Του Γιάννη Παντελάκη
Με τη χθεσινή κατάθεση στο ΕΣΡ των έξι υποψηφιοτήτων για τις τηλεοπτικές άδειες, αρχίζει το τέλος μιας περιπετειώδους ιστορίας. Μετά από τρία χρόνια -όσα και ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία- μιντιακής φαγούρας και ήδη έχει διαμορφωθεί ένα νέο τοπίο στο χώρο των ΜΜΕ με ευρύτερες πολιτικές προεκτάσεις. Ο απολογισμός, μόνο θετικός δεν είναι.
Στα χρόνια αυτά, άλλοτε μεγάλα και κραταιά μιντιακά συγκροτήματα άλλαξαν χέρια, μεγάλα κανάλια οδηγήθηκαν στην αφάνεια και νέοι παίκτες με πολλές φιλοδοξίες, αποφάσισαν να μπουν στο χώρο της ενημέρωσης. Προφανώς όχι για να μας ενημερώνουν, ελάχιστοι ήταν οι επιχειρηματίες στο χώρο των μίντια που είχαν αποκλειστικά αυτή την επιδίωξη. Και μάλλον τέλειωσαν αυτοί, όταν τέλειωσαν και οι παραδοσιακοί εκδότες. Η υπόθεση έχει δυο πλευρές, την οικονομική και αυτή που συνδέεται με την ποιότητα της ενημέρωσης. Δηλαδή της ίδιας της δημοκρατίας.
Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που συνδέονται με την οικονομική διάσταση της αναδιάταξης του τοπίου, είναι πως τρία άλλοτε πανίσχυρα μιντιακά συγκροτήματα άλλαξαν χέρια, αφού πρώτα άφησαν πίσω τους πολλά πολλά εκατομμύρια χρέη. Τα χρέη του ΔΟΛ μόνο στις Τράπεζες (εξαιρούνται αυτά που αφορούν σε εργαζόμενους, προμηθευτές κλπ) ήταν περίπου 190 εκατ. ευρώ. Ο ΔΟΛ πέρασε στα χέρια ενός άλλου επιχειρηματία-εφοπλιστή έναντι μόλις 22,89 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, τα 190 εκατ. πέρασαν σε μας, ως δικά μας χρέη. Αυτό συνέβη μέσα από το γνωστό τρίγωνο: δανεισμός σε Τράπεζες- ανακεφαλαιοποιήσεις- φορολογούμενοι. Κάτι ανάλογο συνέβη και με το συγκρότημα Μπόμπολα με χρέη προς τις Τράπεζες 150-160 εκατ. ευρώ. Και αυτά τα αναλάβαμε εμείς, ενώ το συγκρότημα απέκτησε νέο ιδιοκτήτη με μόλις 3,58 εκατ. ευρώ. Περίπου όσο ο μηνιαίος τζίρος του συγκροτήματος τα παλιά καλά οικονομικά χρόνια.
Η τύχη των πρώην πανίσχυρων ιδιοκτητών των μεγάλων αυτών συγκροτημάτων, παραμένει άγνωστη, αλλά πολλοί είναι αυτοί που λένε πως απαλλαγμένοι από τα μεγάλα χρέη με τα οποία ήταν φορτωμένα τα συγκροτήματά τους, δεν περνάνε άσχημα. Η περίπτωση του Mega είναι διαφορετική, οι οικονομικά πανίσχυροι βασικοί μέτοχοί του, θεώρησαν πως δεν έχουν λόγους για να διεκδικήσουν μια τηλεοπτική άδεια. Άλλωστε, όλοι έχουν κάποια άλλα, παράλληλα μέσα ενημέρωσης. Έτσι, μαζί με το απειλούμενο κλείσιμο του καναλιού, δεν θα μείνουν μόνο οι εργαζόμενοι άνεργοι και απλήρωτοι, θα μείνουμε και οι φορολογούμενοι μ'' ένα επιπλέον χρέος που υπολογίζεται γύρω στα 120 εκατ. ευρώ που χρωστάει το κανάλι στις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες.
Αυτά-και όχι μόνο-συνδέονται με την οικονομική διάσταση του θέματος από την οποία προκύπτει πως ανέμελοι ιδιοκτήτες ΜΜΕ άφησαν τα χρέη σε μας και τράβηξαν για άλλες Πολιτείες. Υπάρχει και η διάσταση εκείνη που αφορά στην ίδια την ενημέρωση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της. Οι νέοι μιντιακοί παίκτες, στην πλειονότητά τους δεν είναι άνθρωποι με αποκλειστική ενασχόληση τα μίντια αλλά ισχυροί επιχειρηματίες με πολλές δραστηριότητες. Το ερώτημα γιατί ένας επιχειρηματίας αγοράζει ένα Μέσο ενημέρωσης, έχει πάψει πια να έχει ενδιαφέρον. Το είχε περιγράψει άλλωστε πολύ πρόσφατα και μ'' ένα απλό τρόπο, ένας από αυτούς, ο Σαββίδης. Χωρίς ΜΜΕ δεν κάνεις δουλειές στην Ελλάδα.
Η εξίσωση αυτή Μιντια-επιχειρηματίες, αποτελεί έναν εμφανή λόγο για να μην υπάρχουν πολλές και σοβαρές ελπίδες, όταν τα μίντια στην πλειονότητά τους τουλάχιστον, θα έχουν ισχυρές δόσεις ανεξαρτησίας. Ένας δεύτερος λόγος, είναι αυτός που συνδέεται με την μη εφαρμογή των νόμων και προϋποθέσεων λειτουργίας (ιδιαίτερα των τηλεοπτικών σταθμών) αλλά ακόμα και των δημοσιογραφικών κανόνων λειτουργίας. Στα προηγούμενα χρόνια τουλάχιστον, αυτό συνέβη, θα ήταν εξαιρετικά θετική έκπληξη αν άλλαζε αυτό το δεδομένο. Τον τρίτο λόγο, τον βλέπουμε καθημερινά στις μικρές οθόνες μας. Δελτία ειδήσεων και ενημερωτικές εκπομπές, δεν έχουν απλά ένα συγκεκριμένο και εμφανή κομματικό-πολιτικό προσανατολισμό, αλλά σε αυτή την επιδίωξή τους, υποτάσσουν τα πάντα…
