Της Μαριάννας Σκυλακάκη
Η Άνγκελα Μέρκελ έλυσε μια εξίσωση δύσκολη - αφού κατάφερε να ικανοποιήσει τον Βαυαρό υπουργό Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ του CSU, καταλήγοντας σε μια νέα πολιτική για τη διαχείριση των δευτερογενών μεταναστών, πήρε τη συγκατάθεση και της επικεφαλής του SPD Αντρέα Νάλες όσον αφορά τη συμφωνία.
Κι αν μας φαίνεται παράδοξο η κυβέρνηση της μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης να κινδύνευσε από κατάρρευση σε ένα σημείο σχετικής νηνεμίας στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης, είναι επειδή, πιθανώς, δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει πώς λειτουργεί στα εκλογικά σώματα η πολιτική του φόβου. Μας το υπενθύμισε την εβδομάδα που πέρασε ένας άλλος Ευρωπαίος, ο επικεφαλής των Φιλελεύθερων στην Ευρωβουλή και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φερχόφστατ.
Με αφορμή την ομιλία του συντηρητικού Αυστριακού καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς στο Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη Τρίτη, με την ευκαιρία της ανάληψης της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης από την Αυστρία, ο Φερχόφστατ υποστήριξε ότι αυτό που βιώνει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη δεν είναι μια μεταναστευτική κρίση, αλλά «μια πολιτική κρίση στην πλάτη των μεταναστών». Απευθυνόμενος στον Κουρτς, ο επικεφαλής των Φιλελεύθερων κάλεσε αυτούς που πάνε να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για πολιτικό όφελος να κοιτάξουν τα πραγματικά νούμερα «πριν μεταδώσουν τον φόβο στον πληθυσμό και στην κοινή γνώμη». Τα νούμερα λένε φυσικά μια εντελώς διαφορετική ιστορία. «Υπήρξαν παραπάνω από ένα εκατομμύριο διάπλοι στη Μεσόγειο το 2015. Αυτό το νούμερο έπεσε στις 360 χιλιάδες -ακόμη πολλοί- το 2016. Το 2017, 170 χιλιάδες και τώρα, κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, 45 διάπλοι στη Μεσόγειο, οι οποίοι είναι το 0,07% των συνολικών μεταναστευτικών ροών παγκοσμίως, που φτάνουν συνολικά τα 68 εκατομμύρια! Λοιπόν, τι συζητάμε;».
Υποκύπτουν στην ατζέντα της Ακροδεξιάς
Με τους ακροδεξιούς πολιτικούς να πληθαίνουν στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις ευρωπαϊκών χωρών, οι θέσεις ηγετών όπως ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή, χρησιμοποιώντας το μεταναστευτικό ως εργαλείο για να προκαλέσουν φόβο και εχθρότητα στα εκλογικά σώματα των χωρών τους, με προφανή πολιτική ιδιοτέλεια. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η πολιτική αυτή βρίσκει περισσότερο έδαφος σε χώρες και περιοχές όπου δεν υπάρχει αξιόλογος αριθμός μεταναστών, όπως η Ουγγαρία ή η αγγλική επαρχία και όχι εκεί που ο αριθμός των ξένων είναι πραγματικά μεγάλος, όπως π.χ. το πολυεθνικό Λονδίνο.
Μπορεί λοιπόν η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία πήρε την ιστορική απόφαση το 2015 να ανοίξει τις πόρτες της Γερμανίας στους πρόσφυγες, να διαφώνησε ανοιχτά με τον Ούγγρο ομόλογό της στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου στο Βερολίνο την περασμένη Πέμπτη, χαρακτηρίζοντας τη στάση της Ουγγαρίας στο μεταναστευτικό "«προβληματική» και επικαλούμενη την ανθρωπιά που είναι το βασικό μήνυμα της Ευρώπης, όμως είναι ακριβώς αυτό το μήνυμα το οποίο υπονόμευσε ενδίδοντας στις απαιτήσεις του Ζεεχόφερ, προκειμένου να διασώσει την κυβέρνησή της.
Με την απόφαση της συνόδου κορυφής της 28ης-29ης Ιουνίου, η Μέρκελ μετέτρεψε ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα σε ατομικό πρόβλημα κάθε εμπλεκόμενης χώρας. Με τις ξεχωριστές «προαιρετικές» συμφωνίες με την εκάστοτε χώρα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, η κοινή ευρωπαϊκή γραμμή πήγε περίπατο και αντικαταστάθηκε από διμερείς διαπραγματεύσεις και παζάρι. Παζάρι στο οποίο έσπευσε πρώτος να συμμετάσχει ο Αλέξης Τσίπρας, ανταλλάσσοντας μετανάστες με μερικούς μήνες αναβολή της αύξησης του ΦΠΑ σε πέντε νησιά...
Κράτη - μέλη β'' κατηγορίας και χώρες «αποθήκες Ανθρώπων»
Η κριτική που ασκούν στην πρακτική αυτή οι φιλελεύθερες δυνάμεις στην Ευρώπη είναι ότι υποκύπτοντας στην πολιτική του φόβου και προωθώντας τη «λύση» της δημιουργίας χωρών β'' κατηγορίας, στις οποίες θα «αποθηκεύονται» οι πρόσφυγες, υπονομεύεται πολλαπλά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Υπονομεύεται η ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή των προσώπων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και η ίδια η υπόστασή της, που στηρίζεται στην ένωση ισότιμων μεταξύ τους χωρών - μελών, που αναλαμβάνουν κοινές ευθύνες και απολαμβάνουν όμοια δικαιώματα. Υπονομεύεται δηλαδή η ισότητα μεταξύ των χωρών - μελών, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ίδιας της ύπαρξης της ενωμένης Ευρώπης.
Το πραγματικό πρόβλημα στην Ευρώπη είναι ότι το μόνο πράγμα στο οποίο συμφωνεί το Συμβούλιο της Ευρώπης και οι ηγέτες που το απαρτίζουν συνοψίζεται στη φράση «όχι στη δική μου αυλή», επισήμανε στην ομιλία του ο Φερχόφσταντ. «Αυτή είναι η μόνη συναίνεση για την οποία είστε ικανοί προς το παρόν και αυτό είναι το σκάνδαλο της Ευρώπης», συμπλήρωσε.
*Tο άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 13 Ιουλίου