Προς το παρόν η κατάσταση «σώζεται» με τις επιστρεπτέες, με την επιδότηση των άεργων υπαλλήλων των κλειστών (λόγω Covid) επιχειρήσεων και με τις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης. Η σημερινή εικόνα της αγοράς δεν είναι πραγματική. Όταν σηκωθεί η ομίχλη, όταν αποσυρθούν απότομα οι πατερίτσες -λόγω της λήξης της επιδημίας- τότε και μόνο τότε θα μάθουμε τον αριθμό των θυμάτων αυτής της νέας οικονομικής κρίσης.
Το θετικό είναι ότι αυτή την φορά υπάρχει η προσδοκία μιας ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης, κάτι που δεν υπήρχε τόσο έντονο στην διάρκεια της προηγούμενης δύσκολης δεκαετίας. Οι προβλέψεις υποστηρίζουν ότι στο τέλος ο απολογισμός θα είναι θετικός. Αρκεί οι άνθρωποι να μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Δεν θα ανοίξουν, για παράδειγμα, όλα τα εμπορικά καταστήματα, αλλά την ίδια ώρα περιμένουμε να ανοίξει η οικοδομή και όλες οι σχετικές δραστηριότητες. Ο πωλητής σε ένα κατάστημα ρούχων μπορεί να γίνει πωλητής και σε ένα κατάστημα που πουλάει έπιπλα κουζίνας!
Θα κλείσουν μαγαζιά! Είναι βέβαιο. Όπως βέβαιο είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχει ένα καφέ σε κάθε γωνιά. Μιλάμε για ένα λαθεμένο οικονομικό μοντέλο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καν μοντέλο. Ό,τι μπορούσε ο καθένας έκανε και όπως μπορούσε. Η κρίση, όπως και κάθε κρίση, είναι ταυτόχρονα κατάρα και ευκαιρία. Κατάρα λόγω της οικονομικής δυσπραγίας που δημιουργεί σε πολλούς συνανθρώπους μας. Αλλά και ευκαιρία, αν και εφόσον οι κυβερνήσεις βρουν τρόπους να κάνουν την ζωή των ανθρώπων καλύτερη.
Αν κάτι λοιπόν μας ανησυχεί είναι ότι δεν βλέπουμε κάποια σοβαρή εργασία πάνω σε αυτό το θέμα. Είναι σαν να περιμένει κανείς μία μεγάλη θεομηνία και να μην έχει κινητοποιήσει τις σχετικές υπηρεσίες. Και ναι μεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ασπιρίνη των επιδομάτων, αλλά δεν λύνονται έτσι τέτοιου είδους θέματα. Εκείνο που λείπει είναι η κατάρτιση προγραμμάτων που να ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και κυρίως στους νέους ανθρώπους. Μέχρι πρόσφατα το ελληνικό δημόσιο ενίσχυε οικονομικά την δημιουργία καφέ-μπαρ. Μήπως είναι καιρός να ενισχύσει καινοτόμες ιδέες; Να ωθήσει νέους να μείνουν στην επαρχία και να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα στην πρωτογενή παραγωγή;
Όταν σηκωθεί η ομίχλη θα εμφανιστεί η γύμνια μιας οικονομίας που μέχρι σήμερα πουλάει μόνο ήλιο, θάλασσα, σουβλάκι και μύθους από ένα μακρινό παρελθόν. Θα φανεί ταυτόχρονα η δυνατότητα της κυβέρνησης -αν μπορεί ή δεν μπορεί- να φέρει κάτι πραγματικά νέο σε αυτή την χώρα. Κι εκεί θα κριθούν όλα. Όχι για την κυβέρνηση και με δεδομένη την ανύπαρκτη αντιπολίτευση. Αλλά για την ίδια την χώρα και το μέλλον της.
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
