SETI, Serendip, FAST, Breakthrough Listen… Αυτά είναι μερικά από τα ερευνητικά προγράμματα που «τρέχουν» τις τελευταίες δεκαετίες αναζητώντας ίχνη εξωγήινης ζωής. Αλλά από τη μεριά των εξωγήινων - αν υπάρχουν - οι «εξωγήινοι» είμαστε εμείς και θα πρέπει να θεωρήσουμε απολύτως λογικό ότι και αυτοί θα σαρώνουν τον ουράνιο θόλο προκειμένου να εντοπίσουν κοσμικούς συνοδοιπόρους στο χωροχρονικό συνεχές.
Θέλοντας να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, ερευνητές από Πανεπιστήμιο Κορνέλ και το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κατέγραψαν 2.034 ηλιακά συστήματα - σε μικρή κοσμική απόσταση, μόλις 326 ετών φωτός - που θα μπορούσαν να έχουν εντοπίσει τη Γη απλώς και μόνο βλέποντας την αχνή μπλε κουκίδα να διασχίζει τον ορίζοντα μπροστά από τον Ήλιο.
«Εξωγήινα» σήματα
Σε χθεσινή δημοσίευση στο περιοδικό Nature, οι επιστήμονες διευκρινίζουν ότι οι «κάτοικοι» 1.715 αστρικών συστημάτων θα μπορούσαν να έχουν παρατηρήσει τη Γη από τότε που ο ανθρώπινος πολιτισμός άρχισε να ανθίζει, πριν από περίπου 5.000 χρόνια πριν, και 319 ακόμα θα προστεθούν στα επόμενα 5.000 χρόνια.
Από τα 2.034 ηλιακά συστήματα που διέρχονται από τη ζώνη θέασης της Γης κατά την περίοδο των 10.000 ετών που εξετάστηκαν, 117 βρίσκονται σε απόσταση περίπου 100 έτη φωτός. Μάλιστα, 75 από αυτά είναι αρκετά κοντά ώστε να έχουν λάβει τα πρώτα ραδιοφωνικά σήματα που εκπέμψαμε πριν από έναν αιώνα.
Στον κατάλογο των 2.034 συστημάτων, επτά είναι γνωστό ότι φιλοξενούν εξωπλανήτες. Κάθε ένας από αυτούς τους κόσμους είχε ή θα έχει την ευκαιρία να εντοπίσει τη Γη, όπως οι επιστήμονες εδώ έχουν βρει χιλιάδες κόσμους σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα.
Ουσιαστικά, οι εξωπλανήτες γύρω από αυτά τα αστέρια διαθέτουν κοσμικό κάθισμα στην «πρώτη σειρά» για να διαπιστώσουν αν η Γη διατηρεί νοήμονα ζωή.
Οι δυνητικοί εξωγήινοι παρατηρούν τη Γη με τον τρόπο που κι εμείς εντοπίζουμε εξωπλανήτες. Καθώς ο πλανήτης μας διέρχεται μπροστά από το Ήλιο, διαφοροποιεί τη φωτεινότητα του άστρου μας προς έναν εξωτερικό παρατηρητή. Ανάλογα με τη διαφοροποίηση, μπορεί να αναλυθεί
η σύσταση της ατμόσφαιρας. Και οι χημικές υπογραφές των αερίων στην ατμόσφαιρα δίνουν μια πρώτη εικόνα για την ύπαρξη ζωής ή όχι.
Εύκρατη ζώνη
Το σύστημα Ross 128, με ένα άστρο ερυθρό νάνο, βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου, απέχει περίπου 11 έτη φωτός και είναι το δεύτερο πιο κοντινό σύστημα με εξωπλανήτη μεγέθους Γης (περίπου 1,8 φορές το μέγεθος του πλανήτη μας).
Οποιοσδήποτε κάτοικός του θα μπορούσε να παρατηρεί τη Γη για 2.158 χρόνια, αρχής γενομένης πριν από περίπου 3.057 χρόνια. Τους τελευταίους εννέα αιώνες βρισκόμαστε εκτός οπτικού πεδίου του Ross 128.
Το σύστημα Trappist-1, στα 45 έτη φωτός από τη Γη, φιλοξενεί επτά πλανήτες μεγέθους Γης - τέσσερις από τους οποίους στη λεγόμενη «εύκρατη, κατοικήσιμη» ζώνη από το άστρο τους.
Ωστόσο δεν θα εισέλθουμε στη ζώνη παρατήρησης, παρά σε 1.642 χρόνια από τώρα. Όταν γίνει αυτό, οι πιθανοί παρατηρητές του συστήματος Trappist-1 θα παραμείνουν στα κοσμικά τους καθίσματα για να μας «χαζεύουν», για 2.371 χρόνια.
«Δύο πιθανότητες υπάρχουν: είτε είμαστε μόνοι στο σύμπαν είτε όχι. Αμφότερες είναι εξίσου τρομακτικές», είχε πει κάποτε ο Αρθουρ Κλαρκ. Μέχρι κάποια από τις δύο καταστεί βεβαιότητα, θα κυριαρχεί πάντα η περιέργεια και πάνω απ’ όλα η αναζήτηση.
