Του Γαβριήλ Χ. Σερέτη
Στην εποχή του ίντερνετ και των social media η κυρίαρχη τάση θέλει παιδιά κι εφήβους σκυμμένα πάνω από το tablet ή το… έξυπνο κινητό τους να «παίζουν» παιχνίδια, απορροφημένα και μοναχικά, έχοντας ελάχιστη έως μηδενική επαφή με το περιβάλλον. Με τους γονείς να αισθάνονται μάλλον ευχαριστημένοι από το γεγονός ότι τα έχουν «παρκάρει» ασφαλή, έχοντας ως μόνη έγνοια τους κινδύνους που μπορούν να ξεπηδήσουν από τα ηλεκτρονικά εργαλεία που εισέβαλαν ανεπιστρεπτί στην καθημερινότητά μας.
Το στερεότυπο αυτό, την καθόλου αισιόδοξη αυτή εικόνα, κατάφερε να σπάσει με ένα μικρό ιστιοπλοϊκό τύπου Optimist, ο Τομ Γκορόν, ένας δωδεκάχρονος Γάλλος από τη Βρετάνη, ο οποίος, πριν από λίγες μέρες, πραγματοποίησε τον διάπλου της Μάγχης μόνος, χωρίς καμία βοήθεια. Αν και θεωρητικά αυτό απαγορεύεται, μιας και ο νεαρός είναι ανήλικος, ο Γκορόν, όπως είναι αυτονόητο, είχε την αμέριστη συμπαράσταση των γονιών του, κυρίως του πατέρα του, που είναι και ο ίδιος ιστιοπλόος.
Ο 12χρονος έσπασε ταυτόχρονα και το σχετικό ρεκόρ, αφού έγινε ο νεαρότερος και ο ταχύτερος που διέσχισε την απόσταση των 60 ναυτικών μιλίων (111 χιλιομέτρων περίπου) ανάμεσα στη Νήσο Γουάιτ -το μεγαλύτερο νησί της Αγγλίας που βρίσκεται στη Μάγχη απέναντι από το Σαουθάμπτον, και από το 1974 είναι ανεξάρτητο- ως το Χερβούργο, στην άκρη της χερσονήσου Κοταντέν, στο βορειοδυτικό τμήμα της Γαλλίας, το πρώτο λιμάνι που κατέκτησαν οι άνθρωποι από τον Βορρά (Νόρμαν), οι Βίκινγκς, και στον Β'' Παγκόσμιο Πόλεμο έπαιξε καθοριστικό ρόλο κατά την απόβαση στη Νορμανδία. Με την επίδοση αυτή, 14 ώρες και 20 λεπτά -έφυγε στις 5 το πρωί και έφτασε στην «Ιθάκη» του στις 21.20- με μέση ταχύτητα 4,19 κόμβων (ήτοι 7,6 χιλιόμετρα την ώρα), ο Τομ ξεπέρασε κατά μισή ώρα και 6 λεπτά την κατά τρία χρόνια μεγαλύτερή του Βιολέτ Ντοράνζ, η οποία, το 2016, διέσχισε την ίδια απόσταση σε 14 ώρες και 56 λεπτά.
Ο Βρετανός που πέρασε πρόωρα στην Ιστορία, κατά την άφιξή του άναψε τα καπνογόνα και πάτησε παρατεταμένα την κόρνα, όπως κάνει κάθε επαγγελματίας ιστιοπλόος όταν φτάνει στον προορισμό του. Άκουσε την περήφανη μητέρα του, περιστοιχισμένη από τις φίλες της, να του φωνάζει «μπράβο, αντράκι μου». Απάντησε αρνητικά στην ερώτηση των δημοσιογράφων για το αν φοβήθηκε με ένα απλό, αλλά σίγουρο οριζόντιο κούνημα του κεφαλιού, κι ένα ανθυπομειδίαμα. Ωστόσο, δεν μπόρεσε να κρύψει, το ίδιο αποτελεσματικά, την κούραση, την εξάντλησή του.
«Μετά τις πρώτες πέντε ώρες, έδειχνε πραγματικά πολύ αδιάθετος», εξομολογείται ο Νικολά Γκορόν, ο πατέρας του, ο οποίος εργάζεται ως δάσκαλος ιστιοπλοΐας στην πόλη Ρεν, ο οποίος τον ακολουθούσε με το δικό του σκάφος και με ειδικό ασύρματο, σε μικρή απόσταση, καθ'' όλη τη διάρκεια του εγχειρήματος. «Είχε κάνει δέκα φορές εμετό. Ηθελε να σταματήσει. Του είπα πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Τον άφησα να το σκεφτεί και να αποφασίσει μόνος του».
Το «Μανίκι» και το... σκάφος
Ο μικρός ήταν αντιμέτωπος με τη Μάγχη (το «μανίκι»), τον Βρετανικό Ωκεανό των Ρωμαίων, το Αγγλικό Κανάλι ή απλώς το Κανάλι που, αιώνες πριν το Brexit, χωρίζει το… Νησί από την υπόλοιπη Ευρώπη. Στο Στενό που δημιουργήθηκε μετά την εποχή των Παγετώνων, όταν τα νερά της Βόρειας Θάλασσας έψαχναν διέξοδο προς τον Νότο. Ηταν αντιμέτωπος με τα κύματα που συνεχίζουν το ίδιο διαβρωτικό έργο μέχρι και σήμερα, προκαλώντας περαιτέρω άμβλυνση του στενού. Με τις δυσκολίες να κυβερνήσεις ένα μικρό σκάφος 8 ποδών, σαν και το δικό του, που στον δυνατό άνεμο ο χειριστής πρέπει να είναι έμπειρος για να μην μπατάρει. Ή, όταν δεν φυσάει, να λασκάρεις για να κρατήσεις το πανί γεμάτο αέρα, ώστε να τρέχεις πιο γρήγορα. Το πανί, το μυστικό για να πηγαίνεις σωστά τις πλεύσεις.
Ύστερα από ένα τέταρτο, αποφασισμένος, κοίταξε και πάλι μπροστά. Έπιασε το τιμόνι του «Navaleo», του σκαριού του, με το κόντρα-δοιάκι, εστίασε στο ιστίο και στο τραπέζιο πανί. Τα μοναδικά όργανα αυτού του σκάφους-κασονιού που μοιάζουν περισσότερο με σκουπόξυλο και κομμένο σεντόνι. Ίσως γιατί είναι σχεδιασμένα ειδικά για παιδιά που ξεκινούν το τρισδιάστατο αυτό «σκάκι» θαλάσσης που λέγεται ιστιοπλοΐα, αλλά σε κλειστές θάλασσες και λίμνες.
«Κοίταξα το πανί. Σκέφτηκα όλους αυτούς που τα παρατάνε. Ότι δεν υπάρχουν πολλά παιδιά στην ηλικία μου που θα επιχειρούσαν κάτι ανάλογο. Ότι με περιμένουν στην άλλη όχθη, με πρώτη τη μητέρα μου», αναπολεί ο Τομ, αποκαλύπτοντας το κίνητρο που ξεπέρασε τις ναυτίες, τις ανατροπές των αρχικών σχεδίων, τους κινδύνους, που προκαλεί η κακοθαλασσιά.
Νεαροί... θαλασσοπόροι
Ίσως στο βάθος του μυαλού του περνούσε και η εικόνα του προτύπου του, του Φρ. Γκαμπάρ, ο οποίος στα 29 του έγινε ο πρώτος που κέρδισε τον γύρο του κόσμου με ιστιοπλοϊκό, έναν από τους δυσκολότερους, μοναχικούς αγώνες στην υφήλιο. Του Μάικλ Πέραμ, ο οποίος, το 2007, στα 14 του, έγινε ο νεαρότερος που διέσχισε τον Ατλαντικό μονάχος του πάνω στο ιστιοπλοϊκό του, τον «Ξεδιάντροπο Πίθηκο». Ή του Σεμπ Γλόβερ, που στα 17 του έγινε ο νεαρότερος που έκανε τον γύρο του κόσμου, διασχίζοντας 30 χιλιάδες μίλια. Χάνοντας, ωστόσο, το ρεκόρ αργότερα, από τη 16χρονη Δανέζα Λάουρα Ντέκερ, η οποία κατέκτησε την υδάτινη αυτή κορυφή έχοντας προηγουμένως κερδίσει μια πολύμηνη δίκη για το αν θα έπρεπε να της επιτραπεί να ανοίξει πανιά σ'' αυτή την ηλικία.
Ο γενναίος και αποφασιστικός μαθητής Γυμνασίου, όπως είναι αυτονόητο, αφού ξεκουράστηκε με τη βοήθεια ενός πολύωρου ύπνου, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, αφήνοντας πίσω του το λιμάνι τρεκλίζοντας, χαρούμενος και υπερήφανος για τον άθλο του -σκανταλιά, θα πουν κάποιοι-, θα συνεχίσει το αγαπημένο του σπορ αντιμετωπίζοντας μικρότερες προκλήσεις, όπως η συμμετοχή στους τοπικούς αγώνες ιστιοπλοΐας. Το σίγουρο είναι ότι πλέον θα προτιμά τους ανοιχτούς χώρους, τους ανοιχτούς ορίζοντες. Την εξωστρέφεια και την άμιλλα. Την ανατροπή και την υπέρβαση, το λελογισμένο ρίσκο. Μακριά από πατρικές υστερίες του τύπου «έχασε λίγο χρόνο γιατί κουράστηκε, εκτιμώ ότι θα μπορούσε να το πετύχει σε μια ώρα λιγότερο».
Μαζί με τα αγαπημένα του χάμπουργκερ, όπως έκανε φτάνοντας στο τέλος ενός δύσκολου διάπλου, ο «Μικρός Ηρως», όπως όλα δείχνουν, θα απολαμβάνει τις τρικυμίες και τις κακοτοπιές που γεμίζουν τη ζωή του κάθε ανθρώπου. Τουλάχιστον των πεισματάρηδων μαχητών που κυνηγούν τα όνειρά τους. Όπως ο 12χρονος Οδυσσέας.
Ο «μαύρος Έλληνας» και ο θρυλικός ζηργάνος
Ο μικρότερος που διέσχισε τη Μάγχη κολυμπώντας είναι ο εντεκάχρονος Τομ Γκρέγκορι, το 1988. Ενώ ο πρώτος Έλληνας κολυμβητής ήταν το 1930 ο ναυτικός Μανώλης Βελισσάριος ο επονομαζόμενος και «μαύρος Έλληνας», σε 12 ώρες και 9 λεπτά. Ο Ιάσων Ζηργάνος, μυθική προσωπικότητα στη μαραθώνια κολύμβηση, και όχι μόνο, διέσχισε το Στενό το 1949 και το επανέλαβε άλλες τέσσερις φορές. Για να καταλήξει στην προσπάθειά του να διασχίσει το παγωμένο στενό Σκοτία - Ιρλανδία 3 μίλια πριν τερματίσει, με την τελευταία του επιθυμία να είναι ένα ζεστό τσάι «εν πλω». Τέλος, η πρώτη Ελληνίδα που διέπλευσε τη Μάγχη κολυμπώντας, και μάλιστα δύο φορές, ήταν η Σοφία Ψηλόλιγνου, το 2003.
