Η πανδημία που ταλαιπωρεί ολόκληρο τον πλανήτη, έχει και θετικές πλευρές. Στην Ελλάδα για παράδειγμα, όπως αναφέρει η Standard & Poor’s, υπάρχει μια δραματική μετακίνηση του πληθυσμού στις ηλεκτρονικές πληρωμές, αφήνοντας κατά μέρος τα μετρητά.
Σύμφωνα με τον διεθνή οίκο αξιολόγησης όλες οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες αναφέρουν μεγάλη αύξηση στις online δραστηριότητες τους. Παράλληλα σημειώνει πως η ισχυρή αυτή τάση που προκλήθηκε κυρίως λόγω πανδημίας θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό και μετά το τέλος της κρίσης του κορονοϊού.
«Η πανδημία της Covid-19 έχει οδηγήσει σε μια δραματική αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς στην Ελλάδα, καθώς οι πελάτες των τραπεζών, που κάποτε προτιμούσαν να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους στα υποκαταστήματα τραπεζών αντί στα ψηφιακά κανάλια, ξαφνικά μετακινήθηκαν στα online και mobile κανάλια», αναφέρει η Standard & Poor’s. Τα στοιχεία δε που παρατίθενται επιβεβαιώνουν αυτή την «αλλαγή παραδείγματος» (paradigmshift).
Η Εθνική Τράπεζα είδε μια σταθερή μείωση των συναλλαγών στα γκισέ των καταστημάτων της μετά το χτύπημα της πανδημίας. Ο αριθμός των συναλλαγών μειώθηκε σε 1,9 εκατομμύρια το Μάρτιο και σε 900 χιλιάδες τον Απρίλιο, από 2,7 εκατομμύρια που ήταν τον Φεβρουάριο. Έκτοτε οι αριθμοί δεν έχουν ξεπεράσει το 1,1 εκατ. συναλλαγές που σημειώθηκαν τον περασμένο Ιούλιο. Στην πράξη η πανδημία έχει περιορίσει το αριθμό των συναλλαγών στα γκισέ της Εθνικής Τράπεζας περισσότερο από 50%.
Αντίθετα οι συναλλαγές μέσω διαδικτύου (e-banking) έχουν αυξηθεί πάνω από 70%. Από 3,8 εκατ. συναλλαγές που είχαν πραγματοποιηθεί τον περασμένο Μάρτιο στα ψηφιακά κανάλια της Εθνικής Τράπεζας, τον Οκτώβριο του 2020, ο αριθμός τους ανήλθε σε 6,5 εκατομμύρια. Στο γ’ τρίμηνο του έτους, οι «ψηφιακοί» πελάτες της τράπεζας ανήλθαν σε 2,9 εκατομμύρια, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 27%.
Ακόμη αύξηση σημειώνεται και στη χρήση των ATMs της τράπεζας. Από 6,8 εκατ. συναλλαγές το μήνα, από τον Ιούνιο και μέχρι και τον περασμένο Οκτώβριο, ο αριθμός των συναλλαγών κυμαίνεται από 6,8 έως 7,8 εκατ. συναλλαγές κατά τους μήνες που ακολουθούν.
Από την άλλη πλευρά, η Alpha Bank ανακοίνωσε αύξηση των «ψηφιακών» της πελατών κατά 260 χιλιάδες μέσα στους πρώτους 9 μήνες του 2020. Η Πειραιώς από την πλευρά της σημειώνει ότι από 900 ενάρξεις (registrations) χρήσης των ψηφιακών της δικτύων την εβδομάδα προ της πανδημίας, μετά την πανδημία οι ενάρξεις ξεπερνούν τις 2.500 την εβδομάδα.
Επίσης η Τράπεζα Πειραιώς αναφέρει ότι ο μέσος αριθμός των πελατών της που κάθε εβδομάδα πραγματοποιεί συναλλαγές online, αυξήθηκε από 440.000 προ πανδημικής κρίσης σε 520.000 μετά την πανδημία.
Επικαλούμενη στοιχεία της J.P. Morgan, η Standard & Poor’s αναφέρει και σημαντική άνοδο του mobile banking. Σύμφωνα με την εταιρεία, ο αριθμός των download τραπεζικών εφαρμογών στα κινητά τηλέφωνα των Ελλήνων διπλασιάστηκε ένα μήνα μετά την επιβολή των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης τον περασμένο Μαρτιο.
Το πιο σημαντικό είναι ότι το «κατέβασμα» των εφαρμογών κινητού δεν είναι συγκυριακό, αλλά διατηρείται μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με την Standard & Poor’s στο γ’ τρίμηνο του έτους σημειώθηκε αύξηση κατά 22,5% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης 7% που σημειώθηκε στις αγορές που παρακολουθεί η J.P. Morgan.
Στην αναφορά της, η Standard & Poor’s πραγματοποιεί δύο επιπλέον διαπιστώσεις για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Πρώτον, η Ελλάδα μέχρι πριν την πανδημία υστερούσε στην χρήση του e-banking και δεύτερον ότι οι ελληνικές τράπεζες αναπτύσσουν ψηφιακά κανάλια, έχοντας ως βασικό στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους.
Αναφορικά με την υστέρηση της χώρας στη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, η S&P’s αναφέρει ότι η Ελλάδα υστερούσε σημαντικά της Ενωμένης Ευρώπης στην χρήση των υπηρεσιών e-banking. Επικαλούμενη τους δείκτες DESI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σημειώνει ότι κατά το 2019, το 40% των ελλήνων χρηστών διαδικτύου έκανε χρήση υπηρεσιών e-banking, έναντι 66% που ήταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. «Το κοινό στην Ελλάδα είχε μια γενική προκατάληψη στη χρήση μετρητών αντί του πλαστικού χρήματος και των πληρωμών μέσω κινητού, με το 75% των πληρωμών στα σημεία πώλησης να γίνεται με μετρητά, σύμφωνα με μια μελέτη της ΕΚΤ που έγινε το 2017», αναφέρει χαρακτηριστικά ο οίκος αξιολόγησης.
Αναφορικά με την στρατηγική ανάπτυξης των ψηφιακών δικτύων, η S&P’s σημειώνει ότι αυτή δεν αποτελεί προτεραιότητα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο αξιολόγησης, οι εγχώριες τράπεζες έχουν να κάνουν ακόμη πολύ «νοικοκύρεμα» στο εσωτερικό τους, κυρίως προς τη κατεύθυνση μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ). Έτσι μια στρατηγική ενίσχυσης του ψηφιακού τους προφίλ, π.χ. μέσω συγχώνευσης ή εξαγοράς μιας εταιρείας fintech, δεν συνιστά προτεραιότητα για τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών.
