Του Γιάννη Μαντζίκου
Η πόλη του Σικάγου έχει μετονομασθεί από τους δημοσιογράφους σκωπτικά σε «Σιράκ» (από τις λέξεις Σικάγο και Ιράκ). Εξάλλου, από τις πρώτες ημέρες της θητείας του ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε απειλήσει ότι θα στείλει την εθνοφρουρά, τον στρατό και ό,τι άλλο χρειαστεί για να περιορίσει «τη φρικτή σφαγή», όπως χαρακτήριζε μέσω Twitter την κατάσταση στην πόλη. Παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ δεν τα πάει και... τόσο καλά με τα νούμερα και τα γεγονότα, το πρόβλημα είναι πραγματικό, καθώς στην Πόλη των Ανέμων εκτυλίσσεται ούτε λίγο ούτε πολύ μια μικρή γενοκτονία.
Για την εγκληματικότητα στο Σικάγο έχει χυθεί άπειρο μελάνι καθώς πρόκειται για την πόλη του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα -εκεί εγκαταστάθηκε η προεδρική του βιβλιοθήκη- και το ζήτημα είναι ιδιαίτερα προβεβλημένο. Όμως, αναλογικά με τον πληθυσμό, το επίπεδο των βίαιων εγκλημάτων είναι χαμηλότερο από ό,τι σε πόλεις όπως το Σεντ Λούις ή η Βαλτιμόρη.
Συμμορίες, φτώχεια, διαχωρισμός
Ειδικοί αναφέρουν ως ένα από τα βασικά αίτια τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στις συμμορίες της πόλης, ο οποίος φουντώνει μέσα από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση της 17χρονης Γκακίρα Μπαρνς, ενός μέλους συμμορίας του Σικάγου, η οποία θεωρείται ότι σκότωσε ή πυροβόλησε γύρω στα 20 άτομα από αντίπαλες συμμορίες. Στη συνέχεια για να αποδείξει ότι είναι ατρόμητη έδειξε στο Twitter τη διεύθυνσή της, με συνέπεια να δολοφονηθεί λίγες ώρες αργότερα. Παράλληλα, όποιος και να είναι ο λόγος που γίνονται οι ανθρωποκτονίες, υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που τις συνέχει και αυτό σύμφωνα με τους ειδικούς είναι το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, τόσο στο Σικάγο όσο και στη χώρα, το οποίο έχει μεγαλώσει.
Χαρακτηριστικά, οι ανθρωποκτονίες συμβαίνουν αποκλειστικά σε φτωχές, εξαιρετικά διαχωρισμένες γειτονιές στη νότια και στη δυτική πλευρά της πόλης του Σικάγου. Από την άλλη, οι εύπορες γειτονιές των λευκών στα βόρεια παραμένουν σχετικά ασφαλείς και απομονωμένες από τις αγωνίες που καταβροχθίζουν τις δυτικές και νότιες περιοχές. Το Σικάγο είναι μία από τις πιο φυλετικά διαχωρισμένες πόλεις στις ΗΠΑ. Ακόμη και σήμερα πολλοί κάτοικοι της πόλης βλέπουν σαφείς διαφορές στα δημόσια σχολεία και στις οικονομικές επενδύσεις.
«Από πού προέρχονται οι συμμορίες; Οι ρίζες τους τείνουν να εντοπίζονται στις ίδιες γειτονιές όπου παρατηρούνται αυτές οι διαφορές» λέει ο Ρόμπερτ Σάμπσον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. «Δεν μπορείς να διαχωρίσεις το πρόβλημα των συμμοριών από το πρόβλημα της συσσωρευμένης φτώχειας» καταλήγει με νόημα.
Η λύση
Το σίγουρο πάντως, σύμφωνα με κοινωνιολόγους, είναι ότι η λύση δεν θα έρθει με τη δημιουργία καταλόγων βάσει αλγορίθμου που λαμβάνει υπόψη το ποινικό μητρώο, τις συλλήψεις, την εμπλοκή σε περιστατικά ένοπλης βίας, τη συμμετοχή σε συμμορίες και άλλες μεταβλητές, καθώς υποστηρίζουν ότι στοχοποιούνται έτσι κοινωνικές ομάδες.
ΗΠΑ: 89 όπλα αντιστοιχούν σε 100 κατοίκους
Η εξήγηση για την κατάσταση στο Σικάγο μπορεί να αναζητηθεί ενδεχομένως στην εν γένει κατάσταση με την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ. Ενδεικτικά, υπάρχουν περίπου 270 εκατομμύρια όπλα στην κατοχή ιδιωτών, από πιστόλια και καραμπίνες μέχρι πυροβόλα. Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο όρο 89 όπλα αντιστοιχούν σε κάθε 100 κατοίκους (στη δεύτερη θέση με 55 όπλα βρίσκεται η Υεμένη και στην τρίτη η Ελβετία με 46).
Σύμφωνα με την Επισκόπηση μικρών όπλων, την καλύτερη πηγή πληροφοριών σε διεθνές επίπεδο για την οπλοκατοχή, με έδρα τη Γενεύη, στις ΗΠΑ βρίσκεται το 42% των 650 εκατ. όπλων που υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, ενώ ο μέσος Αμερικανός κάτοχος όπλου διαθέτει παραπάνω από ένα. Παράλληλα, έχουν χυθεί τόνοι μελανιού για τον ρόλο της διαβόητης Εθνικής Ένωσης Όπλων (ΝRA) σε αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο. Η NRA, το λόμπι που προωθεί την αντίληψη περί του δικαιώματος στην οπλοκατοχή στην Αμερική, θεωρείται τόσο ισχυρή από κάποιους, που η στήριξή της και μόνο μπορεί να εκλέξει πρόεδρο.
Η αλήθεια βέβαια είναι κάπου στη μέση, όμως είναι χαρακτηριστικό ότι η NRA έχει ετήσιο μπάτζετ περίπου 250 εκατ. δολαρίων. Μεταξύ 2000 και 2010 έδωσε σε πολιτικές καμπάνιες 15 φορές περισσότερα χρήματα από ό,τι οι οργανώσεις για την ασφάλεια και τον έλεγχο των όπλων. Τέλος, κατά τους μήνες και τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, χρηματοδοτεί διαφημίσεις που προειδοποιούν τους ψηφοφόρους ότι ο τάδε ή ο δείνα υποψήφιος που είναι εναντίον της οπλοκατοχής θα έρθει να πάρει το όπλο τους αν εκλεγεί...
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 6 Ιουλίου.
