Η στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας αποτελεί άξονα σταθερότητας και προώθησης των αξιών της ΕΕ για ολόκληρη την περιοχή, διαμηνύει σε συνέντευξή του στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό -Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Βούλγαρος πρέσβης Βαλεντίν Ποριάζοφ.
Μάλιστα, ο πρεσβευτής της Βουλγαρίας στην Ελλάδα εξέφρασε τη βούληση για εμβάθυνση των διμερών σχέσεων και την πεποίθηση ότι οι δύο χώρες μπορούν να γίνουν σημαντικός ενεργειακός και μεταφορικός κόμβος πανευρωπαϊκού βεληνεκούς. Όπως εξήγησε, η στρατηγική διμερής συνεργασία σε διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, το εμπόριο και η τεχνολογία, είναι απαραίτητη για την οικονομική ευημερία των δύο χωρών, αλλά και για τη γεωπολιτική σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.
Ιδιαίτερα, ο Βούλγαρος πρέσβης ανέδειξε τη σημασία των έργων Sea2Sea, διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας, καθώς και της επικείμενης λειτουργίας της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) της Αλεξανδρούπολης για την περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών των διμερών σχέσεων. Ειδικότερα, είπε πως το έργο Sea2Sea είναι κομβικό, μεγάλης γεωστρατηγικής, οικονομικής και υλικοτεχνικής αξίας για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, με μακροπρόθεσμες θετικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή. «Προβλέπει έναν σύγχρονο πολλαπλό διάδρομο που εκτείνεται από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μέσω της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα, φτάνοντας περαιτέρω στα λιμάνια του Μπουργκάς και της Βάρνας στη Βουλγαρία, και συνεχίζοντας προς τον ποταμό Δούναβη και το κύριο λιμάνι μας εκεί, το Ρούσε. το Sea2Sea μπορεί να προσφέρει μια πολυπόθητη εναλλακτική λύση για τα πολύ επιβαρυμένα στενά του Βοσπόρου. Αυτό θα ενισχύσει την εμπορευματική και επιβατική κίνηση μεταξύ των δύο χωρών μας και θα αναβαθμίσει τις οικονομικές δυνατότητες» ανέφερε.
Ξεχωριστή αναφορά έκανε ο Βαλεντίν Ποριάζοφ στις οικονομικές και επιχειρηματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και διατύπωσε την εκτίμηση ότι τα μεγάλα έργα υποδομής που υλοποιούνται από κοινού για την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας τους θα βοηθήσουν την αύξηση της διμερούς οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας.
Κατά τον Βούλγαρο πρέσβη, νέοι τομείς δυνητικής ελληνοβουλγαρικής επιχειρηματικής συνεργασίας είναι η πληροφορική, οι επικοινωνίες και η αυτοκινητοβιομηχανία. Επίσης, «βλέπει» σημαντικές προοπτικές συνεργασίας στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων, των κέντρων δεδομένων και της ψηφιακής συνδεσιμότητας.
Μεταξύ άλλων, ερωτηθείς για το θέμα Μπελέρη, ο πρεσβευτής της Βουλγαρίας στην Ελλάδα τόνισε πως υπάρχει απαίτηση για όλες τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες στην ΕΕ να τηρούν τα προενταξιακά κριτήρια, συμπεριλαμβανομένων του κράτους δικαίου και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ποια είναι η σημασία της διμερούς στρατηγικής συνεργασίας σε θέματα διασυνδεσιμότητας και δικτύων για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, αλλά και την ευρύτερη περιοχή;
Η Βουλγαρία και η Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωπες με μια σειρά από ίδιους κινδύνους που απορρέουν από το δύσκολο περιφερειακό μας πλαίσιο, κυρίως τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας, τη δραματική κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τις μεταναστευτικές ροές ή τη διαταραχή στις αλυσίδες εφοδιασμού, για να αναφέρω μόνο μερικά από αυτά.
Ωστόσο, οι δύο χώρες μας έχουν συμπληρωματική γεωγραφία, ενισχύοντας και τονίζοντας έτσι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η μία της άλλης. Αυτό δημιουργεί τεράστια πλεονεκτήματα για την αντιμετώπιση των κινδύνων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες, που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είμαστε εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Η στρατηγική μας εταιρική σχέση αποτελεί άξονα σταθερότητας για ολόκληρη την περιοχή.
Η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις της στη συνολική ασφάλεια της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των Βαλκανίων και της περιοχής του Εύξεινου Πόντου, μας βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε πιο ξεκάθαρα από ποτέ τις πραγματικές δυνατότητες των διμερών μας σχέσεων.
Η κοινή μας ιστορία εκτείνεται σε περισσότερα από χίλια χρόνια, καθιστώντας μας ένα μοναδικό παράδειγμα στην Ευρώπη. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την ωριμότητα των σχέσεών μας και να παραμείνουμε πιστοί στη σοφία των πολιτικών, των διπλωματών και των απλών ανθρώπων που καθ' όλη τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών προσπάθησαν να ξεπεράσουν τις σκιές του παρελθόντος και κατάφεραν να οικοδομήσουν αμοιβαία εμπιστοσύνη, σεβασμό και αυτοπεποίθηση.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι είναι καθήκον μας να αξιοποιήσουμε πλήρως όλα αυτά τα πλεονεκτήματα και να εμβαθύνουμε ακόμη περισσότερο τη συνεργασία μας, αν θέλουμε να αντέξουμε τις δυσκολίες της εποχής μας.
Με κοινή βούληση και κοινές προσπάθειες, οι δύο χώρες μας μπορούν να γίνουν ένας σημαντικός ενεργειακός και μεταφορικός πανευρωπαϊκός κόμβος. Η στρατηγική μας συνεργασία σε διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, το εμπόριο και η τεχνολογία, είναι απαραίτητη για την οικονομική μας ευημερία, αλλά και για τη γεωπολιτική σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής. Έχει ήδη αποδειχθεί καθοριστική όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Μαζί μπορούμε να προστατεύσουμε τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας.
Τι σηματοδοτεί το έργο Sea2Sea και πώς αξιολογείτε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα;
Το Sea2Sea είναι ένα κομβικό έργο μεγάλης γεωστρατηγικής, οικονομικής και εφοδιαστικής αξίας για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, με μακροπρόθεσμες θετικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή. Προβλέπει έναν σύγχρονο πολλαπλό διάδρομο που εκτείνεται από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μέσω της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα, φτάνοντας περαιτέρω στα λιμάνια του Μπουργκάς και της Βάρνας στη Βουλγαρία, και συνεχίζοντας προς τον ποταμό Δούναβη και το κύριο λιμάνι μας εκεί, το Ρούσε. το Sea2Sea μπορεί να προσφέρει μια πολυπόθητη εναλλακτική λύση για τα με συμφόρηση στενά του Βοσπόρου στα οποία παρατηρείται μεγάλη συμφόρηση. Αυτό θα ενισχύσει την εμπορευματική και επιβατική κίνηση μεταξύ των δύο χωρών μας και θα αναβαθμίσει τις οικονομικές δυνατότητες.
Η Βουλγαρία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την υλοποίησή του, ιδίως στο πλαίσιο των μπλοκαρισμένων εμπορικών οδών στη Μαύρη Θάλασσα λόγω της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Επί του παρόντος, το Sea2Sea βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, αλλά οι δύο χώρες συνεργάζονται στενά για τη δημιουργία μιας κοινοπραξία για τη διαχείριση του έργου.
Από κοινού εργαζόμαστε για την ένταξή του στο πρόγραμμα Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF II).
Η Βουλγαρία έχει ολοκληρώσει σημαντικό μέρος της απαραίτητης υποδομής. Η Ελλάδα εργάζεται ήδη για το δικό της μέρος, κατασκευάζοντας τη νέα σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη - Τοξότες. Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνησή έχει αναλάβει πρακτικά μέτρα για την αναβάθμιση της υφιστάμενης διασυνοριακής σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Ορμενίου, στο πλαίσιο του έργου Sea2Sea.
Οι κυβερνήσεις μας έχουν συνειδητοποιήσει τα αμοιβαία οφέλη και το πλεονέκτημα, που θα ακολουθήσουν την ολοκλήρωση του έργου Sea2Sea και ως εκ τούτου μοιραζόμαστε την πολιτική βούληση για την ολοκλήρωσή του χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις. Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε αποφασιστικά, προκειμένου να επιτύχουμε κάτι πραγματικά σημαντικό και πολύτιμο για εμάς και ολόκληρη την περιοχή.
Το S2S και ο Κάθετος διάδρομος, που συνδέει Ελλάδα-Βουλγαρία-Ρουμανία, αποτελούν παραδείγματα των μεγάλων δυνατοτήτων της εταιρικής μας σχέσης εντός της ΕΕ, δημιουργώντας επίσης τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την οικονομική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας όταν τελειώσει ο πόλεμος.
Πώς αξιολογείτε τη μέχρι σήμερα συνέργεια των χωρών στον τομέα της ενέργειας στο πλαίσιο του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου; Μπορεί να αποτελέσει game changer η επικείμενη λειτουργία της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) Αλεξανδρούπολης;
Ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) αποτελεί παράδειγμα στρατηγικής μακροπρόθεσμης επένδυσης με ευρεία περιφερειακή εμβέλεια. Χρησιμεύει ως έμπνευση για νέες βιώσιμες επενδύσεις. Το ίδιο ισχύει και για το έργο πλωτού τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κοντά στην Αλεξανδρούπολη, στο οποίο η Βουλγαρία συμμετέχει με ποσοστό 20% και το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία τους επόμενους δύο μήνες.
Χάρη στις συνεχείς κοινές προσπάθειές μας, πλησιάζουμε ολοένα και περισσότερο στην επίτευξη των στρατηγικών μας στόχων, δηλαδή τη διαφοροποίηση και τον διαμοιρασμό των πηγών ενέργειας, την αναβάθμιση και την ολοκλήρωση των υποδομών, αλλά και την υλοποίηση πρωτοβουλιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα και να μετριάσουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Το νέο FSRU, σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες διασυνδέσεις φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, θα ενισχύσει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια όχι μόνο της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, παρέχοντας πρόσβαση σε νέες πηγές φυσικού αερίου. Θα προσελκύσει μακροπρόθεσμες επενδύσεις στις ενεργειακές υποδομές της περιοχής και θα υποστηρίξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, τον τομέα των logistics, τη ναυτιλία και τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Το FSRU Αλεξανδρούπολης βρίσκεται σε στρατηγική θέση κατά μήκος βασικών διαδρομών υγροποιημένου φυσικού αερίου μεταξύ τριών ηπείρων. Αν λάβουμε υπόψη τις εξελικτικές τάσεις του παγκόσμιου εμπορίου LNG και την εγγύτητα με τις αναδυόμενες τοπικές και περιφερειακές αγορές, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η Ελλάδα και η Βουλγαρία μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από τη στρατηγική τους συνεργασία μεσομακροπρόθεσμα.
Ποια είναι η αποτίμησή σας για τη συμμετοχή της Βουλγαρίας, ως τιμώμενης χώρας, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) και ποιος ο αντίκτυπος στις ελληνοβουλγαρικές οικονομικές και επιχειρηματικές σχέσεις;
Η πρόσκληση προς τη Βουλγαρία να είναι η τιμώμενη χώρα στη ΔΕΘ πέρυσι ήταν μια κίνηση που εκτιμήθηκε ιδιαίτερα. Η συμμετοχή μας απέκτησε σημαντική προβολή στο ευρύ κοινό και στις δύο χώρες. Η ΔΕΘ απέδειξε για άλλη μια φορά τη δύναμη, τις παραδόσεις και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εντατικοποίηση των διμερών εμπορικών μας σχέσεων. Οι εταιρείες και των δύο χωρών μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά εάν αναζητήσουν από κοινού νέα μερίδια στην αγορά, αλλά και από την κοινή παρουσία στις αγορές τρίτων χωρών. Το 2022, το πρώτο έτος του πολέμου στην Ουκρανία, οι εμπορικές μας συναλλαγές έφτασαν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι ελληνικές επενδύσεις είναι παρούσες σε πολλούς τομείς στη Βουλγαρία και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομίας μας.
Ποια είναι η σημερινή ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη Βουλγαρία και ποιες είναι οι προοπτικές για την ενίσχυσή της σε διάφορους τομείς;
Όπως ανέφερα, η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη Βουλγαρία έχει μακρόχρονες παραδόσεις που βασίζονται σε βιώσιμες επενδυτικές ευκαιρίες. Μεγάλοι Έλληνες επενδυτές δραστηριοποιούνται εδώ και καιρό στη Βουλγαρία, αξιοποιώντας το ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής πολιτικής, του λειτουργικού κόστους κ.λπ. Ο κατάλογος των σημερινών ελληνικών επιχειρήσεων που είναι παρούσες στη Βουλγαρία είναι αρκετά εκτενής, συμπεριλαμβανομένων των: Όμιλος Fourlis (με IKEA & Intersport), Helleniq Energy (με EKO Bulgaria), Όμιλος Viohalco, Όμιλος TERNA, Όμιλος Μυτιληναίος, Eurobank, Όμιλος Καμαρίδη, ETEM, Accenture, ΤΙΤΑΝ, ΙΟΝ (Interion), Chipita Bulgaria, Μύλοι Λούλη και πολλοί άλλοι.
Τα μεγάλα έργα υποδομής που υλοποιούμε σήμερα για την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ των δύο χωρών μας θα βοηθήσουν σίγουρα τη διμερή οικονομική και εμπορική μας συνεργασία να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Νέοι τομείς δυνητικής ελληνοβουλγαρικής επιχειρηματικής συνεργασίας είναι η πληροφορική και οι επικοινωνίες, και η αυτοκινητοβιομηχανία. Υπάρχουν σημαντικές προοπτικές συνεργασίας στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων, των κέντρων δεδομένων (data centers) και της ψηφιακής συνδεσιμότητας.
Στο άμεσο μέλλον, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την προσέλκυση επενδύσεων, και στις δύο χώρες, στην παραγωγή και τις υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας με μεσαία και υψηλή προστιθέμενη αξία (τεχνολογικά κέντρα για επιχειρησιακές, στρατηγικές, συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες επιχειρηματικού σχεδιασμού).
Πώς αξιολογείτε τη συνεργασία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ελλάδας για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, αλλά και για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια;
Η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων είναι ένας ακόμη φάκελος στον οποίο η Βουλγαρία και η Ελλάδα μοιράζονται πολλά κοινά σημεία. Η ενταξιακή διαδικασία, με τις επακόλουθες μεταρρυθμίσεις, έχει αποδειχθεί ότι είναι ο κύριος μοχλός για τη δημοκρατική μετάβαση και τη σταθερότητα, κάτι που είναι σίγουρα προς το κοινό μας συμφέρον ως άμεσοι γείτονες.
Η Ελλάδα διοργάνωσε τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης το 2003, ενώ η Βουλγαρία, έπειτα από ένα κενό 15 ετών, διοργάνωσε την επόμενη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της στην ΕΕ το 2018. Ήταν φυσικό ότι από όλα τα κράτη-μέλη, η Βουλγαρία και η Ελλάδα ήταν εκείνες οι χώρες που επανέφεραν τα Δυτικά Βαλκάνια στην ατζέντα της ΕΕ.
Τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα, μετά την επιθετική ενέργεια της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, έστρεψε την εστίαση στη διεύρυνση της ΕΕ, με αποφάσεις-ορόσημα που ελήφθησαν πρόσφατα, μεταξύ άλλων για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, και άλλες που εκκρεμούν για φέτος. Ωστόσο, ενώ οι γεωπολιτικές εκτιμήσεις είναι θεμελιωμένες, η ένταξη νέων μελών στην ΕΕ έχει εκτεταμένες επιπτώσεις για την Ένωση. Ως εκ τούτου, ένας αριθμός κριτηρίων πρέπει να πληρούνται πριν από την ένταξη.
Η Βουλγαρία και η Ελλάδα, που έχουν καλύτερη γνώση της περιοχής, μπορούν να συνεργαστούν για να βοηθήσουν στην επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ των προσδοκιών για μια επιταχυνόμενη ολοκλήρωση και της ανάγκης να πληρούν οι υποψήφιες χώρες τα κριτήρια και να παρουσιάσουν τα δικά τους πλεονεκτήματα. Δύο πεδία ιδιαίτερης σημασίας είναι οι σχέσεις καλής γειτονίας και το κράτος δικαίου.
Η Βουλγαρία και η Ελλάδα μοιράζονται την επιτακτική ανάγκη για την πλήρη και καλόπιστη εφαρμογή των διεθνών συνθηκών, καθώς και για την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αντίστοιχων κοινοτήτων τους στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Οι τομείς αυτοί αφορούν την τήρηση των αξιών και των αρχών της ΕΕ και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως απλώς διμερείς.
Είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι υπάρχει ισχυρή δυνατότητα σταδιακής μετάβασης από τις ταυτόσημες θέσεις σε συντονισμένες πρωτοβουλίες στην περιοχή. Αυτό είναι μια αναγκαιότητα που απορρέει από το ρόλο που μοιράζονται η Ελλάδα και η Βουλγαρία ως άξονας σταθερότητας και προώθησης των αξιών της ΕΕ στην περιοχή.
Συμμερίζεστε τις ενστάσεις της Ελλάδας για την ενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας στην ΕΕ αναφορικά με το ζήτημα του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας;
Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για όλα τα υποψήφια κράτη να τηρούν τα προενταξιακά κριτήρια, συμπεριλαμβανομένων του κράτους δικαίου και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πέρα από τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσης που αναφέρετε, οι αποφάσεις στον τομέα της διεύρυνσης της ΕΕ λαμβάνονται με ομοφωνία. Η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη, αλλά ούτε και η τελευταία που εγείρει συγκεκριμένη ένσταση σε συγκεκριμένη περίπτωση.
Μακροπρόθεσμα, η ομοφωνία απαιτεί από όλα τα κράτη-μέλη και τις υποψήφιες χώρες να κάνουν το βήμα παραπάνω για την εξεύρεση συμβιβασμού - και ο συμβιβασμός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος δράσης. Και σε αυτή την περίπτωση, είμαι πεπεισμένος ότι ένας συμβιβασμός, οπωσδήποτε βασισμένος στις αξίες της ΕΕ, είναι εφικτός.
Από μια ευρύτερη προοπτική, όλοι μας ενδιαφερόμαστε να δούμε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας, να προοδεύουν στην πορεία τους προς την ένταξη στην ΕΕ.
Η Βουλγαρία παρέχει στρατιωτική, ανθρωπιστική και πολιτική υποστήριξη στην Ουκρανία από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης. Πώς επηρεάζει τις σχέσεις της με άλλες χώρες και ποια είναι η πρόθεσή της για το μέλλον; Πώς βλέπει το τέλος του πολέμου;
Η Βουλγαρία παρέχει στήριξη στην Ουκρανία με διάφορες μορφές από την αρχή της ρωσικής επίθεσης. Η Βουλγαρία φιλοξένησε τη μεγαλύτερη κοινότητα Ουκρανών προσφύγων ανά κάτοικο το 2022. Οι κρατικοί φορείς, οι ιδιωτικές εταιρείες και η κοινωνία των πολιτών κινητοποιήθηκαν γρήγορα για να προσπαθήσουν να προσφέρουν στέγη σε όσους διέφευγαν από τον πόλεμο.
Η Βουλγαρία παρείχε πυρομαχικά και άλλο εξοπλισμό, σύμφωνα με τις δυνατότητές της, ενώ οι βουλγαρικές εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη γεφύρωση των κενών εφοδιασμού σε διάφορους τομείς.
Ταυτόχρονα, η Βουλγαρία συμμετείχε σε όλες τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, παρά τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της. Η θέση αρχής μας παραμένει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι απλώς μια διμερής σύγκρουση, αλλά ένας αγώνας για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες και την ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της. Δυστυχώς, όσον αφορά τις κυρώσεις πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν συμμερίζονται όλοι οι γείτονές μας την ίδια θέση.
Έχουμε δηλώσει σαφώς ότι θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας για όσο διάστημα χρειαστεί. Επί τη ευκαιρία να ανακοινώσω ότι η Βουλγαρία θα διοργανώσει στη Σόφια, σε στενή συνεργασία με την Ουκρανία, τη Δεύτερη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα στις 17 Απριλίου 2024. Πρόκειται για το πλαίσιο της Διεθνούς Πλατφόρμας για την Κριμαία (ICP).
Μόλις τελειώσει ο πόλεμος, η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους και καλύτερη συνδεσιμότητα μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό είναι ένα πεδίο όπου η τριμερής συνεργασία Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας στον Κάθετο διάδρομο (Βορρά-Νότου), που συνδέει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, είναι καθοριστικής σημασίας.
Πιθανές συνέργειες μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας μπορούν να διερευνηθούν επίσης όταν πρόκειται για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των αντίστοιχων κοινοτήτων μας στην Ουκρανία.
Η Βουλγαρία εντάχθηκε εν μέρει στη ζώνη Σέγκεν. Τι σημαίνει αυτή η απόφαση και εκτιμάτε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα γίνει η άρση των ελέγχων και στα χερσαία σύνορα; Υπάρχει ανησυχία για αύξηση των μεταναστευτικών κυμάτων προς τη χώρα σας;
Η Βουλγαρία συμμορφώνεται με όλες τις απαιτήσεις για πλήρη ένταξη στη Σένγκεν ήδη από το 2011. Αυτό έχει επιβεβαιωθεί επανειλημμένα στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε την ένταξή μας σε μια σειρά δηλώσεων όλα αυτά τα χρόνια. Στις 30 Δεκεμβρίου 2023 μια συμβιβαστική πρόταση κατέληξε σε ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών προκειμένου η Βουλγαρία και η Ρουμανία να ενταχθούν στη Σένγκεν. Σύμφωνα με αυτήν, οι έλεγχοι στα εναέρια και θαλάσσια σύνορα με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία θα καταργηθούν από τις 31 Μαρτίου 2024. Ωστόσο, το θέμα των ελέγχων στα χερσαία σύνορα παραμένει ανοικτό.
Η απόφαση του Συμβουλίου θα πρέπει να ληφθεί εντός του τρέχοντος έτους. Η Βουλγαρία παραμένει προσηλωμένη στο να ξεπεράσει τα τελευταία εναπομείναντα πολιτικά εμπόδια (τα οποία προέβαλε ένα μόνο κράτος-μέλος) και να επιτύχει την κατάργηση των χερσαίων ελέγχων το συντομότερο δυνατό. Εκτιμούμε τη συνεπή ελληνική υποστήριξη που έχουμε λάβει στην πορεία μας. Είμαστε ήδη μέλη του Σένγκεν, αλλά η τελική κατάργηση των χερσαίων συνοριακών ελέγχων θα είναι στην πραγματικότητα πιο απτή όταν πρόκειται για την κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Οι σημερινοί έλεγχοι στα χερσαία σύνορα έρχονται σε αντίθεση με τις κοινές μας προσπάθειες για τη δημιουργία ενός περιφερειακού κόμβου μεταφορών και εμποδίζουν τις ομαλές συνδέσεις στον άξονα Νότου-Βορρά. Εμποδίζουν την οικονομική και εμπορική μας συνεργασία, δημιουργούν πρόσθετο κόστος για τις επιχειρήσεις μας και τον τουρισμό.
Όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές, η Βουλγαρία αποδεικνύει καθημερινά τον καθοριστικό της ρόλο στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης ένταξη στο Σένγκεν θα επιτρέψει την ανακατανομή των πόρων από τα εσωτερικά στα εξωτερικά σύνορα, με αποτέλεσμα την ακόμη καλύτερη προστασία.
Πώς κρίνετε το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο;
Η Βουλγαρία και η Ελλάδα αποτελούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στην περιοχή αυτή και, ως εκ τούτου, φέρουν σημαντικό, αλλά και δυσανάλογο βάρος από πολλές απόψεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη μετανάστευση και την προστασία των συνόρων. Θεωρώ ότι το νέο Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, μετά από δέκα χρόνια δύσκολων συζητήσεων, επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ ευθύνης, ευελιξίας και κυρίως αλληλεγγύης - η τελευταία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του νέου Συμφώνου.
Οφείλουμε να τιμήσουμε τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στη διαδικασία ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος ενσωμάτωσε στο Σύμφωνο μια σειρά από προτάσεις που υποστηρίχθηκαν από τη Βουλγαρία. Χαιρετίζουμε την ευέλικτη προσέγγιση όσον αφορά τους τόπους όπου θα πραγματοποιούνται οι διαδικασίες ελέγχου και ασύλου. Η κατάλληλη βαθμονόμηση των συνοριακών διαδικασιών σύμφωνα με τη διοικητική ικανότητα ενός συγκεκριμένου μέλους, καθώς και η δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψη οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, αποτελούν επίσης θετικά στοιχεία του νέου Συμφώνου.
Συνολικά, ελπίζω ότι αυτές οι τόσο αναγκαίες βελτιώσεις θα συμβάλουν στην άμβλυνση των ελλείψεων του κανονισμού του Δουβλίνου και θα παράσχουν την κατάλληλη απάντηση της ΕΕ σε μια πρόκληση που δεν πρόκειται να εξαφανιστεί και, αντίθετα, πρέπει να αντιμετωπιστεί με κοινές προσπάθειες και πόρους σε μακροπρόθεσμη βάση.
