Σε αρκετές περιοχές των ελληνικών θαλασσών έχουν εμφανιστεί φέτος οι μωβ μέδουσες - ή Pelagia noctiluca όπως είναι το επιστημονικό της όνομα - με το τσίμπημα τους να είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που διαθέτουν.
Ο διαδραστικός χάρτης που δημοσιεύει το iNaturalist καταγράφει τα σημεία στα οποία έχουν εντοπιστεί, μεταξύ των οποίων και παραλίες στην Αττική και τον Σαρωνικό.
Η πληθυσμιακή έξαρση των μωβ μεδουσών σε μια περιοχή παρατηρούνταν πριν από την κλιματική αλλαγή περίπου ανά 10 με 12 χρόνια και κρατούσε το πολύ 4 χρόνια (με μέσο όρο 2-3 χρόνια). Το 2015 μέχρι και το 2018 υπήρχε έντονη πληθυσμιακή έξαρση αυτού του είδους στον Κορινθιακό Κόλπο, στην Μάλτα επικράτησε η πληθυσμιακή έκρηξη της μωβ μέδουσας (Pelagia noctiluca) από το 2018 έως και το 2020, ενώ είδαμε επανεμφάνιση στην Μάλτα και τον Ιανουάριο του 2022.
Φέτος, έχουν παρατηρηθεί σε διάφορες περιοχές του Αιγαίου αλλά και του Ιονίου, ενώ χειμερινοί κολυμβητές ανέφεραν ότι έβλεπαν αυτό το είδος μέδουσας και το χειμώνα. Ωστόσο, η παρουσία τους αυξάνεται κατά πολύ το καλοκαίρι καθώς ευνοούνται οι συνθήκες αναπαραγωγής της λόγω της υψηλότερης θερμοκρασίας της θάλασσας. Η αναπαραγωγή τους ευνοείται και από την κλιματική αλλαγή που αυξάνει τη θερμοκρασία του νερού. Παράλληλα, η μείωση του πληθυσμού των ψαριών, που είναι κυνηγοί τους αλλά και η μείωση των πληθυσμών των θαλάσσιων χελώνων που είναι ο βασικός κυνηγός τους ευνοεί την εξάπλωση των μεδουσών.
Στην περίπτωση που μας τσιμπήσει μωβ μέδουσα οι κλασικές πρακτικές δεν «δουλεύουν», καθώς η νευροτοξίνη της δεν αντιμετωπίζεται με στικ αμμωνίας, ξύδι, οινόπνευμα και γλυκό νερό. Γενικά η νευροτοξίνη αυτής της μέδουσας δεν αντιμετωπίζεται με όξινα διαλύματα.
Όπως εξηγεί στο Liberal ο Παθολόγος Αναστάσιος Σπαντιδέας διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, εάν πρόκειται να βρεθούμε σε μη οργανωμένη παραλία καλό θα είναι να έχουμε μαζί μας ένα μαχαίρι, ένα γάντι, παγωμένα κουτάκια αναψυκτικών να τα χρησιμοποιήσουμε σαν παγοκύστη και μία κορτιζονούχα αλοιφή. Μόλις μας τσιμπήσει η μέδουσα είναι πολύ σημαντικό να βγάλουμε από πάνω μας τα υπολείμματα από τα πλοκάμια της τρίβοντας όχι με γυμνό χέρι το δέρμα αλλά με ένα μαχαίρι ή φορώντας ένα γάντι, για παράδειγμα γάντι κουζίνας. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μία πιστωτική κάρτα για να τρίψουμε το δέρμα και να φύγουν τα υπολείμματα ενώ αν δεν έχουμε τίποτα από αυτά παίρνουμε με το χέρι μας μία μικρή ποσότητα άμμου και τρίβουμε απαλά χρησιμοποιώντας την άμμο σαν «γάντι».
Στη συνέχεια ξεπλένουμε το πονεμένο σημείο με νερό θαλασσινό και είναι πολύ σημαντικό να βάλουμε αμέσως κάτι κρύο πάνω του ώστε να σταματήσουμε το πρήξιμο. Εάν έχουμε πρόσβαση σε παγάκια χρησιμοποιούμε παγάκια, αλλιώς τοποθετούμε σαν πρόχειρη παγοκύστη ένα παγωμένο κουτάκι ή μπουκάλι αναψυκτικού.
Το καταλληλότερο διάλυμα για να αντιμετωπίσει το τσίμπημα τις μωβ μέδουσας είναι ένα μίγμα μαγειρικής σόδας και θαλασσινού νερού σε ίση αναλογία, 1:1.
Αν εξακολουθούμε να πονάμε αρκετά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τοπικά μία κορτιζονούχα αλοιφή, να πάρουμε παυσίπονο για τον πόνο και ίσως χρειαστεί να πάρουμε και κάποιο σκεύασμα από το στόμα για τη φλεγμονή και το πρήξιμο, μέχρι για να νιώσουμε καλύτερα
Τώρα αν υπάρξουν συμπτώματα από τα άλλα συστήματα κυρίως νευρολογικά κι αναπνευστικά δηλαδή εάν εμφανίσουμε δύσπνοια, ζαλάδα, τάση για λιποθυμία, σύγχυση από το αναπνευστικό πάμε στα επείγοντα ενός νοσοκομείου. Τα άτομα τα οποία είναι υπερευαίσθητα σε τσιμπήματα και σε αλλεργικές αντιδράσεις είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση κατευθυνόμαστε αμέσως στο νοσοκομείο η επικοινωνούμε αμέσως με το γιατρό μας.
