«Οι επενδυτές είναι αυτοί που θα πρέπει να ηγηθούν στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής», είχε δηλώσει το 2017 ο γνωστός για το έργο του στον ακτιβισμό και πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Αλ Γκορ. Σήμερα, ο βραβευμένος με Οσκαρ για το ντοκιμαντέρ του με θέμα την κλιματική αλλαγή Αμερικανός ακτιβιστής βρίσκει έναν αναπάντεχο σύμμαχο στη «σταυροφορία» του με στόχο την ευαισθητοποίηση του κόσμου.
Πού να φανταζόταν ο Αλ Γκορ ότι οι «επενδυτές» που καλούσε να ηγηθούν στη διάσωση του πλανήτη θα έχουν... θεία προέλευση. Η Εκκλησία της Αγγλίας αποφάσισε και μάλιστα με συντριπτική οικουμενική πλειοψηφία να αποσύρει τα κεφάλαια που έχει επενδύσει σε επιχειρήσεις που δεν συμβάλλουν τα μέγιστα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Με λίγα λόγια, όσες εταιρείες συνεχίσουν να μολύνουν το περιβάλλον θα αποκλείονται από το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο που διαθέτει η Εκκλησία της Αγγλίας. Οι καμπάνες, λοιπόν, ηχούν πένθιμα για όσους ενεργειακούς κολοσσούς δεν περιορίσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Για την απόφαση είχε προειδοποιήσει ο εκκλησιαστικός ηγέτης της Εκκλησίας της Αγγλίας και της παγκόσμιας Αγγλικανικής Κοινωνίας, αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι, Τζάστιν Γουέλμπι. Σε ομιλία του στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, την περασμένη εβδομάδα, ο Γουέλμπι χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ένα πρόβλημα «που αφορά ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα όσο κανένα άλλο».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γουέλμπι προειδοποιεί τον κόσμο για την κλιματική αλλαγή και τους κινδύνους που καλείται να αντιμετωπίσει ο πλανήτης. Είναι, όμως, η πρώτη φορά που η Εκκλησία ενεργοποιεί έναν μηχανισμό που μπορεί να κλονίσει τον επενδυτικό κόσμο, κάνοντας πράξη το ρητό «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το ταμείο της Εκκλησίας της Αγγλίας επενδύει σε ενεργειακές μετοχές περί τα 12,6 δισ. στερλίνες, που σημαίνει ότι ενδεχόμενη απόφαση για απόσυρση των εν λόγω τοποθετήσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση τις μετοχές. Το βασικό μέρος του fund διαθέτει 8,3 δισ. στερλίνες, ενώ 2,3 δισ. στερλίνες αντιστοιχούν στο συνταξιοδοτικό ταμείο της Εκκλησίας και 2 δισ. στερλίνες.
Η τελική απόφαση για τις επιχειρήσεις που θα «κοπούν» θα ληφθεί το 2023. Σύμφωνα με το ψήφισμα της Γενικής Συνόδου, η Εκκλησία της Αγγλίας θα εξετάσει τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων σε ορίζοντα πενταετίας ως προς τη συμμόρφωσή τους με τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Από τη στιγμή που στο «θείο» επενδυτικό χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνονται κολοσσοί όπως η BP και η Shell, γίνεται αντιληπτό ότι η «απειλή» του αρχιεπισκόπου Τζάστιν Γουέλμπι είναι εξαιρετικά κρίσιμη.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Γουέλμπι, ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής για τις επιχειρήσεις είναι ανυπολόγιστος και δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθούν οι επιπτώσεις στις αγορές. Διότι, αν η καταστροφή είναι ολοκληρωτική, τι να τις κάνεις τις επενδύσεις;
Εν είδει... αφορισμού
Στην απόφαση της Γενικής Συνόδου, που είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο της Αγγλικής Εκκλησίας, αναφέρεται ότι υποστηρίζεται η υφιστάμενη επενδυτική στρατηγική της Εκκλησίας, η οποία βασίζεται στο να δίνει κίνητρα στις επιχειρήσεις και όχι να αποσύρει επενδύσεις. Ομως, όσοι δεν συμμορφώνονται με τη Συνθήκη του Παρισιού θα πρέπει να... τιμωρούνται.
Αφού δεν μπορεί να απειλήσει με «αφορισμό», η Εκκλησία της Αγγλίας αποφάσισε να βάλει τα μεγάλα μέσα της σύγχρονης εποχής για να «συνετίσει» τους κολοσσούς του κλάδου της ενέργειας με τους κανόνες της Συνθήκης του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Στην ψηφοφορία, 347 μέλη της Γενικής Συνόδου ψήφισαν υπέρ, μόλις 4 κατά και 3 μέλη απείχαν.
Οι ενεργειακοί κολοσσοί έχουν βρεθεί πολλές φορές στο παρελθόν στη «μαύρη λίστα» της ανώτατης θρησκευτικής βρετανικής αρχής, η οποία στην ιστοσελίδα της αναφέρει ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί σημαντικό μέρος της ευθύνης της για την προστασία του δημιουργήματος του Θεού. To 2015, η Σύνοδος είχε αποφασίσει να αποσύρει κεφάλαια ύψους 12 εκατ. στερλινών από ενεργειακές εταιρείες, ωστόσο συνέχισε να έχει μεγάλα μερίδια σε κολοσσούς ορυκτών καυσίμων.
Και ως επαγγελματίες αναλυτές, οι επίτροποι της Εκκλησίας που ασχολούνται με το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο, έδιναν στο τέλος του 2017 σύσταση «underweight» για τις μετοχές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες αποτελούν το 4,48% του fund.
Ορισμένοι επίσκοποι, όπως ο Στίβεν Κροφτ της Οξφόρδης, απευθύνουν έκκληση για να αποσυρθούν νωρίτερα τα κεφάλαια από όσους μολύνουν το περιβάλλον. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Εκκλησία δεν αντιδρά αρκετά γρήγορα και αν συνεχίσει να επενδύει στις επιχειρήσεις αυτές και μετά το 2020 θα παράγει κέρδη από πρακτικές που κάνουν κακό στο περιβάλλον και επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή.
Το «ευλογημένο» χαρτοφυλάκιο
Οι επίτροποι της Εκκλησίας της Αγγλίας διαχειρίζονται ένα επενδυτικό ταμείο ύψους 8,3 δισ. λιρών, αποφέροντας απόδοση 7,1% το 2017. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις «ηθικές» και «υπεύθυνες» επενδύσεις, ο μακροπρόθεσμος στόχος του fund είναι να αποδίδει πάνω από 5% το χρόνο. Στην επενδυτική επιτροπή απασχολούνται 35 επαγγελματίες των αγορών οι οποίοι είναι γνωστοί για τις επενδυτικές τους επιλογές, που πολλές φορές είναι αντίθετες στις τάσεις των αγορών.
Είναι από τα πιο ενεργά fund στον κόσμο σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή. Το fund διαθέτει την κορυφαία αξιολόγηση «ΑΑΑ» για τη διαχείριση του κλιματικού κινδύνου από τον οργανισμό Asset Owners Disclosure Project.
Ο εν λόγω οργανισμός κατατάσσει στη 12η θέση παγκοσμίως τους επιτρόπους της Εκκλησίας σε ό,τι αφορά τη διαχείριση κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, επί συνόλου 500 που αξιολογεί.
Στην επενδυτική της «βίβλο», η Εκκλησία της Αγγλίας αναφέρει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων είναι ότι η παγκόσμια πολιτική δεν συνάδει με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου.
Η Εκκλησίας της Αγγλίας, μάλιστα, έχει «τρέξει» διάφορα σενάρια βάσει των οποίων θα μπορούσε να εξελιχθεί το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και τον αντίκτυπο που αυτά θα έχουν στις επενδύσεις μέχρι το 2100. Μακροπρόθεσμα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι επίτροποι μετά το 2050 είναι ότι η μέση παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας δεν περιορίζεται κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, προκαλώντας οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ζημιά που δεν θα μπορεί να αποφευχθεί μέσω των επενδυτικών επιλογών.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 11 Ιουλίου.
