Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Η ύφεση που επικράτησε κατά το 2008-2009 σε πολλές εκ των αναπτυσσόμενων οικονομιών λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, είχε ως αποτέλεσμα οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου να λάβουν δραστικά μέτρα τυπώνοντας άφθονο χρήμα με σκοπό αυτό να διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία και η οικονομία να αρχίσει ξανά να ανακάμπτει.
Η εν λόγω ύφεση διατηρήθηκε περίπου για δύο χρόνια με την οικονομία πράγματι να ανακάμπτει, για να φθάσουμε επτά χρονιά μετά να υπάρχει ο ορατός κίνδυνος μια νέας (ίσως βαθύτερης) ύφεσης. Φυσικά και θα αναρωτιέται κανείς για πιο λόγo μετά από τα δραστικά μέτρα των κεντρικών τραπεζών να συζητάμε εκ νέου για ύφεση.
Παρατηρώντας κανείς καλύτερα την κατάσταση που επικρατεί στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις των ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν την βάση της πραγματικής οικονομίας για κάθε σοβαρή οικονομία, θα διαπιστώσει πως τα πράγματα δεν είναι και τόσο ευοίωνα.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Εθνικής Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Επιχειρήσεων (National Federation of Independent Business) των ΗΠΑ με τίτλο «Small Business Economic Trends» η κατάσταση στον κλάδο μικρών επιχειρήσεων δεν είναι καθόλου καλή. Φυσικά όταν μιλάμε για μικρή επιχείρηση στις ΗΠΑ αυτές μπορεί να διαθέτουν προσωπικό έως και 50-100 ατόμων.
Όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα ο δείκτης αισιοδοξίας μικρών επιχειρήσεων βρίσκεται στα επίπεδα των 95,2 μονάδων χαμηλότερα της βάσης των 100 μονάδων και αρκετά υψηλότερα των 80 περίπου μονάδων που ήταν στο τέλος του 2010.
Το ανησυχητικό όμως για τον δείκτη αισιοδοξίας μικρών επιχειρήσεων είναι ότι αυτός ακολουθεί πλέον καθοδική τάση προς χαμηλότερα επίπεδα από την ύφεση του 2008 και του 1992.
Πηγή γραφήματος:dshort
Μαζί όμως με την αισιοδοξία των μικρών επιχειρήσεων καθοδικά κινείται και η καταναλωτική εμπιστοσύνη με την οποία υπάρχει από το 2010 σχεδόν τέλεια θετική συσχέτιση (βλ. παρακάτω γράφημα).
Όπως διακρίνουμε τόσο η καταναλωτική εμπιστοσύνη όσο και ο δείκτης αισιοδοξίας των μικρών επιχειρήσεων, από τα υψηλά των τελευταίων δύο ετών φαίνεται να ακολουθούν πτωτική πορεία, η οποία εάν συνεχιστεί είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση. Σημειώνεται ότι κατά το διάστημα 2000-2008 η συνεχόμενη πτώση των δύο δεικτών οδήγησε σε ύφεση την αμερικανική οικονομία, κάτι το οποίο συνέβη και κατά το διάστημα 1990-2000.
Πηγή γραφήματος:dshort
Κι επειδή στην οικονομία όλα είναι αλυσίδα και το ένα στοιχείο επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο, ενδιαφέρον έχει να παρατηρήσουμε το παρακάτω γράφημα στο οποίο παρουσιάζονται στοιχεία από την αγορά εργασίας των ΗΠΑ, όπως: το άνοιγμα νέων επιχειρήσεων, οι προσλήψεις καθώς και οι απολύσεις αλλά και οι αποχωρήσεις. Παρατηρούμε ότι για πρώτη φορά στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερος από τις προσλήψεις, ενώ οι απολύσεις και αποχωρήσεις βρίσκονται κοντά στον μέσο όρο προ κρίσης.
Πηγή γραφήματος:dshort
Ίσως η μόνη εξήγηση που μπορεί να δοθεί σε αυτό το πραγματικά φαινόμενο στην αγορά εργασίας, είναι ότι οι περισσότεροι επιλέγουν να δημιουργήσουν μια ατομική επιχείρηση χωρίς να χρειάζεται να προσλάβουν υπαλλήλους, καθώς και ότι πιθανόν οι περισσότερες νέες εταιρείες αφορούν τον κλάδο της τεχνολογίας όπου πραγματικά είναι πολύ πιο εύκολο κάποιος να δημιουργήσει μία προσωπική εταιρεία με μικρό κεφάλαιο και να λειτουργήσει χωρίς προσωπικό.
Όπως συνάγεται από τα παραπάνω, η αναφορά της κυρίας Janet Yellen στις 16 Δεκεμβρίου για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ δεν ήταν καθόλου τυχαία, καθώς αποδεικνύει την ανησυχία των «γερακιών» της FED για την πραγματική οικονομία η οποία είναι ικανή να οδηγήσει εκ νέου την αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Η συνέχιση της πτώσης του δείκτη αισιοδοξίας των μικρών επιχειρήσεων ουσιαστικά είναι ικανή (όπως αποδείχθηκε και στο παρελθόν) να βυθίσει σε ύφεση τις ΗΠΑ ανατρέποντας στην ουσία τις όποιες προσπάθειες της FED τα τελευταία επτά χρόνια.
