Του Γιώργου Παυλόπουλου
Νίπτουμε τας χείρας μας! Αυτές θα μπορούσαν να είναι οι τελευταίες λέξεις (μαζί φυσικά με τις ύβρεις, που συνήθως δεν γίνονται γνωστές...) που ακούστηκαν από τα χείλη των στενών συνεργατών του Ντόναλντ Τραμπ οι οποίοι έχουν παραιτηθεί από τις θέσεις τους το τελευταίο διάστημα -με τον πιο πρόσφατο στη σχετική λίστα να είναι από τα ξημερώματα της Παρασκευής ο υπουργός Άμυνας, Τζέιμς Μάτις, που θα αποχωρήσει από τη θέση του το αργότερο στις 28 Φεβρουαρίου 2019.
Η αιτία -ή μήπως η αφορμή;- είναι γνωστή: Η απόφαση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών να αποσύρει άμεσα τα στρατεύματα της χώρας του από το έδαφος της Συρίας και οι διαρροές ότι κάτι αντίστοιχο αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα και για το Αφγανιστάν. Ήταν μια εξέλιξη η οποία, αν και ανταποκρίνεται στις προεκλογικές εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις του Τραμπ, μοιάζει να έπιασε στον ύπνο το επιτελείο του, το Πεντάγωνο και τις μυστικές υπηρεσίες, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στην Ουάσινγκτον και σε όλα τα επίπεδα.
Πλέον, τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά όσον αφορά στο τι μέλλει γενέσθαι, ειδικά καθώς ο Τραμπ μοιάζει να βρίσκεται σε σύγκρουση με τους πάντες: Με την Fed για τα επιτόκια, με το Κογκρέσο για το Τείχος στα σύνορα με το Μεξικό, τον προϋπολογισμό, τη μεταναστευτική πολιτική, με τους εταίρους των ΗΠΑ για την επιβολή δασμών. Ποια θα είναι, λοιπόν, η επόμενη απόφαση του προέδρου; Και ποιος θα αναλάβει την ευθύνη να την υλοποιήσει (ή να μην υπακούσει...), όταν πολλοί προειδοποιούν με καταστροφικές συνέπειες για τις ΗΠΑ και τα εθνικά τους συμφέροντα; Ποιοι θα έχουν τον ρόλο του πυροσβέστη των αντιδράσεων στις τάξεις των συμμάχων των ΗΠΑ;
Ο Μάτις δεν ήταν, άλλωστε, κάποιος τυχαίος άνθρωπος, που επελέγη από τον... σωρό. Ως διοικητής των πεζοναυτών κατά την εισβολή στο Ιράκ, το 2003, είχε λάβει το προσωνύμιο «Τρελό Σκυλί», καθώς θεωρούνταν αδίστακτος στην επίτευξη των στόχων του. Ήταν αυτός που -σύμφωνα με τα όσα γράφει ο Μπομπ Γούντγουορντ στο βιβλίο του «Φόβος»- είχε πάρει το βάρος να αρνηθεί την εκτέλεση της εντολής του Τραμπ για δολοφονία του προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ, λέγοντας κατηγορηματικά τους συνεργάτες του «Δεν πρόκειται να κάνουμε τίποτα τέτοιο».
Ενδεικτικό δε του αντίκτυπου που είχε η ανακοίνωση της παραίτησής του είναι το μήνυμα συντάκτη του περιοδικού Atlantic, που ανέβασε στην ιστοσελίδα του ο βρετανικός The Guardian: «Ένας πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Πενταγώνου μου είχε πει πρόσφατα ότι μπορούσε ακόμη να κοιμάται ήσυχος τις νύχτες παρά τις τρέλες του Τραμπ -για όσο διάστημα ο Μάτις κινούσε τα νήματα στο υπουργείο Άμυνας. Ανησυχούσε δε ότι χωρίς τον Μάτις, η προστασία απέναντι σε κακές αποφάσεις ενδεχομένως θα προερχόταν από αξιωματικούς οι οποίοι θα ήταν απρόθυμοι να τις εκτελέσουν».
Πρακτικά, όπως σημειώνουν αρκετοί αναλυτές, με τον Μάτις εκλείπει πλήρως από το περιβάλλον του προέδρου το «μαξιλάρι» το οποίο απορροφούσε τους κραδασμούς που προκαλούσαν οι αποφάσεις του, καθώς πριν από αυτόν είχαν... κμουνήσει μαντήλι ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας, Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακ Μάστερ, ο υπουργός Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, καθώς και ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Τζον Κέλι (θα παραδώσει επισήμως την 1η Ιανουαρίου, άγνωστο ακόμη σε ποιον). Στην ίδια κατηγορία θα μπορούσε να περιληφθεί και η μέχρι πρόσφατα πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χάλεϊ.
«Η παραίτηση του Μάτις είναι το πιο ισχυρό και ξεκάθαρο μέχρι σήμερα μήνυμα ότι η κυβέρνηση Τραμπ βρίσκεται υπό διάλυση (...) Παράλληλα, εξέλειπε η τελευταία εγγύηση για μια σταθερή και αξιόπιστη αμερικανική εξωτερική πολιτική», σημείωνε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
Αν, όμως, αληθεύει ότι ο Τραμπ είναι πλέον μη αξιόπιστος και όχι απλώς δεν έχει τη δυνατότητα να προασπίσει τα αμερικανικά συμφέροντα ανά τον πλανήτη, αλλά έχει φτάσει στο σημείο να υπονομεύει τη θέση και τον ρόλο των ΗΠΑ ως υπερδύναμης, τότε η απορία είναι εύλογη: Για πόσο καιρό ακόμη θα τον ανέχεται το κατεστημένο και η «βαθιά Αμερική»; Θα διακινδυνεύσει την παραμονή του στο Οβάλ Γραφείο για άλλα δύο χρόνια;
Η πρόοδος που έχει κάνει η επιτροπή Μάλερ, η οποία ερευνά την υπόθεση του «ρωσικού δακτύλου», μοιάζει να έχει φτάσει ήδη στο σημείο που μπορεί να στοιχειοθετήσει την προσπάθεια αποπομπής του προέδρου Τραμπ -κι αυτό, παρά το γεγονός ότι διατηρεί ένα ισχυρό λαϊκό έρεισμα, με τις θετικές γνώμες (σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις) να ξεπερνούν το 40%. Το σίγουρο είναι ότι εάν δεν υπάρξει κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση και μάλιστα σχετικά άμεσα, τότε θα έχουμε το δικαίωμα να συμπεράνουμε πως κάποιοι επιθυμούν από αυτόν να βγάλει όλη τη βρόμικη δουλειά και μετά να έρθουν να στήσουν τη νέα τάξη πάνω στα συντρίμμια που θα έχει αφήσει πίσω του.
AP Photo/Manuel Balce Ceneta
