Μία απαρχαιωμένη συσκευή χαμηλής τεχνολογίας, στην οποία έχει καταφύγει η Χεζμπολάχ εδώ και χρόνια και σχεδόν αποκλειστικά μετά την 7η Οκτωβρίου για τη θωράκιση των εσωτερικών επικοινωνιών της από υποκλοπές των ισραηλινών υπηρεσιών, έγινε στόχος στο πλαίσιο μυστικής επιχείρησης που ίσως περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη διείσδυση σε εφοδιαστική αλυσίδα στα χρονικά. Οι βομβητές έγιναν βόμβες για να ακολουθήσουν οι ασύρματοι σε μια συντονισμένη επίθεση με κεντρική στόχευση τη διατάραξη των μέσων επικοινωνίας και του συστήματος διοίκησης και ελέγχου της οργάνωσης στον Λίβανο.
Ένα πλήγμα άνευ προηγουμένου ως προς τη φύση, την πολυπλοκότητα εκτέλεσης και το εύρος του ήλθε να ρίξει τη Χεζμπολάχ σε εσωτερικό χάος και να ισοπεδώσει το αφήγημα περί ισχυρών συστημάτων ασφαλείας του πολυτιμότερου πιονιού στη σκακιέρα του Ιράν, όπως ακριβώς καταδείχθηκε πόσο τρωτές είναι οι δικλείδες ασφαλείας του ίδιου του θεοκρατικού καθεστώτος όταν εξουδετερώθηκε ο αρχηγός της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, την 31η Ιουλίου στην καρδιά της Δαμασκού.
Επί δύο ημέρες εκρήγνυνται κυριολεκτικά και μεταφορικά οι γραμμές επικοινωνίας της Χεζμπολάχ και ανακόπτεται ο συντονισμός μεταξύ των τοπικών διοικητών και των επικεφαλής μονάδων, οι οποίοι είναι και τα πρόσωπα που κατά κύριο λόγο έφεραν τους βομβητές. «Βρυχάται» μεν η Χεζμπολάχ, στέκεται ωστόσο αποπροσανατολισμένη και αποδιοργανωμένη απέναντι στην επίθεση που αποδίδεται στο Ισραήλ, ενώ ο τραυματισμός που φέρεται να υπέστη ο Ιρανός πρεσβευτής, Μουστάμπα Αμανί, συνιστά μία αχρείαστη μεν, αλλά επιπλέον απόδειξη της οργανικής σχέσης μεταξύ του ιρανικού καθεστώτος και της Χεζμπολάχ.
Μένει να διαφανεί τόσο εάν το μπαράζ εκρήξεων βομβητών και ασυρμάτων θα μπορούσε να είναι το προοίμιο μίας μεγάλης ισραηλινής στρατιωτικής επιχείρησης κατά της Χεζμπολάχ σε καίρια στιγμή αποδιοργάνωσής της και διαφαινόμενης αδυναμίας συνεννόησης μεταξύ των μονάδων στο νότιο Λίβανο και τα κεντρικά της Βηρυτού, όσο και εάν τα αντίποινα που προαναγγέλλει η ίδια η Χεζμπολάχ μπορεί να καταστήσουν μονόδρομο μια ανοιχτή σύγκρουση για πρώτη φορά εδώ και 18 χρόνια. Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσει, ή θα καθοδηγηθεί από το Ιράν να αντιδράσει η Χεζμπολάχ, και μία ένδειξη μπορεί να προέλθει από το σημερινό διάγγελμα του ηγέτη της, Χασάν Νασράλα.
Η ασφαλής επιστροφή των 60.000 εκτοπισμένων κατοίκων του ισραηλινού βορρά έχει, πάντως, τεθεί πλέον ως επίσημος πολεμικός στόχος της κυβέρνησης Νετανιάχου. Δίχως να αναγνωρίζει ευθέως ρόλο του Ισραήλ στις εκρήξεις, που έχουν αποδοθεί και από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ, δήλωσε χθες ότι το Ισραήλ βρίσκεται «στην αρχή μιας νέας περιόδου σε αυτόν τον πόλεμο». Επισήμανε ότι το «κέντρο βάρους» μετακινείται στο βορρά, καθώς η χώρα εκτρέπει «δυνάμεις, πόρους και ενέργεια» προς την απειλή που συνιστά η Χεζμπολάχ.
Ένας ανοιχτός πόλεμος Ισραήλ-Χεζμπολάχ βρίσκεται για πρώτη φορά τόσο κοντά στον έναν χρόνο που προσεχώς συμπληρώνεται από τις ωμότητες της Χαμάς και είναι αβέβαιο εάν η αμερικανική διπλωματία μπορεί να τον αποτρέψει. Βέβαιο είναι από την άλλη ότι έχει τρωθεί η φήμη της Χεζμπολάχ ως ένας από τους πλέον «προηγμένους» εχθρούς του Ισραήλ -από εκεί που επιδείκνυε μέσω βίντεο τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και τους πυραύλους της, τώρα δεν μπορεί να μεταφέρει με ασφάλεια ούτε εντολές στις μονάδες της.
Το μόνο που έχουν να κάνουν τώρα, δε, οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ είναι να αποκτήσουν πρόσβαση στις λίστες με τις εισαγωγές τραυματιών στα νοσοκομεία του Λιβάνου για να χαρτογραφήσουν περαιτέρω την ανθρωπογεωγραφία της οργάνωσης -σχεδόν 3.000 μέλη, όλα τους μεσαία ή ανώτερα στελέχη, στο επίπεδο δηλαδή που η Χεζμπολάχ έκρινε ότι αξίζει να διανέμει τον παλαιάς τεχνολογίας ειδικό βομβητή για τις εσωτερικές της επικοινωνίες. Στις εκρήξεις της Τρίτης σκοτώθηκαν εννέα άτομα και τραυματίστηκαν 2.700 και από τις χθεσινές εκρήξεις ασυρμάτων αναφέρθηκαν 14 θάνατοι με τους τραυματίες να ξεπερνούν τους 450.
Η επιχείρηση «βομβητής»
Οι εκτιμήσεις των ειδικών σχετικά με τις εκρήξεις των βομβητών πλέον συντείνουν ότι οι συσκευές είχαν παγιδευτεί με εκρηκτικά βάρους μικρότερου των 20 γραμμαρίων προτού φθάσουν στα χέρια της Χεζμπολάχ πριν από πέντε μήνες. Υπήρξε διείσδυση σε κάποιο στάδιο της αλυσίδα εφοδιασμού από την παραγωγή έως τη διανομή. Μικροί εκρηκτικοί μηχανισμοί είχαν ενσωματωθεί στους βομβητές μαζί με έναν διακόπτη πριν την παράδοσή τους και στη συνέχεια πυροδοτήθηκαν όλοι ταυτόχρονα εξ αποστάσεως, ενδεχομένως μέσω ραδιοσήματος.
Πρόκειται για την επικρατούσα άποψη των εμπειρογνωμόνων που έχουν φιλοξενήσει διεθνή μέσα ενημέρωσης, και συγκλίνει με τις αναφορές Αμερικανών αξιωματούχων που επικαλούνται οι New York Times και το Associated Press κατόπιν ενημέρωσης που φέρεται να παρείχε το Ισραήλ στις ΗΠΑ. Η τοποθέτηση των εκρηκτικών στις συσκευές ήταν η μία πτυχή της επιχείρησης, και η πυροδότηση εξ αποστάσεως και συγχρονισμένα, η δεύτερη. Ως προς τη χρονική διάρκεια προετοιμασίας μίας ανάλογης επιχείρησης οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από αρκετούς μήνες έως και δύο χρόνια.
Όσον αφορά την προέλευση των βομβητών, η ταϊβανέζικη Gold Apollo, που αμερικανικές και λιβανέζικες πηγές έχουν κατονομάσει ως προμηθεύτρια εταιρεία, έλαβε αποστάσεις λέγοντας ότι δεν κατασκεύασε η ίδια το συγκεκριμένο μοντέλο αλλά έτερη εταιρεία με έδρα την Ουγγαρία που διαθέτει άδεια για να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα της.
«Υπάρχει ακόμη μια γκρίζα ζώνη στις προετοιμασίες για την επιχείρηση αυτή, η οποία είναι ένα τεχνικό επίτευγμα. Κάθε βομβητής ήταν φορτωμένος με αρκετές δεκάδες γραμμάρια πλαστικών εκρηκτικών Semtex», λέει στον γαλλικό Figaro ο Νταβίντ Ριγουλέ Ροζ, ερευνητής στο γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής (IRIS). «Όμως, όσον αφορά την ικανότητα, αυτό δεν αποτελεί απόλυτη έκπληξη, δεδομένης της τεχνογνωσίας του Ισραήλ στις πληροφορίες και τη διείσδυση» σε οργανώσεις της Μέσης Ανατολής, επισημαίνει.
«H μπαταρία ήταν πιθανότατα κατά το ήμισυ εκρηκτική ύλη και κατά το ήμισυ πραγματική μπαταρία», δηλώνει στο AP ο Κάρλος Πέρεζ, διευθυντής πληροφοριών ασφαλείας της TrustedSec, εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο της κυβερνοασφάλειας. Οι ισραηλινές υπηρεσίες ή κάποιος άλλος παράγοντας θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει την πυροδότηση των εκρηκτικών, είτε με κάποιο μικροσκοπικό μηχανισμό βραχυκύκλωσης που θα είχε επίσης εμφυτεύσει στις συσκευές, είτε προκαλώντας την υπερθέρμανση της μπαταρίας τους.
«Κοιτάζοντας το βίντεο, το μέγεθος της έκρηξης είναι παρόμοιο με αυτό που προκαλείται μόνο από έναν ηλεκτρικό πυροκροτητή ή από έναν πυροκροτητή που ενσωματώνει μια εξαιρετικά μικρή, υψηλής εκρηκτικότητας γόμωση», προσθέτει ο Σον Μουρχάουζε, πρώην αξιωματικός του βρετανικού στρατού και ειδικός στην εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών.
Ισραηλινοί πράκτορες πιθανότατα απέκτησαν πρόσβαση στους βομβητές σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού και τους παγίδευσαν με εκρηκτικά, αναφέρει επίσης η Έμιλι Χάρντινγκ, αναπληρώτρια διευθύντρια του Προγράμματος Διεθνούς Ασφάλειας στο εδρεύων στην Ουάσινγκτον Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS). «Φαίνεται ότι πρόκειται ίσως για την πιο εκτεταμένη φυσική παρέμβαση σε αλυσίδα εφοδιασμού στα χρονικά», είναι το σχόλιο του Ντμίτρι Αλπέροβιτς, προέδρου της δεξαμενής σκέψης για την εθνική ασφάλεια Silverado Policy Accelerator.
Οι χθεσινές εκρήξεις ασυρμάτων μπορεί, εν τω μεταξύ, να υποδηλώνουν ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση σε αλυσίδες εφοδιασμού του Λιβάνου. Πομποί της κατασκευάστριας ιαπωνικής εταιρείας Icom -και συγκεκριμένα το μοντέλο IC-V82- βρίσκονται μεταξύ των ασυρμάτων που εξερράγησαν, σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι NYT. Δεν είναι σαφές από ποιον προμηθευτή αγόρασε η Χεζμπολάχ τις συσκευές.
Ο Φρεντερίκ Σιγιό, ειδικός για το Ισραήλ και εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ δεν θα γίνει», δηλώνει στον γαλλικό Figaro ότι η επίθεση αυτή «θα καταγραφεί στα χρονικά της ισραηλινής αντικατασκοπείας» και τονίζει πως «κάθε φορά, οι τρομοκρατικές οργανώσεις υιοθετούσαν παλαιότερες τεχνολογίες, πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να ξεγλιστρήσουν από το δίχτυ των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Αλλά οι τελευταίες πάντα έβρισκαν το παραθυράκι». Ο Νταβίντ Ριγουλέ Ροζ, ερευνητής στο γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής (IRIS) συμφωνεί μαζί του: «Τα όρια καταρρέουν συστηματικά. Αυτή τη φορά, οι μαχητές και τα μεσαία στελέχη της Χεζμπολάχ δέχθηκαν ένα ψυχολογικό και επιχειρησιακό πλήγμα».
