Στην πιο κρίσιμη καμπή βρίσκονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ ΑΔΜΗΕ και κυπριακής πλευράς για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου, από την τύχη της οποίας θα εξαρτηθεί και το συνολικό μεγαλόπνοο project, ο διάδρομος μέχρι το Ισραήλ.
Η μέχρι τώρα στάση της Κύπρου ήταν επαμφοτερίζουσα. Η αδυναμία της να αποφασίσει ποιο δρόμο θα επιλέξει γύρω από το έργο των 898 χλμ και ύψους 1,2 δισ. ευρώ και η δέσμευση για μετοχική συμμετοχή, αλλά με προαπαιτούμενο την επαναβεβαίωση ότι είναι βιώσιμο μέσω νέας μελέτης κόστους - οφέλους, είχαν φρενάρει τη δυναμική που είχε αποκτήσει. Το έργο, του οποίου project promoter είχε αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ τον Οκτώβριο έδειχνε μετέωρο.
Τα αποτελέσματα της μελέτης για το έργο Great Sea Interconnector παρουσιάστηκαν σήμερα στη Λευκωσία και μένει να φανεί αν είναι αρκετά για να άρουν τις αμφιβολίες της κυπριακής πλευράς, γεγονός που θα ξεμπλοκάρει και τις διαδικασίες μετοχικής συμμετοχής τρίτων επενδυτών. Η απόφαση της Λευκωσίας είναι προαπαιτούμενο για να μετουσιωθεί σε πράξη η πρόθεση funds από το Αμπου Ντάμπι (TAQA), το Ισραήλ (Aluma), ακόμη και από το αμερικανικό κρατικό fund DFC, το οποίο επισημοποίησε το Μάιο το ενδιαφέρον του και να προχωρήσουν οι τελικές συηζητήσεις με τον ΑΔΜΗΕ.
Η μελέτη κόστους - οφέλους (CBA) που δημοσιοποιήθηκε σήμερα ενισχύει τις χαραμάδες αισιοδοξίας. Δείχνει ότι η άρση της ενεργειακής απομόνωσης του νησιού μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κύπριων καταναλωτών.
Εξετάζει συγκεκριμένα δύο σενάρια:
- Το πρώτο, είναι η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας, εντάσσοντας το τελευταίο μη διασυνδεδεμένο κράτος της ΕΕ στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και με περιορισμένη εγκατάσταση μπαταριών.
- Το δεύτερο σενάριο που εξετάζεται είναι η απομονωμένη ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρισμού της Κύπρου μέσω της ανάπτυξης ΑΠΕ, που θα καλύπτουν έως το 2040 το 70%-80% των αναγκών του νησιού, συνοδευόμενες από την εγκατάσταση μεγάλων μονάδων μπαταριών.
Στο δια ταύτα, η μελέτη καταλήγει ότι οι μπαταρίες που θα χρειαστούν μέχρι το 2040 (επιπλέον απ’ όσες θα χρησιμοποιηθούν ούτως ή άλλως στην προοπτική της διασύνδεσης), θα κοστίσουν περίπου 4 δισ. ευρώ στην κυπριακή πλευρά, όταν το συνολικό κόστος της ηλεκτρικής διασύνδεσης, δηλαδή η διαδρομή Ελλάδα- Κύπρος - Ισραήλ, είναι 1,9 δισ. ευρώ.
Και ότι το όφελος που προκύπτει από τη διασύνδεση (8 δισ. ευρώ) είναι πολλαπλάσιο του κόστους κατασκευής του έργου (1,9 δισ. ευρώ), το οποίο σημαίνει ότι το καθαρό κοινωνικό όφελος που προκύπτει από τη διασύνδεση ξεπερνά τα 6 δισ. ευρώ.
Στην ουσία δείχνει, όπως ανέφερε ο CEO του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, ότι ο Κύπριος καταναλωτής, ένα μέσο νοικοκυριό δηλαδή που καταναλώνει 5mWh τον χρόνο, θα έχει μία εξοικονόμηση τουλάχιστον 400 € ετησίως στους λογαριασμούς του. Καθώς και ότι αυτό που θα κληθεί να πληρώσει ο καταναλωτής κατά την 5ετία κατασκευής του έργου (συνολικά 150 €), θα υπερκαλυφθεί ήδη από το πρώτο έτος λειτουργίας της διασύνδεσης, γεγονός που μαρτυρά πως το έργο θα είναι πραγματικά ωφέλιμο.
Το ερώτημα βέβαια παραμένει κατά πόσο όλα αυτά αρκούν για να πειστεί η Λευκωσία, κάτι που δεν είναι ακόμη σαφές, όπως φαίνεται από τα όσα δήλωσε ο Κύπριος υπ. Ενέργειας, Γ.Παπαναστασίου, μετά τη σημερινή συνάντηση με τον ΑΔΜΗΕ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η κυπριακή κυβέρνηση θα αναμένει την επίσημη παράδοση της μελέτης κόστους – οφέλους που διενήργησε ο ΑΔΜΗΕ, την οποία θα αξιολογήσει με συμβουλευτικό οίκο και ακολούθως θα πάρει την απόφασή της για ενδεχόμενη ένταξη στο έργο.
Το θέμα είναι ότι όσο εκκρεμεί η τελική απόφαση της Λευκωσίας, εκκρεμούν και μια σειρά κρίσιμων ρυθμιστικών αποφάσεων, (καθαρό έσοδο, μοναδιαίες χρεώσεις), απαραίτητες για να προχωρήσει το έργο, ζητήματα, των οποίων η έκδοση εκκρεμεί και από τη δική μας ρυθμιστική αρχή, τη ΡΑΕΕΥ.
Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί γύρω από όλα τα παραπάνω θα γίνει γνωστή τις αμέσως επόμενες ημέρες όταν και θα ολοκληρωθούν οι επαφές της ηγεσίας του ΑΔΜΗΕ επί κυπριακού εδάφους.
Τις εξελίξεις παρακολουθεί από κοντά τόσο η Nexans, στην οποία έχει ανατεθεί η κατασκευή του καλωδίου Κρήτη-Κύπρος, όσο και η Ε.Ε. η οποία έχει εγκρίνει χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ για το έργο. Η Κομισιόν έχει ζητήσει από όλους τους εμπλεκόμενους επίσπευση των διαδικασιών για να ξεμπλοκάρει η εμβληματική διασύνδεση, που θα βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση την Κύπρο.
