Πρόκειται για ένα τυπικό σύγχρονο ζευγάρι νέων ανθρώπων, με το οποίο τυχαίνει να έχω επαφή και το χρησιμοποιώ ως δείγμα για να αντιληφθώ πως ζει και πως σκέφτεται αυτή η γενιά. Μεταξύ 30 και 35 χρονών αμφότεροι, πτυχιούχοι και εργαζόμενοι, με μισθούς και οικονομική υποδομή λίγο πάνω από τον μέσο όρο, δεν παύουν να με εκπλήσσουν κάθε φορά που συζητώ μαζί τους. Είναι ένας άλλος κόσμος από τον δικό μας, αλλά φοβάμαι και άλλος κόσμος για το πολιτικό μας σύστημα συνολικά. Μερικά παραδείγματα…
Έχουν πρόσφατα μετακομίσει στο διαμέρισμα που ζουν, έχουν μπροστά στον καναπέ τους μια τεράστια τηλεόραση πλάσμα μεγάλη σαν home cinema, αλλά από κάποιο λάθος του ηλεκτρολόγου η πρίζα της δεν έχει συνδεθεί με την κεραία της ταράτσας. Έξι μήνες τώρα λένε ότι θα φέρουν τεχνίτη να επιδιορθώσει τη βλάβη, αλλά διαρκώς το αναβάλουν. Αυτό σημαίνει ότι δεν βλέπουν κανένα ελληνικό συμβατικό κανάλι, πλην αυτό δεν τους ενοχλεί διόλου. Τους αρκούν οι ιντερνετικές πλατφόρμες για ταινίες. Πλήρης απόσταση και αποστασιοποίηση από την τρέχουσα επικαιρότητα.
Παραμονή των εσωκομματικών εκλογών του Πασόκ, τους είχα ρωτήσει (περισσότερο στην πλάκα) αν σκοπεύουν να πάνε να ψηφίσουν. Με είχαν κοιτάξει με πραγματικό ενδιαφέρον και με ρώτησαν, «γίνονται αύριο εκλογές;» Τους είπα ότι ψηφίζουν για αρχηγό του Πασόκ, για να λάβω την ακόλουθη απάντηση: «Α ναι, κάτι ακούσαμε. Αλήθεια, ποιοι είναι υποψήφιοι;». Δεν συνέχισα την κουβέντα.
Οι μισθοί τους (περί τα 1.700 καθαρά για αυτόν και τα 1.300 γι' αυτήν) είναι λίγο πάνω από τους μισθούς της υπόλοιπης παρέας τους, αλλά πολύ χαμηλότεροι από τις απολαβές όσων παλιών συμμαθητών και συμφοιτητών τους τόλμησαν να φύγουν στο εξωτερικό για να δουλέψουν. Μέσω των social έχουν συνεχείς επαφές με τους ξενιτεμένους και θεωρούν αυτή τη διαφορά αποδοχών με τους «έξω» πολύ σοβαρότερη από τη δική τους βελτιωμένη θέση έναντι των εδώ φίλων τους. Κοντολογίς, νιώθουν ευρωπαίοι που ζουν σε μια πολύ φτωχή επαρχία της ηπείρου τους κι αυτό το βιώνουν πολύ αρνητικά για τη ζωή τους.
Αν και ζουν μαζί αρκετά χρόνια, δεν δείχνουν την παραμικρή διάθεση να κάνουν παιδί. Δεν το απορρίπτουν ως επιλογή, αλλά δεν το βάζουν ούτε καν στους μακρινούς σχεδιασμούς τους. Δεν νιώθουν την παραμικρή μειονεξία γι' αυτό, εξάλλου απ’ όλη τη μεγάλη παρέα τους έχει γεννηθεί μόνο ένα παιδί κι αυτό κατά τύχη. Αν πιεστούν να συζητήσουν επί του θέματος, θεωρούν ότι αν κάνουν ένα παιδί (για παραπάνω ούτε κατά διάνοια), αφενός θα φέρουν μια ύπαρξη σ’ έναν πολύ επικίνδυνο κόσμο, ενώ παράλληλα θα απομειώσουν δραματικά τη δική τους ποιότητα ζωής. Μαύρα μαντάτα για το δημογραφικό.
Θεωρούν την πολιτική κάτι πολύ απομακρυσμένο και αδιάφορο, τους δε πολιτικούς κάτι διεφθαρμένους τύπους που δεν έχουν να τους πουν το παραμικρό. Τους είπα κάποια στιγμή ότι οι εξηντάρηδες είναι πράγματι μακρινές φιγούρες γι' αυτούς, αλλά υπάρχουν και πολλοί τριαντάρηδες που ασχολούνται με την πολιτική, άρα μιλούν τη δική τους γλώσσα. Η απάντηση τους δεν μου άφησε κανένα περιθώριο. «Ε και; Εμείς διαλέξαμε τις δουλειές που κάνουμε, εκείνοι διάλεξαν την πολιτική ως δουλειά τους. Τι σχέση έχουν με μας;» Αποκλείεται να τους δουν ως εκπρόσωπους τους. Δεν το θέλουν καν.
Και μην νομίσετε ότι σας μιλώ για τίποτα ούφο που ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας μας. Τον τυπικό σημερινό τριαντάρη και τριαντάρα σας περιγράφω, παιδιά μορφωμένα που δουλεύουν σε μεγάλες σύγχρονες εταιρείες, με ωράρια άνω των δέκα ωρών καθημερινά και με κανονική κοινωνική ζωή. Τι είδους πολιτική εκπροσώπηση θα επιλέξει αυτή η γενιά όταν θα πάρει ολοκληρωτικά τα ηνία της χώρας στα χέρια της, δεν μπορώ ούτε να το φανταστώ.
Και δυο-τρία ακόμα στοιχεία. Πρώτον, η τεχνολογία είναι ο θεός τους. Όλα τα άλλα, του ίδιου του θεού περιλαμβανομένου, είναι κατώτερα και υποδεέστερα. Δεύτερο, πιστεύουν ακράδαντα ότι η καριέρα τους θα αντέξει το πολύ ως τα σαράντα πέντε τους, διότι μετά θα ξεπεραστούν απ’ τους νεώτερους και θα ξεβραστούν από την πιάτσα τους. Τρίτο, συνεχίζουν να λένε αυτό που λέγαμε κι εμείς κάποτε. «Σιγά μην πάρουμε σύνταξη, οπότε δεν έχει κανέναν νόημα να μεριμνούμε σήμερα γι' αυτό».
