Τον τελευταίο χρόνο αυτό που απασχολεί τις αγορές ανά τον πλανήτη είναι η γνωστή σε όλους “Ζ generation”. 'Η αλλιώς η γενιά των 20άρηδων! Τι είναι λοιπόν η περιβόητη «Ζ generation»; Μήπως είναι ένα νέο είδος επενδυτών που ότι αγγίζει εκτοξεύεται στα ύψη; Μήπως είναι επενδυτές που έχουν ταξιδέψει στον χρόνο και γνωρίζουν τι θα συμβεί προτού αυτό συμβεί; Μήπως είναι οικονομολόγοι, χρηματιστές, αναλογιστές, τραπεζίτες; Η μήπως είναι ρομποτάκια νέας γενιάς που μέσα από αλγόριθμους προκαλούν και δημιουργούν και διατηρούν τις ανοδικές τάσεις στις αγορές;
Στην περιβόητη λοιπόν «γενιά Ζ» ανήκουν τα παιδιά που δεν γνώρισαν τη ζωή προ διαδικτύου και ότι συνεπάγεται αυτού. Πρόκειται για μία γενιά που είναι μονίμως συνδεδεμένη με ένα smartphone στο instagram, facebook και γενικότερα ασχολείται όλη μέρα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις δημοσιεύσεις σε αυτά. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με έρευνες, την απόκτηση ιδιαίτερων ηλεκτρονικών και ψηφιακών ικανοτήτων σε αντίθεση με τη δική μας γενιά. Είναι έτοιμοι να αποδείξουν ανά πάσα στιγμή τις ικανότητες τους, το δείχνουν καθημερινά με τις κινήσεις τους στις αγορές κατά τους μεγάλους διεθνείς οίκους που τους θεωρούν ως “βασικούς ύποπτους” για τη συνεχιζόμενη άνοδο των αγορών.
Συνεχώς εξελίσσουν τις γνώσεις τους με σκοπό να κερδίσουν περισσότερα, χωρίς όμως πάντα να διαθέτουν την απαραίτητη πείρα. Όλα αυτό το φαινόμενο, σύμφωνα με τους αναλυτές, έχει έρθει για να ταράξει τα νερά των διεθνών χρηματαγορών και να αλλάξει τα μέχρι τώρα δεδομένα της αγοράς εργασίας και της επικοινωνίας. Χαρακτηρίζονται ως άτομα που έχουν υψηλή έως υπερβολική εµπιστοσύνη στις ικανότητές τους, έχουν υψηλές προσδοκίες για την επαγγελματική τους ζωή και θέλουν να µαθαίνουν διαρκώς για να εξελίσσονται. Το 80% κάνει online αγορές. Το 67% χρησιμοποιεί το Facebook, τo 23% χρησιμοποιεί το Snapchat και τo 32% υποστηρίζει ότι η αγαπηµένη του εφαρμογή είναι το Instagram. Είναι η γενιά που µπορεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Επεξεργάζεται πολλές πληροφορίες µαζί µε τεράστια ταχύτητα γεγονός που συνηγορεί στην ενασχόληση με τις χρηματαγορές.
Σύμφωνα µε μελέτη του ερευνητικού κέντρου «Generational Kinetics», στις ΗΠΑ, η σχέση τους µε το χρήμα είναι πολύ πιο «έξυπνη» σε σχέση µε τους προκατόχους τους: Το 77% της γενιάς Ζ κερδίζει τα δικά του χρήµατα µέσω εργασίας µερικής απασχόλησης που θεωρείται και η ενασχόληση με τις χρηματαγορές, ενώ µέχρι την ηλικία των 14, σε ποσοστό µεγαλύτερο του 80%, έχει ήδη βγάλει κάποια χρήµατα από πώληση µέσω διαδικτυακών εργαλείων, όπως είναι το e-Bay. Το 12% (σε δείγµα 1.000 ατόµων ηλικίας από 14 έως 21 ετών) απάντησε πως εξοικονοµεί ήδη χρήµατα για τη συνταξιοδότηση, ενώ ένα σηµαντικό ποσοστό, περίπου 21% έχει λογαριασµό ταµιευτηρίου πριν από την ηλικία των δέκα ετών!
Σύµφωνα µε μία ακόμη έρευνα της Goldman Sachs, τα άτοµα αυτά µεγάλωσαν µέσα σε κοινωνικοπολιτική οικονοµική αστάθεια και αβεβαιότητα, βίωσαν την αλµατώδη αύξηση των χρεών των γονιών τους, το «κραχ» του 2008 και, ως αποτελέσματα της ύφεσης, την απομυθοποίηση του «αμερικάνικου ονείρου». Είναι, επομένως, λιγότερο ιδεαλιστές και περισσότερο πραγματιστές. Αυτό κατά την άποψη του οίκου έχει δημιουργήσει τη νέα γενιά των επενδυτών!
Σε αντιπαράθεση με όλα αυτά η στήλη θα επισημάνει ότι κάθε γενιά, κάθε άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη θέλει συγκεκριμένα πράγματα. Σύμφωνα με τον Αβραάμ Μάσλοου, θεμελιωτή της «ουμανιστικής ψυχολογίας», που πίστεψε ιδιαίτερα στη δυναμική του ατόμου που του επιτρέπει να εξελίσσει τις ικανότητές του και να προοδεύει, οι δράσεις μας ωθούνται από κίνητρα που σκοπό έχουν την ικανοποίηση συγκεκριμένων αναγκών. Η γνωστή σε όλους «πυραμίδα» του Μάσλοου, σύμφωνα με την οποία, στα κατώτερα επίπεδα της πυραμίδας του τοποθέτησε τις βασικότερες ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού, που είναι οι βιολογικές λειτουργίες και το αίσθημα της ασφάλειας, και στα ανώτερα τις πιο σύνθετες, που σχετίζονται με την ψυχική και κοινωνική πληρότητα.
Όσο μεγαλύτερο ποσοστό ικανοποίησης λαμβάνουμε από μια ανάγκη μας, τόσο λιγότερο παρακινούμαστε γι’ αυτήν μέχρι που γεννιέται μια άλλη μέσα μας κι ένα καινούριος κύκλος επιδιώξεων ξεκινά. Η «γενιά Ζ» δεν είναι ούτε εξωγήινοι, ούτε ταξιδευτές του χρόνου! Είναι τα παιδιά της διπλανής πόρτας με όλες τις ανάγκες για επιβίωση που είχαμε όλες οι γενιές που πέρασαν από τον πλανήτη. Οι βιολογικές μας ανάγκες, που αντιστοιχούν στην τροφή, τον αέρα, την αναπνοή, το νερό και το σεξ, δεν άλλαξαν. Όπως δεν άλλαξαν και οι ανάγκες ασφάλειας, σταθερή εργασία, η ασφάλεια υγείας, η σωματική και οικογενειακή ασφάλεια και η οικονομική εξασφάλιση για τα γεράματα.
Αυτό που αλλάζει κάθε γενιά είναι οι κοινωνικές ανάγκες που αφορούν στο αίσθημα του ανήκειν, της αγάπης, της οικειότητας και της στοργής μέσα από τη σύναψη ζεστών οικογενειακών, ερωτικών, φιλικών σχέσεων και στη συμμετοχή στις δραστηριότητες των διάφορων κοινοτήτων. Μέσα από αυτές τις βασικές ανάγκες οδηγούμαστε στο ανώτερο επίπεδο της πυραμίδας την αυτοεκτίμηση και την αυτοπραγμάτωση το οποίο μόνο ένα 2% του ενεργού πληθυσμού καταφέρνει να αξιοποιήσει. Η «κρίση του ιού» που βίωσε η «γενιά Ζ» θεωρώ ότι επέφερε μεγάλες αλλαγές στην τρίτη βαθμίδα της πυραμίδας, στις κοινωνικές ανάγκες. Προς το καλύτερο ή το χειρότερο θα φανεί στην πορεία και σίγουρα θα απασχολήσει πολλούς κοινωνιολόγους.
Πιστεύω ότι γίνεται δυσκολότερο να αγγίξουμε το 2%, πόσο μάλλον να το ξεπεράσουμε, καθώς η κοινωνική αναγνώριση και επιτυχία περνάει πλέον από ψεύτικα προφίλ και εικονική πραγματικότητα, ενώ η κορυφή της πυραμίδας του στόχου της αυτοπραγμάτωσης, (που ταυτίζεται με το έντονο ενδιαφέρον του ατόμου να εκπληρώσει τις δυνατότητες και τις ικανότητές του, με τη συνειδητοποίηση της αλήθειας και την έκφραση της δημιουργικότητας), χάνεται στις ανάγκες για συγκέντρωση άυλων αγαθών που μέσα σε μια νύχτα μπορεί να εξαφανιστούν όπως δημιουργήθηκαν, Αυτό οι παλαιότερες γενεές το έχουμε ζήσει άπειρες φορές και σίγουρα θα τα ξαναζήσουμε άλλη μια που μπορεί να αποδειχθεί και η χειρότερη για πολλούς λόγους.
Κι όπως θα έλεγε και ο Αντρέ Κοστολάνι. «Το πιο επικίνδυνο πράγμα στο χρηματιστήριο είναι η έκπληξη. Τότε μπορούν μόνο ελάχιστοι από τους χρηματιστές να διατηρήσουν την ηρεμία και την αντικειμενικότητά τους. Η αιτία ενός χρηματιστηριακού κραχ κατά κύριο λόγο δεν είναι η αντικειμενική σκέψη αλλά ένα μαζικό ψυχολογικό φαινόμενο ανακαλύπτει κάποιος ένα πρόβλημα, όσο μικρό κι αν είναι, κι αυτό μεταδίδεται αστραπιαία. Οι μαζικές ψυχολογικές αντιδράσεις είναι όπως και στο θέατρο. Κάποιος χασμουριέται και αμέσως χασμουριούνται όλοι. Κάποιος βήχει κι αμέσως βήχει όλη η αίθουσα».
Αν ζούσε σήμερα θα συμπλήρωνε μέσω εμού «οι μαζικές ψυχολογικές αντιδράσεις της γενιάς Ζ είναι όπως και στο θέατρο. Χασμουριέται η γενιά Ζ και αμέσως χασμουριούνται όλοι. Βήχει κι αμέσως βήχει όλη η αίθουσα. Η γενιά Ζ παρόλο που μεγάλωσε σε μια κοινωνία κρίσης, τους χορηγήθηκε από τις προηγούμενες γενεές μια οικονομική, κοινωνική αλλά και πολιτική σταθερότητα, καθώς σε κάθε κρίση η λύση παρέχονταν απλόχερα από τους κεντρικούς τραπεζίτες ανά τον πλανήτη. Μετέτρεψαν μια γενιά σε παθητικούς αποδέκτες μιας πρωτόγνωρης οικονομικής αστάθειας σε παράδεισο σταθερότητας! Ενδιαφέρονται περισσότερο για την οικονομική τους ασφάλεια και χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να το πετύχουν. Η γενιά Ζ δεν έμαθε να χάνει. Η γενιά Ζ δεν γνώρισε χρηματιστηριακό πόνο! Εύχομαι να μην τον γνωρίσει ως απόρροια του μέγεθος του τέρατος που δημιούργησε!».