Η εκτίμηση του καθηγητή παθολογίας λοιμωξιολογίας Σωτήρη Τσιόδρα ότι βρισκόμαστε προ των πυλών μίας νέας πανδημίας που θα αφορά την ψυχική υγεία έγινε λίγα μόλις εικοσιτετράωρα προτού εισβάλλει η Ρωσία στην Ουκρανία και δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχη καθώς ο καθηγητής αναφερόταν στη μεγάλη επιδημία κατάθλιψης και αγχωδών διαταραχών που προκάλεσε το σαρωτικό πέρασμα του κορονοϊού χωρίς ωστόσο να συμπεριλάβει στην εξίσωση τα τεράστια προβλήματα ψυχικής υγείας που θα προκαλέσουν ο πόλεμος και ο ξεριζωμός ομογενών και Ουκρανών από τη χώρα τους σε αναζήτηση ασφάλειας και ειρήνης.
Στην τελευταία προ του πολέμου στην Ουκρανία ανακοίνωσή του μέσα από μια ημερίδα που έγινε για τις ένοπλες δυνάμεις. Ο καθηγητής παθολογίας λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας και πρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου υγείας υπογράμμισε ότι ο ιός θα γίνει ενδημικός, αλλά δεν θα προλάβουμε να πάρουμε ανάσα καθώς η επίδραση της πανδημίας στην πνευματική και ψυχική υγεία του πληθυσμού είναι τεράστια και ανισοβαρής, με 53 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως να πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη και 76 εκατ. περιπτώσεις αγχώδους διαταραχής.
Ουσιαστικά οι ψυχικά διαταραγμένοι αυτοί ασθενείς αν συγκροτούσαν μια χώρα, ο πληθυσμός της θα ήταν μεγαλύτερος από την Ισπανία και στη δεύτερη περίπτωση σχεδόν ίσος με την Τουρκία.
Το πιο σκληρό πρόσωπο αυτής της πανδημίας αφορά παιδιά τα οποία υφίστανται πολύ έντονα τα συμπτώματα της long Covid όπως δείχνουν τα πρώτα δεδομένα των δύο ετών από την έναρξη της πανδημίας καθώς οι συνεχείς μεταλλάξεις του ιού τον έκαναν να πλήττει περισσότερο παιδιά και εφήβους και να αφήνει βαριά τη σκιά του για μήνες στη ζωή τους, με κατάθλιψη αναίτια κόπωση, αδυναμία να συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες και σπορ και αδυναμία να ζήσουν φυσιολογικά και ξένοιαστα σαν παιδιά.
Ένα από τα «πρόσωπα» της long Covid είναι οι μυοκαρδίτιδες οι οποίες πλήττουν παιδιά και ενήλικες και στην πλειονότητα των περιστατικών είναι αυτοϊούμενες. Όπως εξηγεί ο καθηγητής καρδιολογίας Χαράλαμπος Βλαχόπουλος επιστημονικός Υπεύθυνος της μονάδας Κληρονομικών και Σπάνιων Καρδιαγγειακών Παθήσεων της Α' πανεπιστημιακής καρδιολογικής κλινικής (ΕΚΚΑΝ) στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο που αντιμετωπίζει όλα τα σπάνια νοσήματα τα οποία προκαλούν βλάβη στην καρδιά, οι μυοκαρδίτιδες συνήθως αποτελούν απόρροια ιογενούς λοιμώξεως ενώ ορισμένες φορές μπορεί να οφείλονται σε άλλο υποκείμενο νόσημα. Το 5% των μυοκαρδίτιδων προκύπτουν από τη λοίμωξη του κορονοϊού και είναι τέσσερις έως έξι φορές μεγαλύτερος ο κίνδυνος να υποστεί κάποιος μυοκαρδίτιδα σαν μακροχρόνια συνέπεια μετά τη λοίμωξη του κορονοϊού παρά μετά από το εμβόλιο για τον κορονοϊό.
Ο καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος εξηγεί ότι συνήθως οι μυοκαρδίτιδες είναι ήπιες και αυτοπεριορίζονται ενώ ο έλεγχος για τη μυοκαρδίτιδα και την εξέλιξή της πρέπει να γίνεται τακτικά γιατί ένα ποσοστό 20% έως 30% των περιστατικών, αναλόγως βέβαια και του προσωπικού ιστορικού, μπορεί να εμφανίσουν μέσα στην επόμενη τριετία σοβαρή βλάβη στο μυοκάρδιο που να εξελιχθεί σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Από την πλευρά του ο καθηγητής φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Αχιλλέας Γραβάνης εξηγεί ότι σαν αποτέλεσμα της λοίμωξης του κορονοϊού μπορεί να καταγραφεί βλάβη στο πάγκρεας που ισοδυναμεί με διαβήτη, καθώς και βλάβες στο ήπαρ και στα νεφρά. Μάλιστα υπήρξε η πρόβλεψη του καθηγητή Κοινωνικών και φυσικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Yale Νικολάου Χρηστάκη πως δύο τουλάχιστον στους πέντε ασθενείς οι οποίοι νόσησαν με κορονοϊό θα βιώσουν σοβαρές υπολειπόμενες βλάβες τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια, γεγονός το οποίο θα οδηγήσει σε ασύμμετρη επιβάρυνση των συστημάτων υγείας από τα χρόνια νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιοπάθειες, ηπατοπάθειες, νεφροπάθειες και νευρολογικά προβλήματα που θα προκύψουν σαν long lasting απόρροια της πανδημίας.