Ο χαμηλότοκος δανεισμός είναι άγνωστη έννοια για τους μικρούς του τουρισμού. Το Ταμείο Ανάκαμψης τους ανοίγει μια μεγάλη πόρτα. Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, από εστιατόρια, καφέ-μπαρ, μέχρι επαγγελματίες ταξί, έχουν δυνατότητα να αδράξουν την ευκαιρία. Αρκεί να εμφανίσουν στην «λευκή οικονομία» τζίρο 20% από συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες ξένων τραπεζών. Καθίστανται αυτόματα επιλέξιμες για τα δάνεια του Ταμείου, καθώς πληρούν μια από τις πέντε κατηγορίες: Το κριτήριο της εξωστρέφειας.
Η επιλογή του συγκεκριμένου τομέα δεν έγινε τυχαία. Η αξία των συναλλαγών με κάρτες που πραγματοποιήθηκαν από τουρίστες κατά το β' τρίμηνο του 2021 εκτοξεύθηκε κατά 306%, σύμφωνα με στοιχεία τραπεζών. Έφτασε τα 11,6 δισ ευρώ έναντι μόλις 264 εκατ. το ίδιο διάστημα πέρυσι.
Διπλός επομένως ο στόχος της φιλοσοφίας που διέπει την επιλεξιμότητα των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, (από χθες σε δημόσια διαβούλευση). Το κίνητρο τόσο για επενδύσεις σε ένα τομέα που αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας, όσο και για να σπρώξει μέρος του άφθονου μαύρου τζίρου στην «άσπρη οικονομία». Χρηματοδοτώντας επενδύσεις, μειώνεται και η φοροδιαφυγή.
Πως θα αξιολογείται η εξωστρέφεια μιας τουριστικής επιχείρησης; Ένας παράγοντας που θα τις κάνει επιλέξιμες είναι να δηλώσουν έσοδα τουλάχιστον 20% από συναλλαγές με κάρτες που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό. Όταν για παράδειγμα το 70% μιας ταβέρνας σε τουριστική περιοχή αφορά ξένους τουρίστες, της προσφέρεται κίνητρο να δηλώσει το 20% και αυτόματα πληρεί το κριτήριο της εξωστρέφειας, το ένα από τα πέντε που προσβλέπει το σχέδιο. Τα υπόλοιπα είναι η πράσινη μετάβαση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, και η καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη.
Οι τουρίστες και το ξένο πλαστικό χρήμα
Η λογική του μέτρου, προφανής. Μικροί και μεσαίοι της τουριστικής αλυσίδας, δηλαδή δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις κάθε είδους, αποκτούν κίνητρα να καταστούν επιλέξιμες για χαμηλότοκα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ακριβώς επειδή πωλούν υπηρεσίες σε ξένους τουρίστες. Μπορούν έτσι να φτιάξουν τραπεζικό προφίλ. Τζίρος υπάρχει. Η φοροδιαφυγή είναι που τους εμποδίζει.
Το έδαφος για δράση, μεγάλο. Αποτυπώνεται στα στοιχεία για τον αριθμό συναλλαγών που έγιναν κατά το β' εξάμηνο του 2021 από κάρτες που είχαν εκδοθεί στο εξωτερικό. Ο τζίρος αυξήθηκε κατά 183,5%, στοιχείο που ενισχύει την αισιοδοξία τόσο για την εξέλιξη των τουριστικών εισπράξεων το επόμενο κρίσιμο τρίμηνο, όσο και τους εμπνευστές της συγκεκριμένης ιδέας όσον αφορά την δυνατότητα των μικρών του τουρισμού να περάσουν τη πόρτα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τα παραπάνω απαντούν και στην κριτική του ΣΥΡΙΖΑ ότι το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης είναι για τις ελίτ, τους ελάχιστους και ισχυρούς και ότι «δεν απευθύνεται στην συντριπτική πλειοψηφία μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν το 95% της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αφού δεν προβλέπει καμία ουσιαστική στήριξη και ρευστότητα ούτε το πως θα θωρακιστούν απέναντι στον ανταγωνισμό».
Το εύρος των κεφαλαίων που θα αντλήσει μια επιχείρηση εξαρτάται από τα ποια κριτήρια πληροί. Αν ικανοποιεί και άλλα πέραν της εξωστρέφειας, τότε θα πάρει προφανώς μεγαλύτερα ποσά, και αν πληροί όλες τις προϋποθέσεις, εκτός από το δάνειο, που καλύπτει το 50% του επενδυτικού κόστους, θα δανειοδοτηθεί με τουλάχιστον 30% από τράπεζα, βάζοντας και τουλάχιστον 20% ίδια κεφάλαια.
