Τη σταδιακή μείωση των τεκμηρίων σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο για το 2021 με στόχο αυτά να καταργηθούν το 2022. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε εντός του έτους να ξεκινήσει η μείωσης τους ωστόσο, η υγειονομική κρίση «φρέναρε» τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος. Ταυτόχρονα, με την υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων θα ξεκινήσει η σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, ενδεχομένως κατά 50% τον πρώτο χρόνο.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι τα τεκμήρια διαβίωσης είναι αναχρονιστικά και πλέον με τις σύγχρονες ελεγκτικές διαδικασίες μπορούν να εντοπισθούν οι περιπτώσεις απόκρυψης φορολογητέας ύλης. Με τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου, τα στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα, και τα ηλεκτρονικά βιβλία, η εφορία μπορεί να διαπιστώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα περιπτώσεις φοροαποφυγής και να αποκαλύψει κρυμμένα εισοδήματα. Σύμφωνα με πληροφορίες
Τα τεκμαρτά εισοδήματα θα διαμορφωθούν από το 2021 ως ως εξής:
• Τεκμαρτό εισόδημα άγαμου: από 3.000 ευρώ σήμερα στα 1.500 ευρώ
• Τεκμαρτό εισόδημα παντρεμένου ζευγαριού: από 5.000 ευρώ θα μειωθεί στα 2.500 ευρώ
• Τεκμήριο αυτοκινήτου: Από 4.000 ευρώ που ξεκινούν τα τεκμήρια για τα χαμηλού κυβισμού αυτοκίνητα το κατώφλι θα διαμορφωθεί στα 2.000 ευρώ
• Τεκμήριο σπιτιού: Σήμερα κατά μέσο όρο ανέρχεται στα 3.500 ευρώ. Το ποσό θα περιορισθεί 1.750 ευρώ κατά μέσο όρο.
Κάθε χρόνο εκατομμύρια φορολογούμενοι, πλούσιοι και φτωχοί, πέφτουν κάθε χρόνο στην τσιμπίδα των τεκμηρίων. Χαμηλόμισθοι που διαθέτουν ένα αυτοκίνητο χαμηλού κυβισμού υποχρεώνονται ακόμη και σήμερα να πληρώσουν πρόσθετους φόρους καθώς συλλαμβάνονται από τα... τεκμήρια. Είναι ενδεικτικό ότι το 2018 πιάστηκαν στα τεκμήρια 1,9 εκατ. φορολογούμενοι οι οποίοι φορολογήθηκαν για μεγαλύτερα εισοδήματα, ύψους 6,7 δισ. ευρώ. Ο φόρος ωστόσο που πλήρωσαν δεν ξεπέρασαν τα 140- 150 εκατ. ευρώ. Τα τεκμήρια λοιπόν είναι η μεγαλύτερη παγίδα πρόσθετων φόρων για τα νοικοκυριά.
Για παράδειγμα απειλούν χιλιάδες φορολογούμενους που προχωρούν στην αγορά ενός καινούργιου ή μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. Και αυτό γιατί, στο τεκμήριο διαβίωσης το οποίο προσδιορίζεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και την παλαιότητα του αυτοκινήτου έρχεται να προστεθεί και το ποσό που διέθεσε ο φορολογούμενος για να αποκτήσει το Ι.Χ. το οποίο αποτελεί τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου ανεβάζοντας το συνολικό ύψος του τεκμαρτού εισοδήματος. Εάν μάλιστα, το αυτοκίνητο είναι μεγάλου κυβισμού 1.929 κ.ε. και άνω τότε ο ιδιοκτήτης του, καλείται να πληρώσει και φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
Σημειώνεται ότι τα τεκμήρια εμφανίστηκαν το 1977 (εφαρμόστηκαν το 1978) εξαιτίας της αδυναμίας τους κράτους να δημιουργήσει φορολογική συνείδηση και να περιορίσει ταυτόχρονα την φοροδιαφυγή. Ωστόσο, για πρώτη φορά συναντάμε τα τεκμήρια το 1955 στην ελληνική φορολογική νομοθεσία
Συγκεκριμένα, ο νομοθέτης το 1955 καθιέρωσε την αρχή ότι πρέπει να φορολογούνται τα πραγματικά εισοδήματα και όχι με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι αυτά μπορούν να εφαρμοστούν μόνο στις εξαιρετικές περιπτώσεις που ο τρόπος διαβίωσης του φορολογούμενου είναι τέτοιος ώστε να μαρτυρεί την ύπαρξη αφανούς πηγής εισοδήματος.
