Όχι, δεν είναι φιλελεύθερη η φοροδιαφυγή
Shutterstock
Shutterstock

Όχι, δεν είναι φιλελεύθερη η φοροδιαφυγή

H στήλη δέχθηκε πολλά μηνύματα μέσω των ψηφιακών μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα περισσότερα εκ των οποίων, διατυπώνονταν ισχυρές ενστάσεις, όσον αφορά την προσέγγιση της κυβερνητικής φορολογικής πολιτικής και ειδικότερα του θέματος της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής από μεγάλο τμήμα των ελεύθερων επαγγελματιών.  

Και δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι ένα site με σαφή φιλελεύθερο χαρακτήρα και προσανατολισμό, που στέκεται στο πλευρό της οικονομικής ελευθερίας, των επενδύσεων και της επιχειρηματικότητας, δεν θα έπρεπε να ασχολείται με τη φορολόγηση των εισοδημάτων. Και αν ασχολείται, θα έπρεπε να χρησιμοποιεί ακραίες θέσεις όπως ότι «η φορολογία είναι κλοπή» ή ότι η φορολογία πνίγει την επιχειρηματικότητα και καταστρέφει την ανάπτυξη. 

Οι θέσεις μας είναι γνωστές και σαφείς. Η φορολογία θα πρέπει να είναι χαμηλή και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να απολαμβάνουν σαν αντιστάθμισμα καλές και ποιοτικές υπηρεσίες από το κράτος. Η φορολόγηση θα πρέπει να ακολουθεί απλές, σταθερές και διαφανείς διαδικασίες και θα πρέπει να αποφεύγει τις εκπλήξεις, τις μεταβολές στους συντελεστές φορολόγησης, καθώς και τις αναδρομικές αλλαγές.

Η φοροδιαφυγή δεν αποτελεί επ’ ουδενί μέρος της φιλελεύθερης οικονομικής ατζέντας. Ίσα - ίσα που η φοροδιαφυγή στρεβλώνει τον ανταγωνισμό.

Διότι οι επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν αφ’ ενός χρησιμοποιούν τον ΦΠΑ που παράνομα παρακρατούν σαν κεφάλαιο κίνησης με μηδενικό κόστος και αφ’ ετέρου χρησιμοποιούν τα «μαύρα έσοδα» σαν αφορολόγητο εισόδημα για τους μετόχους τους. Με αυτόν τον τρόπο οι φαινομενικά ζημιογόνες επιχειρήσεις, έχουν σαφέστατα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτές που δεν φοροδιαφεύγουν. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους ελεύθερους επαγγελματίες. 

Τα αριθμητικά και στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων είναι αδιάψευστα. Με ένα γρήγορο διαγώνιο διάβασμα των σχετικών πινάκων, εύκολα διαπιστώνει κανείς «τέρατα και σημεία». Βλέπει πως τα 2/3 των ελεύθερων επαγγελματιών στο χώρο της εστίασης εμφανίζουν ζημίες.

Πως τα 2/3 των ελεύθερων επαγγελματιών στο χώρο των συνεργείων αυτοκινήτων, εμφανίζουν και αυτά ζημίες. Πως ένας στους τρεις οδοντιάτρους διατηρεί ζημιογόνο οδοντιατρείο. Και πως τα περιθώρια κερδοφορίας των μπαρ είναι της τάξης του 14%. Δηλαδή, παραμύθια για μικρά παιδιά.  

Στη μεγαλύτερη εικόνα φαίνεται ότι το 28% των παλαιών προ του 2019 επιχειρήσεων, εμφανίζουν στις φορολογικές αρχές ζημιογόνα ή μηδενικά οικονομικά αποτελέσματα. Παράλληλα το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισοδήματα που αντιστοιχούν σε απολαβές χαμηλότερες από τις αντίστοιχες των υπαλλήλων που αμείβονται με τον βασικό μισθό. 

Σαν αποτέλεσμα το 85% των ελεύθερων επαγγελματιών καταβάλει μέσο φόρο της τάξης των 217 ευρώ,  ποσό που ανεβαίνει στα 867 ευρώ με το τέλος επιτηδεύματος. Ο μέσος φόρος των 3,5 εκατομμυρίων μισθωτών είναι 1.160 ευρώ. Και ο μέσος φόρος που καταβάλλουν οι συνταξιούχοι είναι 847 ευρώ.

Αυτή είναι η πραγματικότητα των αριθμών, που οδηγεί την κυβέρνηση στη λήψη οριζόντων μέτρων για τη σύλληψη μεγαλύτερης φορολογικής ύλης. Μέτρα τα οποία είναι εξ ορισμού άδικα, όπως έδειξε και η υιοθέτηση οριζόντιων μέτρων στα προγράμματα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Τα οριζόντια φορολογικά μέτρα είναι εύκολα στην επιβολή.

Ενώ οι στοχευμένοι και ενδελεχείς έλεγχοι στις κατηγορίες των ελευθέρων επαγγελματιών που φοροδιαφεύγουν με συστηματικό τρόπο, είναι πιο δύσκολοι. Και το πιθανότερο είναι πως τα φορολογικά έσοδα που διαφεύγουν και τα οποία η Τράπεζα της Ελλάδος τα υπολογίζει στα 18 δισ., θα εξακολουθήσουν να μένουν ασύλληπτα.

Το γεγονός ότι τα μέτρα που συζητιούνται είναι άδικα σε ορισμένες των περιπτώσεων και πιθανά να αποδειχθούν όχι ιδιαίτερα αποτελεσματικά, δεν μπορεί να σημάνει την ύψωση της παντιέρας της εξέγερσης και της αντίστασης από την πλευρά των ελεύθερων επαγγελματιών. Και σίγουρα η παντιέρα αυτή δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον φιλελευθερισμό ή την οικονομική ελευθερία. 

Φορολογία θα υπάρχει, όσο υπάρχει κράτος. Σημασία έχει το κράτος να είναι μικρό και η φορολογία να μην αποτελεί εργαλείο άσκησης πολιτικής αλίευσης ψήφων, για να θυμηθούμε λίγο και τον Τζορτζ Μπέρναρντ Σο. Που έλεγε ότι μία κυβέρνηση που ληστεύει τον Πέτρο για να πληρώσει τον Παύλο, μπορεί πάντα να υπολογίζει στην υποστήριξη του Παύλου.

Η κυβέρνηση πάντως ακολουθεί την οπτική του δολοφονηθέντος Προέδρου των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι: «Είναι παράδοξη αλήθεια ότι ενώ σήμερα οι φορολογικοί συντελεστές είναι πολύ υψηλοί, εντούτοις τα φορολογικά έσοδα είναι πολύ χαμηλά και ο μόνος σωστός τρόπος για να αυξήσουμε τα έσοδα είναι να μειώσουμε τους συντελεστές».