Τα ακραία φαινόμενα επιβάλλουν μια εντελώς νέα στρατηγική, οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γρήγορα ώστε μας ξεπερνούν, αναιρούν όσα ξέραμε, χρειάζεται απαραίτητα καινούργιος σχεδιασμός για πρόληψη, κατάσβεση, αποκατάσταση, τονίζει στο Liberal ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας. Σε επίπεδο πρόληψης, να χαρτογραφήσουμε εκ του μηδενός τους κινδύνους, να αναβαθμίσουμε την εκπαίδευση μας, να βελτιώσουμε την ετοιμότητά μας. Σε επίπεδο επέμβασης, θέλουμε πλέον δορυφορικά συστήματα παρακολούθησης και να δούμε ξανά τα εναέρια μέσα. Και στο μέτωπο της αποκατάστασης, να δούμε πως οι περιοχές που υφίστανται τη καταστροφή να ανακάμπτουν πιο γρήγορα και να υπάρχουν περισσότερα μέσα για το σκοπό αυτό.
Είναι ανάγκη να ανοίξει αυτή η συζήτηση, όπως λέει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, άμεσα. Μόλις περάσει αυτή η επικίνδυνη περίοδος, που υπολογίζει να διαρκεί 10-15 ημέρες, ώστε να δούμε με ποιο τρόπο θα επανασχεδιάσουμε το σχέδιο αντιμετώπισης των πυρκαγιών και γενικότερα των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Έχετε δηλώσει ότι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με έναν εφιάλτη διαρκείας μέσα στον Αύγουστο. Πότε βλέπετε περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης;
Έχουμε πλέον όλες εκείνες οι συνθήκες για να πολλαπλασιαστούν τα πύρινα μέτωπα στο μεγαλύτερο κομμάτι της Ελλάδας. Είναι ένα σοβαρό θέμα αυτό, καθώς έχουν δημιουργηθεί ώριμες συνθήκες για πολύ περισσότερες πυρκαγιές παντού, δηλαδή υψηλές θερμοκρασίες, μικρή υγρασία, πολύ μεγάλη ποσότητα καύσιμης ύλης. Θα ζήσουμε πυρκαγιές διαρκείας. Το πιο σοβαρό είναι ότι δεν σβήνουν οι πυρκαγιές. Δεν μπορούν να σβήσουν εύκολα οι πυρκαγιές. Δείτε τις αναζοπυρώσεις. Έχουμε χρόνια να το δούμε αυτό. Κάθε παράμετρος που μπορεί να συμβάλει στην εκδήλωση πυρκαγιών είναι εδώ.
Κάθε ημέρα που περνάει, η πρόβλεψη γίνεται όλο και πιο δυσοίωνη. Τι μπορεί να συμβεί τις επόμενες ημέρες;
Πράγματι, κάθε μέρα και οι εκτιμήσεις γίνονται πιο δυσοίωνες. Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα είναι να περάσει αυτή η επικίνδυνη περίοδος των επόμενων 10- 15 ημερών, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες και για τον δασικό και για τον αστικό ιστό και παντού, ώστε να δούμε με ποιο τρόπο θα επανασχεδιάσουμε το σχέδιο αντιμετώπισης των πυρκαγιών και γενικότερα των ακραίων καιρικών φαινομένων. Χρειάζεται απαραίτητα ένας καινούργιος σχεδιασμός.
Γιατί απαιτείται επανασχεδιασμός και ποιος πρέπει να είναι αυτός;
Γιατί ενεργούμε με βάση όσα ξέραμε μέχρι τώρα, αλλά πλέον έχουμε νέα δεδομένα, αυτά της επιταχυνόμενης κλιματικής αλλαγής. Νέα δεδομένα σε επίπεδο κατάσβεσης, πρόληψης και αποκατάστασης.
Ο τωρινός σχεδιασμός δεν έχει λάβει υπόψιν τους ακραίους καύσωνες, την αύξηση της ξηρασίας, τη μείωση της υγρασίας, δηλαδή τις επιπτώσεις από την επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή;
Όχι δεν τους έχει λάβει υπόψιν. Οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γρήγορα, ώστε μας ξεπερνούν. Είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητήσουμε. Ο νέος σχεδιασμός πρέπει να αφορά και τα τρία επίπεδα: Την πρόληψη, την επέμβαση και την αποκατάσταση.
Τι εννοείτε;
Στο επίπεδο πρόληψης πρέπει να χαρτογραφήσουμε τους κινδύνους, να λάβουμε νέα μέτρα, να αναβαθμίσουμε την εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων, να βελτιώσουμε την ετοιμότητά μας. Σε επίπεδο επέμβασης, πρέπει να έχουμε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και άμεσης επέμβασης, περισσότερα μέσα,να οργανώσουμε καλύτερα τους εθελοντές και όλα όσα κάνουμε σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Τι εννοώ ; Αναφέρομαι για παράδειγμα σε δορυφορικά συστήματα παρακολούθησης και εναέρια μέσα. Και τέλος σε επίπεδο αποκατάστασης, πρέπει οι περιοχές που υφίστανται τη καταστροφή να ανακάμπτουν πιο γρήγορα και να υπάρχουν περισσότερα μέσα για τον σκοπό αυτό.
Έχει γίνει πολύ συζήτηση ως προς το κατά πόσο επαρκεί ο στόλος των πυροσβεστικών. Ποια η γνώμη σας;
Σίγουρα πρέπει να αποκτήσουμε περισσότερα και ποιο ποιοτικά μέσα. Είναι αυτονόητο. Και κοινός παρονομαστής φυσικά όλων αυτών είναι οι διαθέσιμοι πόροι. Κάτι ωστόσο που πολλοί δεν γνωρίζουν και πρέπει να σας πω αφορά το γεγονός ότι σήμερα στον πλανήτη δεν υπάρχουν εργοστάσια κατασκευής πυροσβεστικών αεροσκαφών. Αυτά που κατασκεύαζαν τα Canadair δεν υπάρχουν πια. Σοβαρό ζήτημα υπάρχει και για τα αεροσκάφη από τη Βραζιλία. Ακόμη και τώρα να αποφασίσει η κυβέρνηση να παραγγείλει αεροσκάφη, αυτά θα παραδοθούν μετά από μια πενταετία. Σε παγκόσμιο όμως επίπεδο υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά την προμήθεια πυροσβεστικών αεροσκαφών. Απαιτείται λοιπόν καινούργιος σχεδιασμός σε όλα τα επίπεδα.
Μετά τις πυρκαγιές θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πλημμύρες;
Ναι, είναι πολύ πιθανό να δούμε πλημμύρες. Αν έχουμε έντονες βροχοπτώσεις σε περιοχή που κάηκε, τότε ναι, θα δούμε πλημμύρες. Αν η βροχόπτωση αφορά μια άλλη περιοχή, πάλι μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με πλημμύρες, αλλά όχι με τέτοια σφοδρότητα. Τα πάντα είναι θέμα διαχείρισης κινδύνου.
* Ο Ευθύμιος Λέκκας είναι Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας
