Ο Τραμπισμός έπεσε από τον ουρανό;
Το πλήθος που επιτέθηκε και κατέλαβε το Καπιτώλιο εμφανίσθηκε από το πουθενά;
Η Ευρώπη, ο υπόλοιπος κόσμος έχουν ανοσία απέναντι σε τέτοια φαινόμενα και γι' αυτό και η έκπληξη και το σοκ και η ομόθυμη καταδίκη από ηγέτες που ξεκινούν από την Α. Μέρκελ και φθάνουν μέχρι τον Ερντογάν και τον Χαμενεΐ;
Ο Ντ. Τραμπ προφανώς δεν έγινε, σε μια ημέρα αυτό που όλοι καταδικάζουν σήμερα, ούτε οι οπαδοί του που επιτέθηκαν στο Καπιτώλιο έπεσαν από τον ουρανό στις 6 Ιανουαρίου.
Ο κ. Τραμπ ένας χαρισματικός και επικοινωνιακός εκατομμυριούχος, σόουμαν και χωρίς κανένα όριο στην συμπεριφορά του κατόρθωσε χρησιμοποιώντας τα social media τα οποία σήμερα κατηγορεί για την «φίμωσή» του, να αλώσει τον Λευκό Οίκο αφυπνίζοντας και το «κατακάθι» της αμερικανικής κοινωνίας. Το οποίο όμως μέσα από την αποξένωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ανεργία την μετοχοποίηση της μεσσίας τάξης, την κρίση της παγκοσμιοποίησης αλλά και τον διαρκώς παρόντα ρατσισμό, άρχισε να διεκδικεί ρόλο «αντισυστημικό», που τελικά κάλυψε τον ουσιαστικό εκφασισμό του.
Και όλοι αυτοί περίμεναν απλώς τον καταλύτη που θα τους έφερνε στην επιφάνεια. Με ψέματα ,με προσβολές των αντιπάλων, με επιθέσεις στα μη φιλικά ΜΜΕ, όπου η αλήθεια και η πραγματικότητα ακυρώνονταν και στιγματίζονταν ως «κατασκεύασμα» των συστημικών ΜΜΕ.
Και πυροδοτήθηκε έτσι ένας αφάνταστος λαϊκισμός τον οποίο παρακολούθησε όχι μόνο η Αμερική αλλά ολόκληρος ο κόσμος είτε σε ζωντανή σύνδεση από το FOX NEWS, είτε από το twitter που έγινε εργαλείο στα χέρια του κ. Τραμπ προκειμένου να χειραγωγήσει ένα τεράστιο κοινό και να το καθοδηγήσει μέχρι την τελευταία στιγμή, σε αυτό που κατέληξε στην κατάληψη του Καπιτωλίου.
Και δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Τραμπ καλύφθηκε από την ανοχή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος το οποίο θέλοντας να μην χάσει την επαφή με την εξουσία έδωσε ελευθέρας για τέσσερα χρόνια σε αυτόν τον αδίστακτο λαϊκιστή. Και τώρα θα πρέπει να δώσει την δική του μάχη για να απαλλαγεί, εάν μπορέσει, από το στίγμα του Τραμπισμού και να περιορίσει όσο περισσότερο μπορεί αυτή την μάζα που έδειξε να αφυπνίζεται και αποθρασυμένη να κινητοποιείται υπό την αιγίδα και την καθοδήγηση ενός εν ενεργεία Ρεπουμπλικάνου προέδρου.
Όμως ο Τραμπισμός σαν μια έκφραση ακραίου λαϊκισμού δεν είναι κάτι νέο στην ιστορία.
Ο Εθνικοσοσιαλισμός του μεσοπολέμου ,το αποτυχημένο πραξικόπημα του Χίτλερ το 1923, ο Μουσολίνι, ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ το 1933,τα δικτατορικά καθεστώτα σε Ισπανία, Πορτογαλία, και στην Ελλάδα…
Αλλά και πάλι μια μεγάλη οικονομική κρίση , η ξενοφοβία και η απόδοση ευθυνών στην μετανάστευση για την κρίση και την απώλεια θέσεων εργασίας, δημιούργησαν κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη ενός νέου ακροδεξιού στο DNA λαϊκισμού που δεν εκφράζεται πάντοτε με το ίδιο πολιτικό πρόσημο.
Στην Ευρώπη το φαινόμενο της Μαρί Λεπέν και του Σαλβίνι δεν είναι ασύμβατο με τον Τραμπισμό, εξάλλου ποτέ δεν έκρυψαν τα δυο αυτά «κινήματα» την ελληνοεκτίμησή τους, ενώ και ο βρετανός Φαρατζ ο υποκινητής της λαϊκίστικης και εθνικιστικής ρητορικής που οδήγησε στο BREXIT δεν έκρυβε τον θαυμασμό για τον Τραμπ.
Ο λαϊκισμός που βρίσκεται στον πυρήνα του Τραμπισμού εκφράστηκε με ακραίο τρόπο στην ίδια την Ελλάδα.
Και έτσι από τα μικρά συνθήματα όπως «λεφτά υπάρχουν» και για «Ζάππεια», η Ελλάδα μέσα από μια βαθιά κρίση οδηγήθηκε στις συγκεντρώσεις της Πλατείας, εκεί που έγινε η μεγάλη ώσμωση ενός ψεκασμένου λαϊκισμού που ισοπεδώνοντας ιδεολογικούς διαχωρισμούς, προσομοίαζε σε αυτό που είδαμε τις 6 Ιανουαρίου χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στο Καπιτώλιο. Ο τοξοβόλος στην Πλατεία Συντάγματος και οι μολοτοφόροι της Μαρφίν, οι χρυσαυγίτες «φουσκωτοί» πισω από τον Άγνωστο Στρατιώτη, δεν διαφέρουν σε πολλά απο τον κερασφόρο διαδηλωτή της Ουάσιγκτον, ούτε με τον συνομωσιολόγο καθοδηγητή του. Και τότε όλα υποτίθεται ήταν φτιαχτά.
Δεν ήταν η κρίση που οδήγησε στα Μνημόνια, αλλά τα Μνημόνια που οδήγησαν στην κρίση….
Και ήταν ένα κίνημα που οδήγησε στο φαινόμενο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ, που η κυβερνώσα αριστερά ευάλωτη πάντοτε σε απλουστευτικές θεωρήσεις και πρόθυμη να μοιράσει σε υποσχέσεις κάλυψε και παραδόθηκε πολλές φορές στην παρωδία Τραμπισμού των ΑΝΕΛ. Όμως ακόμη και στην Ελλάδα οι θεσμοί λειτούργησαν ακόμη και στον ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησαν οι αντιστάσεις.
Αλλού οι αντιστάσεις ήταν λιγότερες και ο λαϊκισμός αυτός οδηγεί σε αυταρχισμό. Η κατάσταση στην Πολωνία και στην Ουγγαρία δείχνει ότι αυτά μπορεί να επιβιώσουν και εντός της Ε.Ε., αλλά κορυφαίο ίσως δείγμα εκτός της Ευρώπης είναι η περίπτωση της Τουρκίας και Τ. Ερντογάν.
Ίσως σήμερα μετά την άρνηση του Τραμπ να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών και να καθοδηγήσει αυτή την μίνι πρόβα πραξικοπήματος, κατανοεί κανείς τον θαυμασμό που έχει και δημόσια εκφράσει ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος για τον Ταγιπ Ερντογάν.
Πολύ θα ήθελε ο κ. Τραμπ να μπορέσει να ακολουθήσει τα χνάρια του Ερντογάν, αλλά στις ΗΠΑ λειτουργούν οι θεσμοί και μπορούν να προστατεύσουν την Δημοκρατία. Πάντως ο κ. Τραμπ προσπάθησε, είτε με την προσπάθεια εξαφάνισης κάθε αξιόλογου ανώτατου αξιωματικού η διπλωμάτη από την ηγεσία της χώρας, είτε την αλλοίωση της σύνθεσης του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου να ελέγξει το κράτος. Απλώς οι αντιστάσεις στις ΗΠΑ είναι πολύ μεγαλύτερες.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν φυσικά ότι όλα είναι ανέφελα είτε στην Ευρώπη, είτε στην Αμερική και αρκούν τα αστυνομικά η τα περιοριστικά μέτρα. Όμως σε αυτή την φάση της μεγάλης μετάβασης στην 4η βιομηχανική επανάσταση και της νέας αναδιάταξης στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, που τα φαινόμενα περιθωριοποίησης ή και φτωχοποίησης μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων, δημιουργείται έδαφος κατάλληλο για να αναπτυχθεί αυτός ο λαϊκισμός που μια μορφή του είδαμε να εκδηλώνεται με την επίθεση στο Καπιτώλιο. Και ο λαϊκισμός, οι θεωρίες συνωμοσίας που εκρηκτικά διαδίδονται και τώρα με αφορμή την πανδημία, τα fake news είναι ένας εξαιρετικά δύσκολος αντίπαλος.
Και ίσως αυτή η εικόνα στοιχειώνει για χρόνια τους Αμερικανούς, ίσως όμως αποτελέσει το κρυφό «όραμα» για τους λαϊκιστές-συνομωσιολόγους σε όλο τον κόσμο.
Ο Τραμπ υποσχέθηκε να κάνει την «Αμερική μεγάλη ξανά» και προκειμένου να την τιμωρήσει, επειδή δεν τον επανεξέλεξε, επιχείρησε να την κάνει «πιο μικρή από ποτέ». Γιατί αυτός είναι ο «πατριωτισμός» του Λαϊκισμού.
Η Αμερική δεν έγινε Κούγκι όπως ίσως επεδίωκε ο Τραμπ. Όμως με τον Τραμπισμό και τον Λαϊκισμό δεν ξεμπερδέψαμε ακόμη…