Του Γιώργου Παυλόπουλου
Ένας ακόμη κυβερνητικός γρίφος, ένα πολιτικό σκηνικό κατακερματισμένο που φλερτάρει έντονα με την Ακροδεξιά και βυθίζεται περισσότερο στην κρίση και μια κοινωνία μεγάλο μέρος της οποίας γυρίζει εμφανώς τις πλάτες του στα όσα συμβαίνουν στα «σαλόνια», κουρασμένο και απογοητευμένο από τις τέσσερις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί από το 2015 ως σήμερα, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Αυτό είναι το δια ταύτα της χθεσινής αναμέτρησης στην Ισπανία η οποία, όπως άλλωστε αναμενόταν, για άλλη μία φορά δεν έδωσε καθαρή κυβερνητική πλειοψηφία και δεν δικαίωσε κανέναν από όσους την επιδίωξαν και την επέβαλαν. Πρωτίστως δε τον πρωθυπουργό και ηγέτη των Σοσιαλιστών, Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος επιχείρησε να βγάλει «άσους» από το μανίκι – προς τα αριστερά με την εκταφή της σορού του Φρανθίσκο Φράνκο και προς τα δεξιά με τη σκληρή στάση απέναντι στην Καταλονία – οι οποίοι τελικώς αποδείχθηκαν... μουντζούρηδες.
Δεν χωράει αμφιβολία, λοιπόν, ότι ο μεγάλος νικητής αυτών των εκλογών ήταν το Vox, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στις Βρυξέλλες. Πρόκειται, όπως είναι γνωστό, για το κόμμα των ακροδεξιών και νοσταλγών του πρώην δικτάτορα, με ηγέτη τον Σαντιάγκο Αμπασκάλ, το οποίο κατέλαβε την τρίτη θέση εκτοπίζοντας από εκεί τους Unidas Podemos και τους Ciudadanos, διπλασιάζοντας τις έδρες του σε σύγκριση με τις εκλογές της 28ης Απριλίου, όταν είχε λάβει 10,3% και είχε εισέλθει για πρώτη φορά στη Βουλή, με 24 αντιπροσώπους.
Την ίδια στιγμή, οι εθνικιστές της Καταλονίας – η Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC), το σχήμα «Μαζί για την Καταλονία» (JxCat), αλλά και το ακροαριστερό CUP – διατήρησαν τα ποσοστά και τους βουλευτές τους (τα δύο πρώτα), που ξεπερνούν τις 20 σε σύνολο 350. Εδώ πρέπει να συνυπολογιστούν και οι 10 και πλέον βουλευτές των εθνικιστικών κομμάτων από τη Χώρα των Βάσκων και τα Κανάρια Νησιά.
Κυβέρνηση: Ποιοι με ποιούς;
Με βάση όλα αυτά, είναι σαφές ότι ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης θα αποδειχθεί και πάλι πολύ δύσκολος. Η διαπίστωση ισχύει παρά το γεγονός ότι το Λαϊκό Κόμμα – το οποίο ενισχύθηκε σημαντικά και δείχνει να ανακάμπτει μετά το σοκ του Απριλίου – και οι Ciudadanos εμφανίζονται ανοιχτοί σε συνεργασία με το Vox, όπως έχει ήδη συμβεί στην τοπική κυβέρνηση της Ανδαλουσίας.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τους Σοσιαλιστές και τους Unidas Podemos, το άθροισμα των οποίων επίσης απέχει πολύ από το παραπάνω όριο των εδρών, καθώς αμφότεροι είδαν τη δύναμή τους να υποχωρεί στις χθεσινές εκλογές. Θεωρείται δε πολύ δύσκολο να φτάσουν σε μια συμφωνία με τους Καταλανούς (κυρίως) και τους Βάσκους, σε μια στιγμή που τηρούν σκληρή και αδιάλλακτη γραμμή απέναντι στα αιτήματά τους – εκτός και εάν κάνουν μεγάλες υποχωρήσεις, κάτι που για την ώρα δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Το σίγουρο είναι ότι τη στιγμή που ο Σάντσεθ, ο Πάμπλο Κασάδο (ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος) και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί θα... σπάνε το κεφάλι τους για να δουν εάν και πώς θα σχηματιστεί αυτή τη φορά κυβέρνηση, εκατομμύρια Ισπανοί θα αναζητούν ήδη άλλες διεξόδους. Το απέδειξε τόσο η ψήφος στο Vox όσο και η αυξημένη αποχή στις χθεσινές εκλογές, που ξεπέρασε το 30 και το 40% σε αρκετές περιφέρειες – με εξαίρεση αφενός τη Μαδρίτη και τις γύρω περιοχές και, αφετέρου, την Καταλονία, που έμοιαζαν να αντιμετωπίζουν τη χθεσινή αναμέτρηση ως τη δική τους, ξεχωριστή μονομαχία.
Ίσως αυτά τα δεδομένα, της ανόδου της Ακροδεξιάς και της μειωμένης προσέλευσης στις κάλπες, να αποτελέσουν και το κυριότερο εμπόδιο στη σκέψη που (είναι βέβαιο ότι) θα κάνουν ορισμένοι για προκήρυξη και νέων εκλογών, τους επόμενους μήνες...
AP Photo/Emilio Morenatti
