Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Είναι αλήθεια ότι η πολιτική σκηνή της Ιταλίας δεν μας αφήνει να βαρεθούμε. Μπορεί η για πολλούς «γραφική» φιγούρα του Beppe Grillo να έχει... αντικατασταθεί από τον περισσότερο κομφορμιστή Luigi Di Maio, ωστόσο και μόνο η επιστροφή του Silvio Berlusconi στα πράγματα, δίνει μία εντελώς διαφορετική νότα στις διεργασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Όλα αυτά βέβαια, θυμίζουν τα σόου της ιταλικής τηλεόρασης, την ώρα που η 3η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη και η 8η στον κόσμο παραπαίει και η ιταλική κοινωνία έχει φτάσει στα όριά της μετά από 10 χρόνια σχεδόν μηδενικής ανάπτυξης.
Οι Ιταλοί θέλουν μία κυβέρνηση που θα τους βγάλει από το τέλμα, όμως οι συσχετισμοί είναι τέτοιοι που δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία για έναν συνασπισμό που θα μακροημερεύσει και πλέον το ενδεχόμενο νέων εκλογών είτε φέτος τον Οκτώβριο είτε την άνοιξη του 2019 μοιάζει ιδιαίτερα πιθανό.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών έφεραν πιο κοντά τα δύο άκρα αλλά με τις απαραίτητες εντάσεις. Χρειάστηκαν μόλις δύο ημέρες για να εκλέξει το νέο ιταλικό κοινοβούλιο τους προέδρους της Βουλής και της Γερουσίας, ωστόσο η κεντροδεξιά έφτασε κοντά στη διάσπαση. Ο Salvini και ο Di Maio, οι ηγέτες των δύο κομμάτων που συγκέντρωσαν τα μεγαλύτερα ποσοστά στις εκλογές της 4ης Μαρτίου συμφώνησαν στις δύο θέσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος της Γερουσίας είναι το δεύτερο υψηλότερο αξίωμα στην Ιταλία μετά τον πρόεδρο της χώρας.
Τελικά, τι συμβαίνει; Οδεύουμε προς ένα εφιαλτικό σενάριο; Και πόσο εφιαλτικό είναι το σενάριο ενός κυβερνητικού συνασπισμού μεταξύ του Κινήματος των 5 Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά;
Πολλοί πιστεύουν ότι τα δύο κόμματα στο τέλος θα… τα σπάσουν λόγω του μεγάλου χάσματος που τα χωρίζει. Η Λέγκα κυριαρχεί κατά κύριο λόγο στις πιο πλούσιες περιοχές του Βορρά και το Κίνημα των 5 Αστέρω στις φτωχότερες του Νότου. Παρ' όλα αυτά, σήμερα το ενδεχόμενο συνεργασίας είναι αναμφίβολα πιο πιθανό από πριν λίγες εβδομάδες.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι τεράστιες διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων συνεπάγονται ότι ακόμη και αν συμφωνήσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, δεν θα συμφωνήσουν να εφαρμόσουν τις ακραίες πολιτικές κανενός εκ των δύο. Ωστόσο, η Capital Economics θεωρεί ότι θα υπάρξουν μέτρα-παροχές καθώς και αντιστροφή των μεταρρυθμίσεων στις συντάξεις, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα και να ενισχυθούν οι αποδόσεις των ομολόγων. Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι τα δύο κόμματα δεν θα επιστρέψουν στη ρητορική για έξοδο από την Ευρωζώνη.
Από την ημέρα των εκλογών και μετά το Κίνημα των 5 Αστέρων δείχνει πιο φιλικό προς την Ε.Ε., ενώ η Λέγκα παραμένει πιο σκληρή. Βέβαια, τελευταία κανένα από τα δύο κόμματα δεν υποστηρίζει ευθέως την έξοδο από το ευρώ, κάτι που στο παρελθόν και τα δύο είχαν κάνει σημαία. Αναλυτές προειδοποιούν ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να επιστρέψουν σε αυτές τις απόψεις, στην περίπτωση που η ιταλική οικονομία συνεχίσει να υποαποδίδει ή αν δουν τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις να υποχωρούν.
Όλα τα ενδεχόμενα, λοιπόν, είναι ανοιχτά, παρά την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της Λέγκας και του Κινήματος των Πέντε Αστέρων για τους προέδρους της Βουλής και της Γερουσίας. Πιθανότατα, ο πρόεδρος της Ιταλίας θα δώσει διερευνητική εντολή στην κεντροδεξιά. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε θα προτείνει κάποια κυβέρνηση συνεργασίας, ακόμη και οικουμενική. Η λύση αυτή παραμένει πιθανή αν και μοιάζει περισσότερο με ευσεβής πόθος.
Ας δούμε ποια είναι τα πιθανά σενάρια για το πολιτικό σκηνικό στην Ιταλία και τις πιθανότητες που συγκεντρώνει το καθένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ιταλού καθηγητή του LSE και ιδρυτή της LC Macro Advisors, Lorenzo Codogno.
4% - Κεντροδεξιά κυβέρνηση: Χρειάζεται ακόμη 50 έδρες για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία. Είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο αλλά όχι απίθανο.
5% - Κυβέρνηση συνεργασίας: Κίνημα 5 Αστέρων+Δημοκρατικό Κόμμα. Θα είναι μία συμφωνία πολιτικά τοξική για το Δημοκρατικό Κόμμα.
15% - Κυβέρνηση συνεργασίας: Κίνημα 5 Αστέρων+Κεντροδεξιά. Είναι μία προοπτική που πολύ δύσκολα θα την «καταπιεί» ο Berlusconi, καθώς πρόκειται για δύο πολύ διαφορετικά προγράμματα.
5% - Ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις με αποτέλεσμα να διενεργηθούν νέες εκλογές σε έξι μήνες
35% - Κυβέρνηση συνεργασίας: Κίνημα 5 Αστέρων+Λέγκα. Με περιορισμένες εξουσίες και με προοπτική να διεξαχθούν νέες εκλογές τον ερχόμενο Οκτώβριο ή τον Μάιο του 2019.
35% - Σχηματισμός ενός πολύ μεγάλου συνασπισμού, π.χ. μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας με περιορισμένη εντολή.
