Σε εξέλιξη είναι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, από τις 11 π.μ. στην Κωνσταντινούπολη, με αντικείμενο τη διερεύνηση σημείων σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Οι δύο αντιπροσωπείες έπιασαν το νήμα των συζητήσεων από τον 60ό γύρο των διερευνητικών επαφών που διεξήχθησαν στην Αθήνα την 1η Μαρτίου του 2016.
Από χθες το βράδυ η τουρκική προεδρία αναβάθμισε τη σημερινή συνάντηση, καθώς ανακοινώθηκε πως στις διερευνητικές θα συμμετέχει και ο Ιμπραήμ Καλίν. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν υποδέχτηκε την ελληνική αποστολή στο Ντολμά Μπαχτσέ.
Επικεφαλής της ελληνικής αποστολής είναι ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης, ο οποίος ασχολείται με το θέμα από το 2010. Μαζί του είναι ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού ο οποίος στο παρελθόν έχει ηγηθεί της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΕΞ για την Τουρκία.
Στην τουρκική αποστολή συμμετέχουν ο Σεντάτ Ονάλ, υφυπουργός Εξωτερικών, και Τσαγατάι Έρτζιγιες, διευθυντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ.
Η ελληνική πλευρά διαμηνύει πως «οι διερευνητικές επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις».
Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία στις διαπραγματεύσεις που τυχόν ακολουθήσουν τις διερευνητικές, οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού, το οποίο στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Ατζέντα και προσδοκίες των δύο πλευρών
Στις διερευνητικές επαφές, στο κυβερνητικό γραφείο της Προεδρίας στο Ντολμαμπαχτσέ, δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, όπως κατ? επανάληψη έχει τονίσει η ελληνική πλευρά, Η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία και τονίζεται πως η θέση της χώρας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας. Επίσης, η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές πως διατηρεί στο ακέραιο το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια οπουδήποτε και οποτεδήποτε.
Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει με σαφήνεια ότι προσέρχεται στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών με αυτοπεποίθηση, «καλή τη πίστει», μηδενική αφέλεια, πνεύμα συνεργασίας, εποικοδομητικό κλίμα και την ελπίδα οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και η τουρκική πλευρά να προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα.
Σκοπός της επανέναρξης των επαφών είναι να διερευνηθεί εάν και κατά πόσον υπάρχει κοινός τόπος και συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους, πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης.
Στις διερευνητικές συνομιλίες, οι οποίες είναι εμπιστευτικού αλλά μη δεσμευτικού χαρακτήρα, ναι μεν δεν υπάρχει προσδιορισμός των θέσεων, ωστόσο το θετικό της συζήτησης σε επίπεδο επιτροπών, είναι ότι θα ορίσουν την ατζέντα του διαλόγου, εφόσον οι δύο πλευρές οδηγηθούν τελικά σε αυτόν. Ο διάλογος με καθορισμένη ατζέντα είναι κάτι που δεν επιθυμεί η Άγκυρα.
Σημειώνεται πως ο 61ος γύρος διεξάγεται σε λιγότερο από δύο μήνες από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ της 25ης-26ης Μαρτίου, κατά την οποία ο ύπατος εκπρόσωπός της Ζοσέπ Μπορέλ θα υποβάλει την έκθεσή του σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και σχετικά μέσα και επιλογές.
Χαιρετίζοντας την επανάληψη των διερευνητικών, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ προειδοποίησε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου, κατά τη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα, ότι τέτοιες προσπάθειες πρέπει να διατηρηθούν και ότι οι προθέσεις και οι ανακοινώσεις πρέπει να μεταφραστούν σε ενέργειες.
