Έχοντας υπηρετήσει το ελληνικό πανεπιστήμιο επί τριάντα, σχεδόν χρόνια, νομίζω ότι δεν ωφελεί η «αιδήμων» σιωπή της πλειονότητας των συναδέλφων μου για τα προβλήματα της ενδημικής ανομίας και των κρουσμάτων βίας στο ακαδημαϊκό περιβάλλον.
Προσωπικά, δεν θεωρώ καλή επιλογή την ίδρυση ειδικού σώματος αστυνόμευσης των ΑΕΙ. Θεωρώ ότι η αστυνόμευση είναι αποκλειστικό έργο της ΕΛΑΣ, οπουδήποτε στην επικράτεια. Και η ΕΛΑΣ θα κληθεί να παρέμβει αν αποδειχθεί ότι τα μέλη του υπό δημιουργία ειδικού σώματος χρειάζονται και τα ίδια προστασία.
Ωστόσο, τώρα που εξελίσσεται το αναμενόμενο bras-de-fer μεταξύ της κυβέρνησης και όσων αντιδρούν στην πολιτική της για τα ΑΕΙ, μπορούμε να ρωτήσουμε όσους καταγγέλλουν την αστυνομική βία και συντάσσονται με τους καταληψίες της Πρυτανείας τι ακριβώς υπερασπίζονται.
Μήπως υπερασπίζονται την ελευθερία του συνέρχεσθαι ή την ελευθερία του λόγου; Τότε, ας μας πουν με ποιους τρόπους πιστεύουν ότι αυτά και άλλα, συνταγματικά κατοχυρωμένα, δικαιώματα ασκούνται σε μια δημοκρατία, έστω και «αστική», όπως συγκαταβατικά την αποκαλούν οι πολέμιοί της; Ασκούνται με καταλήψεις και προπηλακισμούς, με άρνηση των – εξίσου συνταγματικά κατοχυρωμένων – δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και όσων φοιτούν και συναλλάσσονται με το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Εδώ και δεκαετίες, η ακαδημαϊκή μας ελευθερία, αλλά και η διοικητική λειτουργία των ελληνικών ΑΕΙ έχουν τεθεί υπό την αίρεση οργανωμένων μειοψηφιών που κατά καιρούς επιλέγουν το ελληνικό πανεπιστήμιο για να επιδοθούν σε επαναστατική γυμναστική εκ του ασφαλούς.
Αυτό σημαίνει ότι, αν τα μέλη μιας ομάδας δεν εγκρίνουν το περιεχόμενο μιας διάλεξης ή τους προσκεκλημένους μιας εκδήλωσης, μπορούν – και το έχουν διαπράξει – να διακόψουν αυτές τις ακαδημαϊκές λειτουργίες με το ακαταδίωκτο.
Σημαίνει, επίσης, ότι αν μια ομάδα δεν επιθυμεί τη συνεδρίαση ενός πανεπιστημιακού οργάνου, όπως η Σύγκλητος ή η Συνέλευση Τμήματος, να εισβάλει και να την ακυρώσει – όπως επίσης επανειλημμένα έχει συμβεί. Το αποτέλεσμα είναι ακαδημαϊκά όργανα να συνεδριάζουν εκτός του campus, για την ασφάλειά τους.
Ας αναλογιστούμε: Αυτές είναι οι «ελευθερίες» που αξίζει να υπερασπιστούμε; Νοείται ακαδημαϊκή ελευθερία υπό την αίρεση του οποιουδήποτε; Ή, μήπως, υπάρχουν ανάλογα φαινόμενα που να γίνονται ανεκτά οπουδήποτε αλλού στον κόσμο;
Όλα αυτά, φυσικά, τα προσπερνούν όσοι σπεύδουν να προβάλουν εικόνες από την επέμβαση των ΜΑΤ στο Κτίριο Διοίκησης του ΑΠΘ, μέσω των κοινωνικών δικτύων. Φυσικά, οι εικόνες αυτές, αποκομμένες από τα συμφραζόμενα πολυετών κακών πρακτικών, μόνο αρνητικά συναισθήματα προκαλούν. Αλλά είναι μόνο ένα μικρό απόσπασμα της συνολικής εικόνας των ελληνικών ΑΕΙ.
Όλα τα προηγούμενα χρόνια, το πρόβλημα στο πανεπιστήμιο ήταν ότι η «δημόσια αρχή» (δηλ. ο αρμόδιος εισαγγελέας και η αστυνομία), κατά κανόνα, δεν επενέβαινε ακόμα και όταν την καλούσαν τα πανεπιστημιακά όργανα.
Τώρα, υπάρχει πολιτική βούληση αυτό να αλλάξει, να τεθεί φραγμός στην εκ του ασφαλούς – το επαναλαμβάνω – ανομία και βία. Και λέμε, εμείς οι συνήθως σιωπηροί, στους ομιλητικούς κήνσορες της «αστικής» δημοκρατίας και της «αστικής» νομιμότητας, να μας υποδείξουν το εναλλακτικό πρότυπο που έχουν κατά νου.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, η πλουραλιστική αντιπροσωπευτική δημοκρατία παραμένει το χειρότερο πολίτευμα, εξαιρουμένων όλων των άλλων. Και αν δεν αυτοπροστατεύεται, τότε μπορεί να έχει κατάληξη ανάλογη εκείνης της Βαϊμάρης.
Ο Γιάννης Στεφανίδης είναι καθηγητής ΑΠΘ
