Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις για να μπει «φρένο» στην καύση του πιο «βρώμικου» ορυκτού καυσίμου και σε μια περίοδο που μιλάμε πιο πολύ από ποτέ για «πράσινη» μετάβαση και ΑΠΕ, το 2024 ήταν χρονιά-ρεκόρ για τον άνθρακα.
Η παγκόσμια χρήση άνθρακα έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα στα τέλη του 2024, με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας να το χαρακτηρίζει ως το θερμότερο έτος στην ιστορία.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι τα αέρια του θερμοκηπίου που θερμαίνουν τον πλανήτη θα πρέπει να μειωθούν δραστικά για να περιοριστεί η παγκόσμια θέρμανση αυτού, ώστε να αποφευχθούν οι καταστροφικές επιπτώσεις στη Γη και την ανθρωπότητα.
Παρά τις προσπάθειες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η μετάβαση σε μια πιο καθαρή ενεργειακή οικονομία προχωράει με αργούς ρυθμούς, επιτρέποντας στον άνθρακα να «δηλώνει» ακόμα «παρών» διατηρώντας την ισχυρή του θέση στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά.
«Υπαίτιος» η Κίνα
Η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας αυτής της αύξησης, καθώς περισσότερο από το ένα τρίτο του άνθρακα που καίγεται παγκοσμίως αφορούσε μόνο στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής της χώρας.
Αν και το Πεκίνο έχει επιδιώξει να διαφοροποιήσει τις πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της μαζικής επέκτασης της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας δήλωσε ότι η κινεζική ζήτηση άνθρακα το 2024 θα εξακολουθήσει να φτάνει τα 4,9 δισεκατομμύρια τόνους – σηματοδοτώντας ένα ακόμη ρεκόρ.
Η αυξανόμενη ζήτηση άνθρακα στην Κίνα, καθώς και σε αναδυόμενες οικονομίες όπως η Ινδία και η Ινδονησία, αντιστάθμισε τη συνεχιζόμενη μείωση στις προηγμένες οικονομίες.
Ωστόσο, η μείωση αυτή επιβραδύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η χρήση άνθρακα εκεί αναμένεται να μειωθεί κατά 12 και πέντε τοις εκατό αντίστοιχα, έναντι 23 και 17 τοις εκατό το 2023.
Η επικείμενη επιστροφή στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένα αποκαλέσει την κλιματική αλλαγή «απάτη», δεν αφήνει αρκετούς επιστήμονες αισιόδοξους, καθώς φοβούνται ότι μια δεύτερη προεδρία Τραμπ θα αποδυναμώσει τις δεσμεύσεις της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου για το κλίμα.
Η εξόρυξη άνθρακα έφτασε επίσης σε πρωτοφανή επίπεδα ξεπερνώντας για πρώτη φορά τα εννέα δισεκατομμύρια τόνους παραγωγής, δήλωσε ο Οργανισμός, με τους κορυφαίους παραγωγούς Κίνα, Ινδία και Ινδονησία να σημειώνουν όλα νέα ρεκόρ παραγωγής.
Ο ενεργειακός παρατηρητής προειδοποίησε ότι η έκρηξη των ενεργοβόρων κέντρων δεδομένων που τροφοδοτούν την εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης είναι επίσης πιθανό να αυξήσει τη ζήτηση για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με την τάση αυτή να στηρίζει τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα που καταναλώνει πολύ άνθρακα.
Περαιτέρω, οι γεωπολιτικές αναταράξεις και οι αβεβαιότητες στις ενεργειακές αγορές οδήγησαν πολλές χώρες να στραφούν εκ νέου στον άνθρακα για να εξασφαλίσουν την ενεργειακή τους αυτάρκεια.
Στο ετήσιο φόρουμ του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στο Ντουμπάι πέρυσι, τα έθνη ορκίστηκαν να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα.
Όμως η συνέχειά του φέτος κατέληξε σε οξύτητα, με τους εμπειρογνώμονες να προειδοποιούν ότι η αποτυχία να διπλασιάσουν αυτή τη δέσμευση-ορόσημο κατά την COP29 στο Αζερμπαϊτζάν κινδύνευε να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
