Ουκρανία: Μπορούν οι κυρώσεις να τερματίσουν τον πόλεμο;
AP
AP

Ουκρανία: Μπορούν οι κυρώσεις να τερματίσουν τον πόλεμο;

print_article
Η πρόταση της Κίνας, οι κινήσεις της Δύσης, η στάση Κιέβου και Μόσχας

Ένας χρόνος από την εισβολή στην Ουκρανία συμπληρώνεται σήμερα, με τις μάχες στα ουκρανικά εδάφη να μαίνονται χωρίς διακοπή.

Καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, η Δύση σύσσωμη επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα, ούτως ώστε ο οικονομικός της αποκλεισμός να την εξαναγκάσει σε διακοπή της εισβολής.

26 Φεβρουαρίου 2022: Δύο μέρες μετά την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρισης στην Ουκρανία, το φλέγον ερώτημα στα γραφεία των υψηλόβαθμων αξιωματικών στις ΗΠΑ ήταν το «πώς θα σταματήσει ο πόλεμος».

Το γραφείο του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Τζέικ Σάλιβαν, καθότι προειδοποιούσε για μέρες ότι πλησιάζει η πραγματοποίηση της ρωσικής εισβολής, προετοίμαζε μυστικό σχέδιο αναχαίτισης της Μόσχας, το οποίο περιελάμβανε τη δέσμευση περίπου 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων από περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονταν στο εξωτερικό.

Αυτό αναμενόταν, σύμφωνα με το Bloomberg, να προκαλέσει «μούδιασμα» στον Πούτιν ώστε να τερματίσει τον πόλεμο, ή τουλάχιστον να περιορίσει σημαντικές τις δυνάμεις και τις αντοχές της Ρωσίας.

Το μέτρο, που θεωρήθηκε τότε ως το οικονομικό ισοδύναμο ενός πυρηνικού όπλου, ανακοινώθηκε στις 5 μ.μ. στην Ουάσιγκτον, το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου. Τις ημέρες που ακολούθησαν, καθώς το ρούβλι κατρακυλούσε, οι τιμές εκτινάσσονταν και οι άνθρωποι έκαναν ουρές στις τράπεζες για να σηκώσουν ό,τι μετρητά μπορούσαν, ορισμένοι βοηθοί του Μπάιντεν ανησύχησαν για λίγο ότι το είχαν παρατραβήξει. Δεν ήθελαν να καταστρέψουν εντελώς τη ρωσική οικονομία, από φόβο ότι η ζημιά θα εξαπλωνόταν στην Ευρώπη.

Εκ των υστέρων, ένα χρόνο μετά, είναι σαφές ότι οι κυρώσεις προκάλεσαν ζημιά, αλλά δεν ώθησαν τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο, εγείροντας ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με ένα εργαλείο που γίνεται όλο και πιο κεντρικό στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.

Η οικονομία της Ρωσίας συρρικνώθηκε πολύ λιγότερο από τη διψήφια ύφεση που είχε προβλεφθεί και προβλέπεται να επιστρέψει στην ανάπτυξη φέτος. Παρόλο που η Ρωσία έχει χάσει σημαντικές αγορές για τις εξαγωγές της και προμηθευτές βασικών αγαθών, έχει καταφέρει να βρει νέες. Οι υποστηρικτές των κυρώσεων έχουν πλέον μειώσει τις φιλοδοξίες τους, εκτιμά ο καθηγητής του Cornell, Νίκολας Μούλντερ. «Έχουν εγκαταλείψει την προσδοκία ότι αυτό θα αλλάξει τη ρωσική λήψη αποφάσεων», διαμηνύει, υπογραμμίζοντας ότι «αντ' αυτού, το βλέπουν ως έναν οικονομικό πόλεμο φθοράς».

Στρατιωτική ενίσχυση για να σταθμιστεί η ζυγαριά

Στην Ουκρανία οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν εφαρμόσει άλλους τρόπους περιορισμού του Κιέβου, ρίχνοντας το βάρος στην ενίσχυση των δυνάμεων του Κιέβου, κυρίως με την τεράστια στρατιωτική βοήθεια και την υποστήριξη των μυστικών υπηρεσιών που παρέχουν. Οι οικονομικές κυρώσεις είναι απλώς μέρος αυτής της στρατηγικής, λέει ο Σινγκ, πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου - ένας τρόπος για να «βάλουν την Ουκρανία στην καλύτερη δυνατή θέση που μπορεί να είναι».

Παρόλα αυτά, σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη με τις ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, ο Μούλντερ λέει ότι είναι καιρός να περιορίσουμε τις προσδοκίες για το τι μπορεί να επιτύχει το εργαλείο.

«Οι κυρώσεις είναι τελικά ένα δευτερεύον θέαμα στην απόφαση της έκβασης αυτού του πολέμου», λέει.

Νέο πακέτο κυρώσεων και στρατιωτική στήριξης ετοιμάζουν οι G7

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα συνομιλήσει σήμερα διαδικτυακά με τους ηγέτες των χωρών της G7 και τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός χρόνου από τη ρωσική εισβολή, και θα ανακοινώσει νέες κυρώσεις σε βάρος όσων στηρίζουν την πολεμική μηχανή της Μόσχας, εμμένοντας στην προσπάθεια περιορισμού της Μόσχας.

«Η G7 έχει γίνει το στήριγμα της ισχυρής και ενιαίας απάντησής μας στη Ρωσία», είπε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν-Πιερ. 

Οι ηγέτες θα συζητήσουν «πώς θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία» αλλά και τρόπους για να ενταθεί η πίεση στη Ρωσία, πρόσθεσε.

Η πρόταση Κίνας για το τέλος του πολέμου

Σεβασμός στην κυριαρχία, έκκληση για διάλογο, απόρριψη της χρήσης πυρηνικών όπλων: η Κίνα παρουσίασε ένα κείμενο 12 σημείων για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση για να μπορέσει ο πόλεμος να τερματιστεί, πρέπει οι δύο πλευρές να ξεκινήσουν ουσιαστικές ειρηνευτικές συνομιλίες, με βάση τον σεβασμό στην κυριαρχία.

«Η κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να προστατευθούν αποτελεσματικά», προτείνεται.

Παράλληλα, το κείμενο αντιτίθεται σε οποιαδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων, ενώ τονίζει ότι πρέπει «να εγκαταλειφθεί η νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου».

Την ίδια στιγμή, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, κάλεσε τις ΗΠΑ να εγκαταλείψει την ηγεμονία και τον εκφοβισμό (bullying), να σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των άλλων χωρών και να επιδιώκουν έναν δρόμο ειρηνικής συνύπαρξης και αποτελεσμάτων που θα είναι αμοιβαία επωφελείς.

Γερμανικός Τύπος: Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος

Όπως σημειώνει η Süddeutsche Zeitung, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία σε ορισμένους τομείς του μετώπου, κίνηση που θα μπορούσε να φέρει το τέλος της σύγκρουσής.

Η ουκρανική αντεπίθεση κατά τους ειδικούς θα πρέπει να γίνει στη Ζαπορίζια «για να χωρίσει το νότιο από το ανατολικό μέτωπο. Εάν το καταφέρει αυτό, θα αλλάξει τη δυναμική του πολέμου», υποστηρίζει ο Κάρλο Μασάλα. Το πιο πιθανό σενάριο σύμφωνα με την Μαγιόρ είναι ένα τακτικό αδιέξοδο, με το μέτωπο να παραμένει όπως έχει. Όμως ο Γκρέσελ διαφωνεί: «Η ρωσική οικονομία είναι προσανατολισμένη προς μια πολεμική οικονομία και ο Πούτιν ποντάρει στην κόπωση της Δύσης».

Το να βρεθούν οι δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μοιάζει απίθανο, κατά το δημοσίευμα καθώς οι ρωσικές προϋποθέσεις είναι σαφείς. 

Τι ζητά η Ουκρανία για να «κατεβάσει» τα όπλα

Ο Μιχάιλο Ποντόλιακ δήλωσε την Παρασκευή ότι οποιοδήποτε σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου πρέπει να περιλαμβάνει την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα της Ουκρανίας του 1991.

«Οποιοδήποτε "ειρηνευτικό σχέδιο" μόνο με κατάπαυση του πυρός και, ως αποτέλεσμα, μια νέα γραμμή οριοθέτησης και συνεχή κατοχή ουκρανικών εδαφών δεν αφορά την ειρήνη, αλλά το πάγωμα του πολέμου, μια ουκρανική ήττα, (και) τα επόμενα στάδια της γενοκτονίας της Ρωσίας», έγραψε στο Twitter. «Η θέση της Ουκρανίας είναι γνωστή - η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα του 1991».

Η επίτευξη της ειρήνης δεν φαίνεται να πλησιάζει στο άμεσο χρονικό διάστημα, ωστόσο τα βλέμματα όλου του πλανήτη είναι στραμμένα στις εξελίξεις επί του πεδίου, με όλο και περισσότερες χώρες να παρεμβαίνουν άμεσα στις προσπάθειες τερματισμού.