«Στην μπουνάτσα όλοι είναι καλοί καπεταναίοι» λέει μια ναυτική παροιμία και δεν έχει και πολύ άδικο. Το ίδιο ισχύει περίπου και με τις επιχειρήσεις. Σε ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον με ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης οι επιχειρήσεις είθισται να ευημερούν, οι επενδυτές βλέπουν την αξία των μετοχών να αυξάνεται και οι διοικήσεις αμείβονται με μπόνους απόδοσης. Τι γίνεται όμως όταν τα πράγματα στραβώσουν; Τι γίνεται όταν οι διοικήσεις αποτύχουν να φέρουν τους στόχους που έχουν υποσχεθεί;
Οι διοικήσεις των εταιριών και ειδικά το top management μπαίνουν στο στόχαστρο όταν παρατηρούνται τέτοιου είδους αστοχίες. Ειδικότερα, η κριτική εστιάζεται γύρω από το πρόσωπο του διευθύνοντος συμβούλου (CEO). Οι CEO είναι μια ειδική κατηγορία στελεχών. Έχουν μια ροπή προς την αισιοδοξία και μια ακόμα μεγαλύτερη ροπή προς τις μεγάλες βεβαιότητες, την πεποίθηση ότι οι στόχοι που βάζουν θα πιαστούν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Τα τελευταία χρόνια η ζωή έδειξε ότι αν είναι κάτι βέβαιο αυτό είναι η ύπαρξη πολλών και συνεχών αβεβαιοτήτων. Σε πολλές περιπτώσεις είδαμε τα μεγέθη της χρήσης να αποκλίνουν από τα αναμενόμενα και οι αποκλίσεις αυτές είχαν και δυσάρεστη κατεύθυνσή.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι CEO έριξαν την ευθύνη στις ειδικές συνθήκες που επικράτησαν και στις απρόβλεπτες καταστάσεις που διαμόρφωσαν ένα πρωτοφανές οικονομικό περιβάλλον. Εν μέρει σωστό. Από την εξήγηση ωστόσο έλειπε η δική τους συνεισφορά στην εξήγηση της απόκλισης. Το οποίο βέβαια έχει την εξήγηση του στην ιδιοσυγκρασία που αναφέραμε: «Του χρόνου θα είναι όλα καλύτερα και γενικά κάθε εμπόδιο για καλό».
Μια έρευνα έρχεται να δείξει πως οι αγορές αντιμετωπίζουν μια διοίκηση που δεν αναλαμβάνει το μέγεθος της ευθύνης που της αναλογεί όταν τα νέα δεν είναι καλά για τους μετόχους της.
Η μελέτη ανέλυσε τις αντιδράσεις των αναλυτών στις ανακοινώσεις των εταιρικών κερδών και τη συμπεριφορά των CEOs σε περιπτώσεις που η εικόνα δεν ήταν η αναμενόμενη. Ουσιαστικά, η μελέτη εξέτασε πώς οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι εξήγησαν τα άσχημα νέα σε μια τηλεδιάσκεψη παρουσίασης εταιρικής κερδοφορίας. Προσπάθησαν να ρίξουν την ευθύνη σε άλλους ή ανέλαβαν την ευθύνη για την κακή απόδοση;
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι εάν ένας Διευθύνων Σύμβουλος αναλάβει την ευθύνη για την κακή επίδοση της εταιρείας του, ακόμη και αν οφείλεται σε παράγοντες εκτός της ευθύνης ελέγχου του, η αντίληψη για τη μελλοντική επίδοση της εταιρίας δεν επιδεινώνεται υπερβολικά.
Προκύπτει δε, ότι οι επενδυτές τείνουν να τιμωρούν λιγότερο μια εταιρεία για την κακή της επίδοση απ' ό,τι αν ένας Διευθύνων Σύμβουλος προσπαθήσει να μετατοπίσει την ευθύνη.
Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την τάση των αναθεωρήσεων των προβλέψεων των αναλυτών σε συνάρτηση με τον τρόπο με τον οποίο εξηγείται η καλή και η κακή απόδοση από τη διοίκηση. Εάν ο Διευθύνων Σύμβουλος παρουσιάζει καλά αποτελέσματα υπάρχει μικρή διαφορά στις αναθεωρήσεις προβλέψεων κερδών είτε ο Διευθύνων Σύμβουλος μεταθέτει την ευθύνη, είτε όχι.
Ωστόσο, η ευαισθησία των αναθεωρήσεων στο ενδεχόμενο ανάληψης της ευθύνης από τον CEO γίνεται μεγαλύτερη όταν τα νέα δεν είναι καλά.
Οι αναλυτές τείνουν να τιμωρούν την εταιρία με την υιοθέτηση προβλέψεων για χαμηλότερα επίπεδα κερδών στο μέλλον όταν η διοίκηση δικαιολογεί τα κακά νέα ή τις αποτυχημένες προβλέψεις της λόγω εξωγενών παραγόντων. Σε αντίθετη περίπτωση που οι διοικήσεις αναλάβουν μέρος της ευθύνης, οι αναθεωρημένες προβλέψεις για τη μελλοντική κερδοφορία είναι πιο ήπιες αφού η αγορά αναγνωρίζει ότι η διοίκηση παραδέχεται το λάθος της και υπάρχει η ανάληψη δράσης για να διορθώσει την κατάσταση. Και τις περισσότερες φορές αυτή η λογική δεν είναι λάθος.
Πώς μεταβάλλονται οι εκτιμήσεις των αναλυτών όταν η διοίκηση αναλαμβάνει την ευθύνη
(Με την πράσινη γραμμή οι αρνητικές αναθεωρήσεις, με την μπλε οι θετικές).
