Ήταν Απρίλιος του 2022 όταν άρχισε να αποκαλύπτεται το μέγεθος της ρωσικής θηριωδίας στην Μπούτσα της Ουκρανίας. Άμαχοι νεκροί στους δρόμους, σε αυλές, σε σπίτια, υπόγεια και πηγάδια. Ακρωτηριασμένα σώματα, απανθρακωμένες σοροί· δεμένα πισθάγκωνα τα χέρια, συνοπτικές εκτελέσεις. Μαύρη κηλίδα στην Ιστορία του 21ου αιώνα, η σφαγή της Μπούτσα είναι η ενσάρκωση της ακραίας βαρβαρότητας του καθεστώτος του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η πόλη στα περίχωρα του Κιέβου έγινε τόπος μαρτυρίου σε 33 ημέρες κατοχής. Όταν ο στόχος της κατάληψης της πρωτεύουσας αποδείχθηκε ανέφικτος μπροστά στην σθεναρή ουκρανική αντίσταση, οι ρωσικές δυνάμεις αποσύρθηκαν από την Μπούτσα την 31η Μαρτίου 2022. Ημέρα με την ημέρα φωτογραφίες και πλάνα αποκάλυπταν τις φρικαλεότητες που διέπραξε ο ρωσικός στρατός.
Πέρασαν μήνες έως ότου γίνει αντιληπτή η πραγματική έκταση της θηριωδίας. Σειρά από προφανή εγκλήματα πολέμου διαπράχθηκαν στον ένα μήνα κατοχής και τρομοκρατίας στην Μπούτσα. Οι εικόνες προκάλεσαν σοκ παγκοσμίως και γιγάντωσαν την αποφασιστικότητα του ελεύθερου κόσμου να στηρίξει το Κίεβο απέναντι στη ρωσική απειλή που ούτε αρχίζει, ούτε τελειώνει στην Ουκρανία.
Ένας απρόκλητος πόλεμος κατά κυρίαρχης χώρας στο ευρωπαϊκό έδαφος μαίνεται έως σήμερα, όχι μόνο χωρίς να διαφαίνεται τέλος αλλά και με την Ουκρανία να βρίσκεται στην πλέον επισφαλή θέση αφότου ήχησαν για πρώτη φορά οι αντιαεροπορικές σειρήνες. Για όσους έχουν φθάσει να αμφιταλαντεύονται ως προς τη συνέχιση της υποστήριξης του Κιέβου, θα έπρεπε να αρκεί η υπενθύμιση της πληγής της Μπούτσα που πλήρωσε το μένος ενός στρατού που καθώς αποτύγχανε να καταλάβει το Κίεβο, εξόντωνε αμάχους.
Τρομοκράτηση, απαγωγές, βασανιστήρια, συνοπτικές εκτελέσεις. Δολοφονίες εν ψυχρώ. Απαχθέντες νεκροί σε υπόγεια. Ομαδικοί τάφοι. Εγκλήματα ανάλογα των τρομοκρατών του Ισλαμικού Κράτους. Οι θάνατοι αμάχων τον Μάρτιο του 2022 στην Μπούτσα ξεπερνούν τους 500. Δεκάδες είναι τα θύματα που έως και σήμερα δεν έχουν ταυτοποιηθεί.
Το ρωσικό μοτίβο της βίας στην Μπούτσα έχουν συνθέσει από κοινού το Associated Press, το PBS Frontline και η ουκρανική ερευνητική ομάδα πολιτών Jus Talionis. Σε βίντεο διάρκειας 15 λεπτών έχουν αποτυπώσει τη ρωσική εκκαθαριστική επιχείρηση χρησιμοποιώντας ένα τρισδιάστατο μοντέλο της Μπούτσα, μαρτυρίες επιζώντων, υποκλαπείσες τηλεφωνικές συνομιλίες Ρώσων στρατιωτών και εκατοντάδες ώρες υλικού που κατέγραψαν κάμερες ασφαλείας σε κατοικίες και δημόσιους χώρους.
ΠΡΟΣΟΧΗ, ΣΚΛΗΡΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Τα τανκς με το σύμβολο V της ρωσικής «νίκης» μπήκαν στις αρχές Μαρτίου στη Μπούτσα. Πήγαν πόρτα-πόρτα «μαζεύοντας» τους άνδρες και οδηγώντας τους για ανάκριση στη βάση επιχειρήσεών τους. Πολλοί βασανίστηκαν, άλλοι εκτελέστηκαν επί τόπου και άλλοι κρατήθηκαν σε υπόγεια μέχρι να πεθάνουν.
Καθώς οι μέρες της κατοχής γίνονταν εβδομάδες και ο ρωσικός στρατός δεν μπορούσε να φθάσει στο Κίεβο, η θηριωδία γιγαντωνόταν. Σε τηλεφωνικές επικοινωνίες που υπεκλάπησαν, οι Ρώσοι στρατιώτες ομολογούσαν ότι σκότωναν αμάχους. «Έχουμε την εντολή: Δεν έχει σημασία αν είναι άμαχοι ή όχι. Σκοτώστε τους όλους’ […] Κρύψτε μου τα όπλα. Νομίζω ότι τρελαίνομαι. Έχω ήδη σκοτώσει τόσους πολλούς».
Ουκρανοί δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ στους δρόμους, σε αγρούς, στα σπίτια τους. Γυναίκες και παιδιά ήταν ανάμεσά τους. Οι στρατιώτες τρομοκρατούσαν την πόλη. Οι κάτοικοι κρύβονταν. Τύλιγαν τους νεκρούς τους με κουβέρτες και τους έθαβαν στις αυλές.
Μια από τις τραγικές φιγούρες της Μπούτσα, η Νατάλια Μπλασένκο δηλώνει στην κάμερα ότι ικέτευε τους Ρώσους στρατιώτες να μην πάρουν τον 20χρονο εγγονό της, Ντίμα. Ο στρατός είχε μόλις καταλάβει την Μπούτσα όταν έφτασε στο σπίτι τους. Τα ίχνη του Ντίμα εξαφανίστηκαν· όταν η Νατάλια έμαθε πως άφηναν κρατούμενους ελεύθερους μάταια τον αναζητούσε. Το μόνο που ήλπιζε ήταν να είναι ζωντανός και ας τον έχουν βασανίσει.
Η Μπλασένκο βρήκε τον εγγονό της νεκρό στα υπόγεια του κατοχικού στρατού έναν μήνα αργότερα, αφότου οι Ρώσοι είχαν αποσυρθεί. Ήταν ένας από τους εκατοντάδες νεκρούς της Μπούτσα. Κάποιες ημέρες πριν, οι στρατιώτες είχαν επιστρέψει στο σπίτι της ανακρίνοντας τον σύζυγό της αφού εντόπισαν ένα στρατιωτικό καπέλο του γιου τους σε μία ντουλάπα.
«Είναι στο στρατό; Υπερασπίζεται το Κίεβο; Τον χτυπούσαν καθώς ούρλιαζε από τον πόνο και έλεγε ‘ναι υπερασπίζεται το Κίεβο’ Μετά επικράτησε σιωπή, Βγήκα στην αυλή, τον έψαχνα και ήταν σαν να μην είναι κανείς εκεί. Ένας γείτονας ήρθε και μου είπε: ‘Τον βρήκα, αλλά μην πας εκεί είναι πολύ τρομακτικό. Έτρεξα. Το σώμα του ήταν απανθρακωμένο. Τον είχαν πυροβολήσει και στο κεφάλι. Έβρεχε. Έσκαβα μία τρύπα, έκλαιγα, ούρλιαζα»…
Εκείνον τον μήνα, κάπου σε ένα άλλο σημείο της Μπούτσα, η Λουντμίλα -το επίθετό της δεν δημοσιοποιείται- τύλιγε με κουβέρτα τη σορό του δικού της συζύγου και τον έθαβε στο πίσω μέρος της αυλής τους, όπως διηγείται σήμερα στην Σάρα Ρέινσφορντ του BBC που επισκέφθηκε την πόλη στη δεύτερη επέτειο της σφαγής. Έπειτα διέφυγε με την κόρη της από την Μπούτσα. Τώρα έχει επιστρέψει και το σπίτι της, που καταστράφηκε από τις μάχες, ξαναχτίζεται σιγά-σιγά. Στην αυλή έχει φυτέψει πολύχρωμα λουλούδια. Όμως όταν το σπίτι θα είναι έτοιμο, θα ζει εκεί μόνη.
Πίσω από τους λευκούς τοίχους της εκκλησίας του Αγίου Ανδρέα, εκεί που βρισκόταν ένας ομαδικός τάφος τις μέρες της κατοχής, υπάρχει τώρα ένα μνημείο με μεταλλικές πλάκες. Μέχρι στιγμής αναγράφονται 509 ονόματα. Κάποιες πλάκες είναι ακόμα κενές, καθώς υπάρχουν περισσότερες από 100 σοροί στο νεκροτομείο της πόλης, που ξεθάφτηκαν από ρηχούς τάφους σε όλη την Μπούτσα και ετάφησαν ξανά. Πρώτα ελήφθησαν δείγματα DNA, με την ελπίδα ότι κάποιος θα έρθει μια ημέρα να τους αναζητήσει.
Η Ρωσία κατέχει σήμερα το 18% της Ουκρανίας. Οι προσπάθειες ανάκτησης εδαφών έχουν σταματήσει λόγω έλλειψης πυρομαχικών και δυναμικού, και η Ρωσία έχει ενισχύσει τις αμυντικές γραμμές στα ανατολικά. Το καθεστώς Πούτιν εξακολουθεί να βομβαρδίζει ουκρανικές πόλεις. Ο πόλεμος έχει οδηγήσει σε πάνω από 30.000 θύματα μεταξύ των αμάχων, 3,7 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους και 6,5 εκατομμύρια πρόσφυγες.
«Εάν το Κογκρέσο δεν βοηθήσει την Ουκρανία, θα χάσουμε τον πόλεμο. Εάν η Ουκρανία χάσει τον πόλεμο, άλλες χώρες θα δεχθούν επίθεση. Αυτό είναι γεγονός»: Η τελευταία προειδοποίηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μία από τις πιο ισχυρές αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος, αντικατοπτρίζει την υπαρξιακή αγωνία του Κιέβου για τη νομοθετική παράλυση στις Ηνωμένες Πολιτείες που αφήνει την Ουκρανία ανοχύρωτη.
