντάδες χαμένα εκατομμύρια, αν συνδυαστεί με τα ταξίδια που ακυρώνονται, τα εστιατόρια που δεν θα δουλέψουν, τα καταστήματα που είχαν προμηθευτεί εμπόρευμα και δεν θα το πουλήσουν.
Σε αυτή την φάση, όλες οι παραπάνω οικονομικές επιπτώσεις δεν είναι μετρήσιμες. Εκείνο που είναι μετρήσιμο είναι η αίσθηση ότι κάτι απειλεί την καθημερινότητά μας. Είναι δύσκολο να αποτιμηθεί το πως η κατάσταση αυτή θα επηρεάσει τις κοινωνικές μας συμπεριφορές και πόση ψυχραιμία θα δείξουμε, εφόσον ο ιός εξελιχθεί περαιτέρω.
Έχουν περάσει άλλωστε πολλές δεκαετίες από τότε που οι δυτικές κοινωνίες, μαζί και η ελληνική, έχουν να βρεθούν υπό καθεστώς πανικού. Εδώ και χρόνια έχουμε μάθει στην ιδέα ότι εύκολα ή δύσκολα, το σύστημα θα ανταποκριθεί αποτελεσματικά και θα μας προστατέψει απέναντι σε κάθε απειλή…
AP Photo/Giannis Papanikos
