Γράφουν ο Βαγγέλης Καρκαλέτσης και η Ξένια Ζιούβελου
Η τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης εντάσσεται ήδη σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς μας, και η χρήση της έχει αρχίσει να επιδρά στην παγκόσμια οικονομία, αποτελώντας ήδη μια στρατηγικής σημασίας επένδυση των χωρών.
Την περασμένη εβδομάδα έγιναν δύο σημαντικές δράσεις για την ολοκλήρωση του σχεδίου για την Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) και την έναρξη εφαρμογής της. Ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία το σχέδιο νόμου «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» με στόχο να θεσπίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για διάφορες τεχνολογίες, με πρώτη μεταξύ τους αυτή της ΤΝ. Και λίγες μέρες μετά, ο Υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης παρουσίασε, στο Υπουργικό Συμβούλιο, την Εθνική Στρατηγική για την ΤΝ, η οποία θα τεθεί σε διαβούλευση.
Ως μέλη της ομάδας των επιστημόνων του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» που είχε συντονιστικό ρόλο, σε συνεργασία με επιστήμονες από άλλα Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια της χώρας, στη σύνταξη του αρχικού σχεδίου για την Εθνική Στρατηγική, είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που η προσπάθεια αυτή αξιοποιείται από την Πολιτεία, τόσο στο ρυθμιστικό πλαίσιο όσο και στο σχέδιο δράσης της Εθνικής Στρατηγικής.
Ο Κ. Πιερρακάκης στην παρουσίασή του στο Υπουργικό Συμβούλιο, τόνισε ότι η χώρα μας σχεδιάζει να αναλάβει πρωτοποριακό ρόλο στη διάδοση των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρο το οικοσύστημα της ΤΝ στην ΕΕ. Αυτός ο ρόλος θα υποστηριχθεί, με τη δημιουργία ενός κοινωνικο-τεχνικού και νομικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη ηθικών, αξιόπιστων και δημοκρατικών συστημάτων ΤΝ που είναι προσβάσιμα και επωφελή για όλους τους πολίτες. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση αξιόπιστων συστημάτων ΤΝ θα επιτρέψει την ταχύτερη υιοθέτηση λύσεων ΤΝ από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ενισχύοντας τους στόχους της οικονομικής ανάπτυξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας.
Η ομάδα μας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών στο «Δημόκριτο», προωθεί ήδη από το 2019, την ιδέα της δημοκρατικότητας στην ΤΝ και του ρόλου που μπορεί να έχει η χώρα μας στον τομέα αυτό στην ΕΕ. Η δημοκρατικότητα στην ΤΝ, αφορά τόσο στην πρόσβαση και τον έλεγχο συστημάτων ΤΝ, όσο και στο σχεδιασμό και την υλοποίηση τέτοιων συστημάτων. Το white paper “Democratising AI: A National Strategy for Greece” που εκδώσαμε τον Απρίλιο του 2020, αποτέλεσε τη βάση του σχετικού άξονα της Εθνικής Στρατηγικής.
Στο «Δημόκριτο» υλοποιούμε ήδη τη στρατηγική για την εφαρμογή διαδικασιών και εργαλείων πιστοποίησης για ηθική, αξιόπιστη και δημοκρατική ΤΝ. Στην έρευνα, μέσα από την ενεργή συμμετοχή μας σε μεγάλα Ευρωπαϊκά έργα όπως η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα ΤΝ, σε Ευρωπαϊκές δράσεις όπως το AI4People και η δράση για την υλοποίηση των 7 βασικών απαιτήσεων για μια Αξιόπιστη ΤΝ σε διαφορετικούς κλάδους. Στην εκπαίδευση, μέσα από το σχεδιασμό σχετικών σεμιναρίων για τα μεταπτυχιακά προγράμματα και τα προγράμματα κατάρτισης που παρέχουμε, στην ΤΝ και στην Επιστήμη Δεδομένων. Στην καινοτομία, στο πλαίσιο των δράσεων του κόμβου ψηφιακής καινοτομίας ahedd-DIH και των δράσεων που σχεδιάζουμε για το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό κόμβο ψηφιακής καινοτομίας της χώρας, SmartAttica EDIH που εστιάζει στην ΤΝ.
Πρόσφατα μάλιστα ανακοινώσαμε τη συνεργασία μας με το IEEE, τον σημαντικότερο επαγγελματικό οργανισμό στον κόσμο για την πρόοδο της τεχνολογικής καινοτομίας, με στόχο την προώθηση της ηθικής στην Τεχνητή Νοημοσύνη και της πιστοποίησής της. Παράλληλα, συνδράμουμε σε διεθνείς δράσεις όπου συμμετέχει η Ελλάδα, όπως με το Υπουργείο Εξωτερικών στη Σύσταση της UNESCO για την Ηθική Διάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού και χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από κυβερνήσεις και εταιρείες, αλλά και στην Ομάδα Εργασίας για τη Διαλειτουργική Συγκριτική Αξιολόγηση Συστημάτων ΤΝ (Open AI Benchmarks).
Η χώρα μας, με το επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει τόσο στο χώρο της ΤΝ όσο και στο χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς στην ΕΕ προωθώντας στην πράξη την αξιόπιστη, ηθική και δημοκρατική ΤΝ.
* Ο Βαγγέλης Καρκαλέτσης είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος»
* Η Ξένια Ζιούβελου είναι Συνεργαζόμενη Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος»
