«Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα είναι ο σχεδιασμός της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης», αναφέρει ο Klaus Schwab, ιδρυτής και πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, σε άρθρο του στο Project Syndicate.
Την εβδομάδα που έρχεται, πάνω από 40 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συναντηθούν στο Νταβός, στην Ελβετία, για να συζητήσουν τις προκλήσεις και τις επιπτώσεις της «τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης», στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που θα διεξαχθεί από την 20ή ως την 23η Ιανουαρίου, υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Ο Klaus Schwab θεωρεί πως «οι νέες τεχνολογίες διαμορφώνουν τον φυσικό, ψηφιακό και βιολογικό κόσμο με τρόπο που θα μεταμορφώσει ριζικά την ανθρωπότητα. Το κατά πόσο η μεταμόρφωση αυτή θα είναι θετική, θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο θα ξεπεράσουμε τους κινδύνους και θα εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που θα προκύψουν».
Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση πατάει στα θεμέλια της ψηφιακής επανάστασης ή της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης- που περιλάμβανε τον πολλαπλασιασμό των ηλεκτρονικών υπολογιστών και την αυτοματοποίηση της αρχειοθέτησης. Ωστόσο, διαφέρει σε τρία βασικά σημεία: πρώτον, στην ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται οι καινοτομίες, δεύτερον, στη μείωση του οριακού κόστους παραγωγής και στην αύξηση των πλατφορμών με πολλαπλές δραστηριότητες σε πολλούς τομείς και τρίτον, αυτή η παγκόσμια επανάσταση θα επηρεάσει -και θα μετασχηματιστεί από- όλες τις χώρες, ενώ θα έχει και αντίκτυπο σε πολλά επίπεδα, όπως σημειώνει ο K. Schwab.
«Η επανάσταση αυτή μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για οικονομική, κοινωνική και προσωπική ανάπτυξη», τονίζει ο K. Schwab, αλλά παράλληλα, μπορεί να οδηγήσει «στην περιθωριοποίηση ομάδων, στην διεύρυνση της ανισότητας, σε νέους κινδύνους και στην υποβάθμιση των ανθρώπινων σχέσεων».
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Φόρουμ, «πρέπει να ξανασκεφτούμε τις ιδέες μας σχετικά με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, τη δημιουργία αξιών, την ιδιωτική ζωή και την ιδιοκτησία, αλλά ακόμα και την ατομική μας ταυτότητα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ατομικά και συλλογικά, τα ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τις έρευνες στην τεχνητή νοημοσύνη και στη βιοτεχνολογία».
Ο Klaus Schwab αναρωτιέται για τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στη ζωή των ανθρώπων, καθώς, όπως αναφέρει, «ας σκεφτούμε τις επιπτώσεις των κινητών τηλεφώνων στη ζωή μας και στις σχέσεις μας».
Χρειαζόμαστε μια συλλογική θετική αφήγηση
«Η τεχνολογία δεν αποτελεί εξωγενή δύναμη την οποία δεν ελέγχουμε (...) καθώς καθημερινά παίρνουμε αποφάσεις ως πολίτες, καταναλωτές και επενδυτές».
Ο πρόεδρος του Οικονομικού Φόρουμ σημειώνει στο άρθρο του πως «είναι απαραίτητες νέες μορφές συνεργασίας και διακυβέρνησης, μαζί με μια συλλογική θετική αφήγηση».
Με τρία βήματα – κλειδιά, θα επιτευχθούν οι κοινοί στόχοι της διαμόρφωσης της 4ης βιομηχανικής επανάστασης στην επιθυμητή κατεύθυνση:
Πρώτον, με ενημέρωση και κατανόηση των ζητημάτων που προκύπτουν, καθώς και με κοινές αποφάσεις των καλύτερων μυαλών, τόσο απ'' τον ιδιωτικό όσο κι από τον δημόσιο τομέα.
Δεύτερον, με δημιουργικές αφηγήσεις για το σχεδιασμό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Αυτό σημαίνει πως στην καρδιά των κεφαλαιαγορών και των χρηματιστηρίων πρέπει να κυριαρχεί η ηθική, σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο.
Τρίτον, χρειάζεται ανασυγκρότηση στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συστήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρει ο Klaus Schwab πως «είναι σαφές ότι οι σημερινές δομές διακυβέρνησης και τα κυρίαρχα μοντέλα δημιουργίας πλούτου δεν είναι ικανώς εξοπλισμένα για να καλύψουν τις τρέχουσες ή ακόμα πιο σημαντικά, τις μελλοντικές ανάγκες. Αυτό που χρειάζεται τώρα δεν είναι προσαρμογές μικρής κλίμακας, αλλά έναν ολοκληρωμένο και καινοτόμο μετασχηματισμό του συστήματος».
